به گزارش خبرنگار مهر، جلد سوم این کتاب با عنوان "فروپاشی" در 13 فصل، نخستین مرحله مارکسیسم شوروی (سرآغاز استالینیسم) را تا تحولات مارکسیسم پس از مرگ استالین مورد بررسی قرار می دهد.
وصف نقاد کولاکوفسکی از شالودههای فلسفی توتالیتاریسم را از مهمترین دستاوردهای نظری او دانستهاند. می توان گفت نقد او بر توتالیتاریسم بخشی از جهان بینی فلسفی اوست.
توتالیتاریسم به گفته کولاکوفسکی، تعریف حقیقت و دروغ را عوض میکند. حقیقت در این رژیمها تنها آن چیزی است که در هر لحظه حزب یا رهبر میگوید. منشا کلام - نه ماهیتش - یا چند و چون انطباقش با واقعیت، سنجه حقیقت است. به علاوه رژیمهای توتالیتر به انفعال سیاسی شهروندان اکتفا نمیکنند. این رژیمها همه در پی بازسازی «روح» انساناند. بالمآل انسانی نو میخواهند. ذهن و زبان، خلوت و جلوتش را به انحصار میگیرند و در کار «معماری روح» اند.
به عقیده وی، خرد نقاد و رشد تکنولوژی لازم و ملزوم یکدیگرند. او میگوید کشورهایی که تکنولوژی تجدد را میپسندند ولی خرد نقادش را بر نمیتابند در واقع گره بر باد میزنند. کاربرد تکنولوژی دیر یا زود به کاربرد خرد نقاد میانجامد زیرا هر دو درواقع دو روی سکهای واحد و بالهای تجزیه ناپذیرند.
مترجم کتاب (عباس میلانی) در پی نوشت خود درباره نویسنده کتاب چنین میگوید: «کولاکوفسکی به روایتی انسانی به راستی صوفی صفت است. جیفههای دنیوی را انگار به راستی به هیچ میگیرد. در خانه ای نسبتا محقر در شهر آکسفورد با همسرش زندگی میکند... او در دو سه سال اخیر که توان بینایی اش را از دست داده جز مداقه و مطالعه و گهگاه نگارش مقاله یا جزوهای آن هم به کمک همسر یا دخترش کاری نمیکند. ولی در عین حال به رغم کهولت و نابینایی هنوز نسبت به هر آنچه در جهان اندیشه می گذرد کنجکاوی شورانگیزی نشان میدهد. این نویسنده سه سال پیش نخستین برنده جایزهِ یک میلیون دلاری کلوگی شد. این جایزه را نوبل عرصه علوم انسانی و اجتماعی خواندهاند. کولاکوفسکی را یکی از برجستهترین متفکران و مورخان این روزگار دانستهاند. بیش از 30 کتاب و 400 مقاله در زمینههای مختلف نوشته است. در داستان و نمایش هم دستی دارد و چند اثر در این عرصه به چاپ رسانده است. محور و مایه اصلی آثارش سنت و تجدد، الهیات و ادبیات، خدا و شیطان، دموکراسی و استبداد و شاید مهمتر از همه بنیادهای فلسفی، سازوکارهای عملی، نهادهای اجتماعی و پیامدهای رژیمهای توتالیتر است.»
جلد سوم "جریانهای اصلی در مارکسیسم" در شمارگان 3000 نسخه در 629 صفحه توسط نشر اختران راهی بازار کتاب شده است.
نظر شما