به گزارش خبرنگار مهر، صبح امروز در بخش اول از نشست حکمت و فلسفه کنگره بین المللی بزرگداشت هشتصدمین سال تولد مولانا، دکتر مهدی دهباشی استاد فلسفه دانشگاه اصفهان به بحث از وحدت اضداد در هستی شناسی مولانا پرداخت و گفت: مولانا گوی سبقت را در حل خلاء سوژه و ابژه از هگل در ربوده است و نزد او کل نگری راه وصول معرفت حقیقی است.
دکتر دهباشی مسئله دوگانگی و کثرت گرایی در عرصه هستی را از مسائل دشوار و کهن فلسفه خواند و گفت: این مسئله پیوسته از یک سو در قلمرو هستی شناسی و از سوی دیگر در مباحث معرفت شناسی از دیرباز مورد توجه حکما و فلاسفه و عرفا بوده است. به گونه ای که در تفکرات فلسفه جدید در قالب بحث از سوژه و ابژه، رابطه عالم و معلوم و نقش من در تبیین جهان مطرح است.
وی در ادامه به اهمیت مولانا در حل این مسئله اشاره کرد و گفت: مولانا در جهان بینی خود مانند ابن عربی قلمرو هستی را ساحت امکان می داند که عرصه اندرکنش جهان هستی و پدیده ها است و پشت صحنه این تعارضات ظاهری عامل وحدت را می بیند. در نظریه شناخت مولانا درک کثرت تنها در سایه وحدت امکان پذیر است و متعلق علم باید یکپارچه باشد.
دکتر دهباشی مشکل معرفت شناسی جدید را تلقی کثرت انگارانه از جهان دانست و گفت: مولانا لازمه کثرت را وحدت می داند و اضداد را نمودارهای عالم . در جهان بینی عرفانی چه در ظهور کثرت و چه در بازگشت این کثرات به وحدت، در عامل وحدت خللی ایجاد نمی شود.
وی به قرابت اندیشه ای مولانا با فلسفه هگل اشاره کرد و گفت: مولانا گوی سبقت را در حل خلاء سوژه و ابژه از هگل در ربوده است و کل نگری را راه وصول به معرفت حقیقی می داند.
دهباشی در بخش دیگری از سخنانش به مسئله هبوط و جدایی از وحدت مطلقه حق حقیقی حق تعالی اشاره کرد و گفت: در نظر مولانا جزء همیشه طالب کل است و از دید مولانا همه عالم هستی به واسطه انسان به وحدت می رسد.
وی در پایان به تأثیر نگاه مولانا بر مباحث هستی شناسی اشاره کرد و گفت: نزد مولانا هر چه از پایین به بالا و به قاعده هرم هستی و نقطه وحدت نزدیک شویم، تمام کثرات از بین خواهد رفت و انسانها می توانند با نگرش مولانا اختلافات ذوقی و تفاوت های جزئی میان خود را از میان ببرند.
نظر شما