به گزارش خبرگزاری مهر، علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دوم مرداد ماه با گروه رسانه ای اروپایی و آمریکایی متشکل از خبرنگارانی از رادیو NPR آمریکا، ایندیپندنت انگلستان ، نرول ابرزواتور فرانسه و مجله فوکوس آلمان به گفتگو پرداخت . متن کامل این مصاحبه به این شرح است :
* مایکل شوستر (رادیو NPR آمریکا) : مطلع هستید که از UCF اصفهان دیدار داشتیم و همین طور با آقای متکی. ایشان در صحبتهایشان فرمودند که زمان تعلیق دیگر گذشته و بحث آقای البرادعی را هم که تایم اوت رامطرح کردند - که در حقیقت توقف فعالیت های ایران در برابر فعالیتها در شورای امنیت است - رد کردند. حالا نظر شما در خصوص راه حل و رویکردی که بتواند از درگیری بین شورای امنیت و ایران جلوگیری کند چیست؟
- لاریجانی : بحث تایم اوت آقای البرادعی بحث تعلیق نیست. آقای البرادعی تئوری اش در مورد تایم اوت این است که طرفین در جایی که هستند بایستند و این با بحث تعلیق تفاوت دارد. نکته مهم این است که در واقع باید ببینیم مسئله هسته ای ایران چیست و چگونه باید حل شود. مسئله هسته ای ایران شما می دانید که به هر حال به دلیل مسائل مختلفی که در صحنه بین الملل هست جنس سیاسی پیدا کرده اما اگر از نظرحقوقی و فنی بررسی شود راحت می شود این را حل کرد. چندی پیش آقای نگروپونته گفته بود که ما اطلاع داریم که ایران تا سال 2015 به بمب اتمی نمی رسد. چند روز پیش باز مصاحبه کرد همین مطلب را گفت. حالا ما که از قبل هم گفته بودیم ما دنبال بحث بمب اتمی نیستیم و در دکترین امنیت ملی ما بمب اتم نیست. فرض کنید که آنها این حرف را نپذیرند. به هر حال اطلاعات نگروپونته که کم نیست . حالا او می گوید تا 2015 ایران نمی رسد حال سئوال این است که دو تاکیس را به هم مقایسه کنید. ایران الان بمب اتم ندارد و به نقل آقای نگروپونته تا هفت هشت ده سال دیگر هم نمی رسد. ولی پرونده ایران را به شورای امنیت می برند، تحریم می کنند. اما در مورد یک رژیمی مثل اسرائیل یا هند یا دیگران که بمب اتم دارند هیچ مشکلی نیست . این رفتار دوگانه دنیا را دچار مشکل کرده ، یک نوع فریب کاری درا ین قضیه وجود دارد. مسائل سیاسی و مشکلات دیگر آمریکایی ها سایه انداخته روی موضوع . تا این مسئله حل نشود نمی شود مسئله را حل کرد.
* مایکل شوستر (رادیو NPR آمریکا): تایم اوت ممکن است پایه ای برای مذاکرات باشد؟
- لاریجانی : آمریکایی ها که مخالفند ، رد کردند.
*مایکل شوستر : ایران موافق می شود احتمالا؟
-لاریجانی : ما به این دلیل که گفتیم این را راه حل نمی دانیم
*آنافرانسیس نیکت ( ایندیپندنت انگلستان ): می فرمائید موضوع توقفی که ایران طرح می کند توقف بر مواضعی است که تاکنون حاصل کرده، یعنی بقیه فعالیت ها در جریان خواهد بود تا آن مقطع.
- لاریجانی : طرح آقای البرادعی آن چیزی که به من گفتند این بود.
*آنافرانسیس نیکت : درکی که دارم این است که وقتی غربی ها می گویند توقف یعنی آنها بحث تحریمها را متوقف کنند و ایران هم کلیه فعالیتها مشتمل بر هر گونه غنی سازی را . درست است؟
- لاریجانی : من معتقدم مسئله ایران و مسئله هسته ای بهانه ای است دست آمریکایی ها. باید دور نمای حل مسئله روشن باشد . حرف ما به آنها این بود که شما هر راه حلی دارید، بگذارید مذاکرات آغاز شود و راه حلهایتان را مطرح کنید . توی مذاکره ببینیم این اقدامات دورنمایش چیست؟ تیر در تاریکی که نمی توانیم پرتاب کنیم . مشکل این است که آنها دنبال مذاکره نیستند . حتی آن بسته پیشنهادی را که به ما پیشنهاد کردند ، ما رد نکردیم. گفتیم در پای مذاکره بنشینیم و بحث کنیم . گفتیم در مذاکره بحث شود. چرا از میز مذاکره فرار می کنند؟ کسی که از میز مذاکره فرار می کند مشکل سیاسی دارد و هدف دیگری دارد. شاید تو ذهن شما این است که ما سرسختی می کنیم. این طور نیست. ما دنبال لجبازی نیستیم. موضوع یک سابقه تاریخی دارد. حدود سه سال پیش وزرای سه کشور اروپایی آمدند در سعد آباد مذاکره کنند. آنجا سه کشور گفتند شما چند هفته تعلیق بکنید ما مسئله را حل می کنیم . این سه هفته شد دو سال ، بعد یک طرحی به ما دادند که چیز با ارزشی در آن نبود. پوچ . الان آقای سولانا و آقای البرادعی می گویند اینها اشتباه کردند آن طرح را دادند. تصوری در ایران هست که این یک بهانه است و می خواهند شما را متوقف کنند. با تعریف دورنمای یک آینده ، ما نمی گوییم طرح تایم اوت یا چیز دیگری مطرح نکنند . هر طرحی باید در پای میز مذاکره بحث شود که معلوم شود گام به گام چه کار می کنیم .
* میتوبورجر( گاردین انگلستان ) : پیشنهادشان این است که شما تعلیق بکنید غنی سازی را ، آنها هم همان پیشنهادی را که در جون 2006 خدمت شما تقدیم کردند را دنبال بکنند، مگر چه ایرادی دارد این طرح؟
- لاریجانی : ایرادش این است که نمی گویند بعد از این قدم چه کار می کنند . ایران تعلیق بکند که بعد چی می شود؟ هیچ روشن نیست. پس ما اول در مذاکره باید ببینیم چه قدمی برداریم و آنها چه قدمی بردارند . من تقاضایم این است که با توجه به سابقه تاریخی موضوع به مسئله نگاه شود. یعنی خودتان را در موقعیت ما بگذارید. با سوابقی که آنها به ما نشان دادند، بعد ببینید آیا ما رفتار غیر معقولی انجام دادیم؟ اینها به من گفتند که ما نگرانیم که شما این غنی سازی را ببرید به سمت سلاح . در مذاکرات برلین من به آقای سولانا گفتم خیلی خوب اولا این حرف شما حرف درستی نیست ، قبل از اینکه جرمی انجام بشود که مجازات نمی کنند . اما فرض کنیم شما نگرانید . من یک فرمولی می دهم تا نگرانی شما رفع شود. ما می آییم کلیه فناوری هسته ای مان را می گذاریم توی کنسرسیوم بین المللی که خود شما هم در آن مداخله داشته باشید و نظارت داشته باشید . ایشان هم خیلی این تئوری را پسندیدند، اما بعد نگذاشتند انجام بشود . پس مسئله آنها عدم اعتماد نیست. اگر از من بپرسید من می گویم آنها نمی خواهند ایران دانش هسته ای داشته باشد. این یک اشتباه استراتژیک است چون ایران این دانش را پیدا کرده. مثل این می ماند که یک استاد دانشگاه را بگویند ما می خواهیم تو دیگر سواد نداشته باشی. ممکن است که دوست داشته باشند ولی ممکن نیست . بهتر این است که واقعا نگرانی شان رفع شود ما گفته ایم نظارت آژانس را می پذیریم . ان پی تی را قبول داریم بازرسان آژانس بیایند ولی نمی توانید بگویید دانش را نداشته باشید . یک سری ملتهای خوب یک سری ملتهای بد. یعنی بعضی از ملتها حق دارند همه دانشها را داشته باشند بعضی ها نباید داشته باشند. این وجهه خوبی برای غربی ها نمی سازد.
*مایکل شوستر : آیا آمادگی مقابله با تحریمهای سازمان ملل را در عین حفظ برنامه هسته ای تان دارید؟
- لاریجانی : تحریم به ضرر کسانی است که این کار را انجام می دهند . یعنی برای کسانی که می خواهند تئوری هژمونی که در دنیا را تحقق ببخشند این کارها مضر است. شما ببینید منطقه ما چقدر مشکلات دارد. درفلسطین ، در لبنان ، در عراق ، در افغانستان ، این کارها دشمنی را زیاد می کند. فکر می کنم عقلانیت باید حاکم باشد دردنیا. در فارسی یک اصطلاحی است می گویند گرهی که با دست باز می شود با دندان باز نمی کنند.
* مایکل شوستر : ممکن است یک مقدار روشن تر بفرمایید درک شما از پیشنهاد آقای البرادعی در خصوص تایم اوت چی هست؟ چه توقعی از ایران دارند در این مورد؟
- لاریجانی : من نمی دانم در افکار عمومی چه جوری موضوع را مطرح کردند ولی آنچه که به خود من گفتند این بود که شما در جایی که هستید بایستید آنها هم در جاییکه هستند. من هم به آنها گفتم که این را می توانند در مذاکرات به عنوان ایده خودشان مطرح کنند . در مذاکرات با آقای سولانا ایده های خیلی متنوعی برای حل مسئله مطرح شد. چون درواقع دو تا نگرانی است. یک نگرانی ایران دارد، که معتقد است فشار دارند به ایران می آورند که ایران دانش هسته ای نداشته باشد ، آنهم دانش صلح آمیز هسته ای . یک نگرانی دیگر هم ؛ اگر واقعی باشد؛ این است که طرف مقابل می گوید که ما نگرانیم شما منحرف بشوید در آینده. به فرض اینکه سیاسی نباشد و واقعی باشد، حالا من سئوالم از شما این است که واقعا عقل جمعی دنیا نمی تواند این دو تا نگرانی را رفع کند؟! حتی حداقل ده پانزده تا راه حل وجود دارد که این دو تا نگرانی را رفع کند. در مذاکرات با آقای سولانا اینها مطرح شد . مگر اینکه پشت قضیه یک چیز دیگر باشد اراده ای دیگر که نخواهد این انجام شود.
*آندریا آلکودیا( مجله فوکوس آلمان ): چند تا سانتریفیوژ کلا در ایران مشغول به کار است. چون ما در این سفر نتوانستیم به نطنز برویم و یک موضوع دیگر ، آیا ایران مقداری فعالیتهایش را آرام کرده در این خصوص ؟
- لاریجانی : چرا عدد برایتان این قدر مهم است؟ آنهایی که متخصص این معنا هستند می دانند خیلی تفاوتی ندارد کشوری که به یک سطحی برسد حالا تعدادش زیاد باشد یا کم باشد. خیلی فرق نمی کند . چیز محرمانه ای هم نیست چون بازرسهای آژانس مرتب می آیند و می بینند . از آقای البرادعی می توانید سئوال کنید، مشکلی نیست.
* نیکت ( ایندیپندنت انگلستان ): آیا کاهشی ، سرعت فعالیت ها پیدا کرده چون آقای البرادعی هم راجع به این صحبت کردند که یک مقداری کاهش پیدا کرده؟
- لاریجانی : اینها نکات خیلی مهمی نیست که مسئله را حل بکند. این یک بازی کوچک نیست. بازی بزرگ قواعد خاص خودش را دارد . آنچه که مهم است این است که ما یک کشور مسئولیت پذیر هستیم ، چه در بحث هسته ای چه در بحث مسائل منطقه ما نظامات بین الملل را رعایت می کنیم و عضو ان پی تی هستیم ، مقرراتش را رعایت می کنیم و بازرسهایشان هم بیایند بازرسی کنند . اخیرا هم معاونان آقای البرادعی آمدند اینجا مذاکرات خوبی با آنها داشتیم . ما کشور ماجرا جویی نیستیم. منتهی به ما نمی توانند تحمیل کنند چیزی را برای ما هم قاعده جدید نمی توانند وضع کنند ما می گوییم قاعده ای که برای همه است برای ما هم باشد.
*ساراوانیل ( نرول ابرزواتور فرانسه ): می توانید این مطلب را تایید بفرمائید که بازرسان آژانس به زودی از اراک دیداری خواهند داشت و این بازدیدها ادامه خواهد پیدا کرد یا اینکه مورد خاص توافقی است؟
- لاریجانی :طبق برنامه ای که با آژانس تنظیم کردیم می توانند انجام بدهند.
* ساراوانیل : ادمه خواهد داشت پس ؟
- لاریجانی : یک برنامه و جدول زمانی دارد.
* نیکت ( ایندیپندنت انگلستان ): پس تایید شما در حقیقت بر انجام مذاکرات در مقطع اولیه است و تعلیق صورت نخواهد گرفت .اما درطول مذاکراتی که می فرمائید اگر آغاز شود ایران ممکن است توقف غنی سازی را بپذیرد ؟
- لاریجانی :من فکر می کنم این کار غیر منطقی است ولی ما مانع طرح این مسئله در مذاکرات نمی شویم . من برایتان توضیح دادم کسی که به یک فناوری می رسد محروم کردنش امکان عقلی ندارد ولی طرف مقابل هم ایده ای دارد می تواند در مذاکرات مطرح کند.
* میتوبروجر ( گاردین انگلستان ): آقای رئیس جمهور در سخنرانی اخیرشان بحث ادامه تحقیقات در خصوص P2 را طرح کردند که یک مقدار باعث شده ابروهای جامعه بین المللی بالاتر کشیده شود. ممکن است بفرمائید ایران تا چه حد مایل است که در این خط به فعالیت هایشان ادامه دهد؟
- لاریجانی : من نمی دانم چرا جامعه بین المللی ابروهایشان را بالا کشیده اند . به هر حال تحقیقات حق هر کشوری هست ، ابروها را باید وقتی بالا کشید که به یک موجود خطرناکی برسند. وقتی که زیر نظر آژانس تحقیقات انجام می شود ابروهایشان را برای چی بالا می کشند؟
* میتوبروجر ( گاردین انگلستان ): تولید سانتریفیوژها هم زیر نظر آژانس است ؟
- لاریجانی : آنها بازدید دارند ؛ ما مشکلی نداریم در این زمینه ما مطابق ان پی تی و سیف گارد عمل می کنیم .
* نیکت : فرآیند طولانی را درحقیقت ما شاهد بودیم از سال 2003 تاکنون ومطلع هستید که بحثی هم که مطرح است در حقیقت با توجه به اینکه موضوع در شورای امنیت سازمان ملل مطرح شده بحث نگرانی آمریکایی ها و چند تا کشور اروپایی نیست .بلکه این جامعه بین المللی هست که این ابراز نگرانی را داشته . آیا فکر می کنید با توجه به مجموعه تحولات صورت گرفته شاهد نوعی کاهش تنش در مجموعه تحرکات هستیم ؟ در چه مرحله ای الان قرار داریم و آیا ا یران علاقمند است که به نوعی جو را آرام کند ؟ اقداماتی که اخیرا صورت داده اید و همین طور سفری را که ما در اینجا داشته ایم و احتمال اینکه شرایط تندتر شود و به سوی قطعنامه سوم در شورای امنیت پیش برود را چگونه ارزیابی می کنید؟
- لاریجانی : نکته نخست ؛ شما تصورتان این است که یک اجماع بین المللی در این زمینه هست. این یک گزینه دقیقی نیست . غیر متعهدها و کشورهای اسلامی با بیانیه های خودشان مرتب می گویند ما از فناوری صلح آمیز هسته ای ایران حمایت می کنیم ، آیا اینها جز کشورهای بین المللی نیستند؟ البته ممکن است بخاطر فشارهای آمریکا بعضی از کشورها گاهی تنازل کنند، شما اصحاب رسانه آدم های باهوشی هستید و می دانید که در نظام بین المللی آمریکایی ها چقدر فشار می آورند. تبعا تحمل کشور ها درجه بندی دارد. خیلی از کشوها مثل ایران در برابر رفتار غیر معقول آمریکا نمی ایستند ، به این پارامتر هم باید به توجه کنید. بنابراین این واقع یک غوغا سالاری است که می گویند جامعه بین المللی نگرانی دارد. من سفری به اروپا داشتیم یکی از وزرای خارجه کشورهای اروپایی یک نکته ای گفت که این برای شما جالب است. به من گفت که برویم روی همان توافق شما با آقای سولانا در برلین . گفتم خوب چرا پس آن زمان رد کردید این توافق را؟ گفت خصوصی به شما یک چیزی را می خواهم بگویم و آن این است که بعضی از کشورهای بزرگ فکر می کردند دو تا قطعنامه بدهند شما عقب نشینی می کنید! مشکل این است . یعنی استفاده از شورای امنیت به عنوان ابزار برای فشار به کشورها . من فکر می کنم کیس ایران یک مدلی است که دنیا متوجه بشود دوره اینگونه زورگویی ها به سر آمده است. اما اینکه آیا ما هم می خواهیم حرکت سازنده ای داشته باشیم، قطعا همین طور است . تلاش ما این است که در درون مذاکرات مسیر دیپلماتیک معقول طی شود. اما این 50 درصد مسئله است . پنجاه درصد مسئله طرف مقابل است. اگر آنها رفتار غیر معقول انجام دهند. این سد می شود. من امیدوارم که دراین قضیه متوجه شوند باتندروی در شورای امنیت به نتیجه ای نمی رسند بی جهت ایران را به عکس العمل وا می دارند ، ولی ما آماده ایم که در درون مذاکرات به یک تفاهمی برسیم .
به گزارش «مهر» میتوبروجر خبرنگار روزنامه گاردین انگلستان مجددا پرسید: همانگونه که فرمودید آمریکا و انگلیس در حقیقت در پی توقف ایران از دستیابی به این دانش هسته ای هستند و شما اظهار می دارید که دیر شده، آیا واقعا توانسته اید که مشکلات خودتان را در تمامی زمینه های فعالیت های که دارید حل کنید؟ مسائلی که مربوط به سانتریفیوژ پی یک و پی دو بوده است ، آیا فکر می کنید که هیچ مشکل دیگری در این فرآیند نخواهید داشت؟
- لاریجانی: بحث مشکل نیست. اولا ما P2 در مدار نداریم. مسئله ای که شما دارید مرتب اسم می برید در واقع تحقیقات راجع به نمونه هایی بهتر است. من فکر می کنم شما قبول دارید که جلوی یک ملت را از نظر تحقیقات نمی شود گرفت. تحقیقات همیشه هم توفیق دارد و هم بعضی جاها مشکل دارد همین طور باید جلو برود ولی فعلا ما در یک سطح بسیار خوبی قرار داریم.
* نیکت ( ایندیپندنت انگلستان ): شما فرمودید که تحقیقات ادامه دارد و در حقیقت توانسته اند که اورانیوم غنی سازی کنید. آیا در نظر دارید که وارد بحث فاز صنعتی آن هم بشوید و به عدد پنجاه هزار برسانید سانتریفیوژها را؟ که سوخت بوشهر را هم خودتان تامین کنید؟
- لاریجانی : سوخت بوشهر را روسها باید تامین کنند. تعهد دادند و باید انجام دهند. این ربطی به هم ندارد مسئله مهم این است که ما در برنامه چشم انداز اقتصادی ایران از نظر فناوری برق حدود شانزده هزار مگاوات برق اتمی در نظر گرفته ایم. و بنابراین باید یک تضمینی برای سوختش وجود داشته باشد. این البته به معنای این نیست که همه سوخت را ما می خواهیم خودمان تامین کنیم. بستگی دارد به پارامتر اقتصادی و چیزهای دیگر. ولی مهم این است که این ظرفیت را داشته باشیم اگر یک وقتی به ما ندادند بتوانیم تامین کنیم پس بستگی دارد به پارامترهای مختلف.
ادامه دارد ...
نظر شما