به گزارش خبرنگار مهر در کرمان، گرمترین نقطه زمین در دل شهداد است. در شهداد هیچ چیز زنده نیست و گرمای قسمتی از آن را تا 100 درجه سانتی گراد تخمین می‌زنند. این منطقه که در دل کویر لوت واقع شده یک تنه برای آب کردن یخ های زمین کافی است.
اما با این همه شهداد، شهد آتش، گنجینه ای است که مجموعه ای از شگفتی ها را در دل خود نهفته است. کلوت ها، بناهایی که به دلیل فرسایش باد در تپه های شنی به وجود می آیند و یکی از جاذبه های پایتخت لوت هستند. این بناها شاهکار معماری باد و نشان از جمال بی پایان خالق هستی هستند.
کلوت ها در 43 کیلومتری شهداد کرمان به خاطر شگفتی های بی نظیر شهرت جهانی پیدا کرده اند. کلوت های طبیعی ساخته شده به دست باد و باران بیشتر شبیه شهرهای خیالی و سوزان هستند آنجا که هیچ گیاهی نمی‌روید و هیچ موجود زنده ای حق حیات ندارد کلوت ها به کویر حیات داده اند.
بازمانده های شکیلی که از سازه هایی کهن به چشم بیننده می‌آید، تصویرهایی طبیعی است که سازه رقص باد در دل خاک است. کلوت ساختاری است از حرکت باد در دل نرم خاک کویر پدید آمده و در طول سالیان سال شکل گرفته است. نم باران اگر بر تن خشک کویر باریده، خاک های گرد آمده بر گرد سنگی را بر هم استوار کرده و سازه ای را به وجود آورده که گویی بنایی خشتی از تمدن ماقبل تاریخ است.
می‌گویند هر بارانی که بر کویر لوت می‌بارد، صورتی تازه برای هر کلوت می‌سازد و شاید گردشگری که در سفر نخستین کلوتی را چون ستاره ای به نام خود زده باشد در سفر بعدی آن را نشناسد و با ساختاری جدید مواجه شود. باد و باران، دو معمار کلوت اند که یک لحظه از ساخت آن غافل نمی شوند.
در معماری زیبای کلوت ها عامل دیگری هم دست داشته است. رودی به نام "شور". رودی که در اعماق خشکترین مناطق ایران جاری است. رود شور برای سیراب کردن لوت کافی نیست، تنها آبی به لب خشک و ترک خورده کویر می‌زند و می‌گذرد و به جایی می‌رسد که یک پارچه نمک می‌شود. همین رود است که بر مرطوب کردن دیواره کلوت ها اثر کافی گذاشته و فرسایش آنها را تسهیل کرده است.
رود شور، تنها رود دایمی است که در اعماق کویر لوت جریان دارد و در طول سال پرآب است. این رود از کوه های شمال غرب بیرجند سرچشمه می گیرد و 200 کیلومتر مسیر پرپیچ و خم را در کویر لوت می‌پیماید و سرانجام به کوه نمک سریا و معدن نمک شهداد ختم می‌شود. آب این رودخانه بسیار شور است و هر چه به چاله مرکزی لوت نزدیک تر می‌شود بر اثر گذشتن از بسترهای شور و نیز تبخیر شدن آب، غلظت املاح در آن به حدی زیاد می‌شود که در کناره های قسمت پایینی آن کیلومترها اثری از گیاه دیده نمی‌شود و قبل از رسیدن به معدن نمک به علت بالا رفتن غلظت، نمک مثل ماست می‌شود، به رغم خشکسالی های اخیر جریان آب در رود شور متوقف نشده است.
شهداد با همه خشکی و بی آبی، ده ها جاذبه در دل خود دارد که بعد از کلوت ها و رود شور، جاده ادویه دیگر اثر ماندگار این سرزمین داغ است. جاده ادویه از دل کلوتها عبور می کند. این جاده از هند شروع می شود و با گذر از این منطقه به شمال خراسان رفته است. این جاده قدمتی هزار ساله دارد و گذر از آن بدون راهنما بسیار خطرناک است.
سفر بدون راهنما در کلوت ها نیز خطرناک است، چرا که هر آن امکان گم شدن در این شهر خیالی با وسعت 110کیلومتر طول و 50 کیلومتر عرض وجود دارد. شهداد با همه زیباییش بی رحم است و گرمای سوزان آن به هیچ گمشده و راه مانده ای رحم نمی کند.
کارشناس میراث فرهنگی کرمان در این خصوص به مهر گفت: در سال 1365 کامیونی حامل تعدادی گاو از مسیر خود در 90 کیلومتری شمال شهداد در منطقه ای که کلوت های شگفت انگیز کویر این منطقه در آن قرار دارند، منحرف و دچار سانحه شد.
محمد جهانشاهی اظهار اشت: بر اثر این حادثه تعدادی از گاوها جان خود را از دست می دهند اما گویا گرمای بیش از حد این منطقه در سالیانی که گذشته است مانع از تجزیه اجساد حیواناتی شده که از 21 سال پیش در این منطقه از بین رفته اند و اجساد یکی از گاوها بعد از این همه مدت هنوز سالم است. زیار حتی باکتری ها و تجزیه کننده ها نیز نمی توانند در این منطقه زندگی کنند.
دشت لوت محدوده ای است بین استان‌های خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان و بین دو گسل نهبندان در شرق و نایبند در غرب قرار دارد. وسعت حوضه آبگیر دشت لوت، حدود 175 هزار کیلومتر مربع (یک دهم مساحت کشور) است. طول آن از شمال به جنوب حدود 900 کیلومتر و غرب به شرق حدود 300 کیلومتر است. پست ترین نقطه دشت لوت 190 متر از سطح دریا فاصله دارد. بزرگترین ناحیه جمعیتی دشت لوت «شهداد» است. دره سیرچ و ناحیه مسکونی آن به همین نام یکی از زیباترین چشم اندازهای سر سبز حاشیه این دشت طلایی رنگ است.
نظر شما