بنیاد زبان فارسی بر سبک خراسانی است

به گزارش خبرگزاری مهر، یوسفعلی میرشکاک، شاعر و پژوهشگر در ششمین جلسه از فصل اول سلسله درس‌گفتارهای زیبائی‌شناسی زبان فارسی که عصر سه‌شنبه‌های هر هفته توسط دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری در سالن سلمان هراتی حوزه هنری برگزار می‌شود، گفت: شاملو با بنا نهادن شعر مرسل بر زبان آرکائیک، که در سبک خراسانی متجلی است، امکان نجات زبان فارسی را پیش آورد بدون اینکه از زبان امروز یعنی زبان کوچه غافل باشد.

این شاعر با اشاره به غلبه لهجه تهرانی گفت: با اینکه احمد شاملو منظومه‌های عامیانه‌ای به لهجه فارسی تهرانی چون دخترای ننه دریا، پریا، حسینقلی مردی که لب نداشت و ترانه‌هایی مثل شبانه و … با لهجه فارسی تهرانی دارد اما در آثار شاملو، باز غلبه با زبان آرکائیک ملهم از سبک خراسانی او است. شاملو متوجه بود که این دو نیز با هم‌اند. البته شاعرانی دیگرهم آثاری با لهجه تهرانی دارند اما مسئله آن است که لهجه تهران نباید متر و معیار زبان فارسی شود.

میرشکاک با اشاره به آرکائیک بودن زبان خراسانی گفت: این زبان ذاتاً موسیقایی است مثل این نقل از بایزید بسطامی که عطار در تذکره‌الاولیاء آورده است: نقل است که گفت: «به صحرا شدم، عشق باریده بود و زمین تر شده بود؛ چنانکه پای به برف فرو شود، به عشق فرو شدم. از نماز جز ایستادگی تن ندیدم و از روزه جز گرسنگی شکم. آنچه مراست از فضل اوست، نه از فعل من».

وی با اشاره به اینکه تمام تاریخ‌های ما از جمله تاریخ تصوف ما مبتنی بر زبانی شعری‌اند گفت: زبان ما، زبان شعر بوده است و خداوند به مشرق زمین فقط وحی و الهام عطا کرده و از اختراع خبری نیست چون کار مشرق زمین رسیدن به یک وحدت اساسی بوده است.

این شاعر و پژوهشگر در ادامه به خلل‌های تاریخی زبانی که بنی عباس بر زبان فارسی وارد کردند اشاره کرد و گفت: بنی عباس نه تنها با ما بلکه با قبطی‌ها در مصر هم این کار را کردند. آنها قصد داشتند تیسفون را ویران کنند چون یادگار مجوس می‌پنداشتند. درواقع، ما فقط غرب زده نشده ایم بلکه عرب زده هم شده ایم. وی ادامه داد: متأسفانه اکنون شرایط زبانی ما طوری شده که اگر واژه‌ای کُردی یا لُری در متن بیاوریم، باید برای آن پانوشت بنویسیم. این شاهنامه‌شناس افزود: تعصبی بر بازگشت به زبان آرکائیک فردوسی ندارم بلکه نیازمند آن هستیم و آنچه که هالیوود می‌خواهد به ما بدهد، فردوسی بدون ابزاری تکنولوژیک به ما داده است.

میرشکاک گفت: برخی می‌پندارند که زبان فارسی زبان فلسفه نیست اما است، منتهی زیر بار فلسفه ملاصدرا نخواهد رفت همان طور که زیر بار فلسفه ارسطو نرفته چون حکمت یونانی و حکمت ایرانی در یک ظرف نمی گنجند.

در پایان این نشست، شاگردان با تهیه کیک تولدی، شصت و چهارمین زادروز استاد یوسعلی میرشکاک را گرامی داشتند.