تنش قفقاز ؛ مرحله ای نوین در روابط روسیه - ایران

به گزارش خبرگزاری مهر، دیمیتری مدودف رئیس جمهوری روسیه، روز گذشته طی یک سخنرانی برای جمعی از روزنامه نگاران و محققان در مسکو اظهار داشت: ما در حال حاضر نباید به دنبال وضع تحریم های بیشتری باشیم و نباید گامهای یکجانبه برداریم. یک سناریوی نظامی قابل قبول نیست و خطرناک است."

مدودف ضمن حمایت از گفتگوی 1+5 شامل آمریکا، روسیه، انگلیس، فرانسه، چین، و آلمان با ایران آن را کلید اصلی حل موضوع هسته ای تهران توصیف کرد و گفت که این روند کاملاً مثبت بوده است.

این اظهارات در حالی صورت می گیرد، زلمای خلیل زاد نماینده آمریکا در جلسه شورای امنیت روز پنجشنبه خواستار همراهی آمریکا، فرانسه و انگلیس از سوری روسیه برای تحریم های بیشتر بانک های ایرانی شد.

خلیل زاد اعلام کرد آمریکا، انگلستان و فرانسه تدابیری را در خصوص توقف روابط با بانک های ایران اتخاذ کردند و در گزارشی به شورای امنیت از دیگر کشورهای می خواهند که این کار را انجام دهند که این درخواست با مخالفت روسیه رو به رو شد و این کشور نیز روز جمعه در نامه ای به کمیته تحریم شورای امنیت سازمان ملل متحد خواستار آن شد تا موضوع هسته ای ایران از طریق مذاکره و راه های دیپلماتیک حل و فصل شود.

کنستانتین دولگف معاون سفیر و نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد نیز روز پنجشنبه در پاسخ به زلمای خلیل زاد نماینده آمریکا در جلسه شورای امنیت ضمن مخالفت با شیوه تحریم بانک های ایرانی اعلام کرد که هر کشوری حق دارد به طور مستقل برای خود تعیین کند که به چه ترتیب با بانک های ایرانی برخورد کند و قید نام آنها در قطعنامه شورای امنیت به معنای اعمال محدودیت حتمی در عملیات مالی با این بانک های محسوب نمی شود.

 دیپلمات روس در پاسخ به وی گفت: باید توجه داشت که دعوت مذکور(محدودیت برای بانک های ایرانی) صرفا به نوعی یادآوری به کشورها درباره لزوم اجرای مفاد بند 6 قطعنامه 1737 است. این در حالی است که اشاره به نام بانک های ایرانی در قطعنامه 1803 محدودیت جدیدی را در این رابطه در ارتباطات مالی با سازمان های وامی ایرانی ایجاد  نمی کند و کشورها حق دارند که خود تعیین کنند به چه ترتیب باید در خصوص بند 10 قطعنامه 1803 هشیاری خود را حفظ کنند.

وی توضیح داد که شورای امنیت از بانک های "ملی" و "صادرات" صرفاً به خاطر ارسال سیگنال های تکمیلی سیاسی به تهران در راستای اجرای تعهدات ایران در برابر آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای امنیت در جهت حل مسئله هسته ای ایران استفاده کرده است.

"ری تاکی" و "نیکلاس گوازدیف"، در مطلبی که از انها در  "اینوپرس"، به چاپ رسیده در این ارتباط می نویسند: این به یک سنت پاییزی تبدیل شده که همه ساله در ماه سپتامبر دولت بوش پیش نویس قطعنامه ای درباره تحریم علیه ایران را به سازمان ملل متحد ارائه کند، اما این بار واشنگتن بیشتر از این ترسیده است که ورود نیروهای نظامی روسیه به گرجستان و پس از آن سردی در روابط بین روسیه و غرب، به هر امکانی برای همکاری بین آمریکا و روسیه در مباحث پیرامون برنامه هسته ای ایران پایان دهد.

در مطلب این دو تحلیلگر آمده است: اقدام روسیه در گرجستان، ممکن است تغییر محسوسی در سیاست آن در رابطه با ایران نداشته باشد، اما مسکو متوجه است که تا زمانی که روند دیپلماتیک ادامه دارد، آمریکا نمی تواند به ایران حمله کرده و سبب بی ثباتی اوضاع در خاور نزدیک شود.

همچنین سرگئی ریابکف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، روز سه شنبه در گفتگو با روزنامه ورمیا نووستی،به وجود اختلافات حداقل در حوزه تکنیکی بین کشورش و آمریکا اذعان کرد.

ریابکف با اشاره به اینکه تاکنون از تمام ظرفیت های سه قطعنامه تحریمی شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران به خوبی استفاده نشده است، گفت: هنوز زود است که در مورد تحریم های جدید صحبت شود.

این روند در حالی است که سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه روز جمعه در جریان مذاکراتش با منوچهر متکی همتای ایرانی خود با اشاره به تحولات اخیر در قفقاز خواستار هماهنگی بیشتر مسکو و تهران  در مسائل منطقه ای شد.

پاتریک سیل تحلیلگر مسائل سیاسی خاورمیانه در انگلیس در مقاله ای که پیرامون تحولات اخیر در روزنامه الاتحاد امارات به چاپ رسیده آورده است: به نظر مى‌رسد در آینده نزدیک شاهد بحرانى شدن روابط روسیه و ایالات متحده باشیم و این امر تاثیر فراوانى بر جهان خواهد گذاشت، که در این میان خاورمیانه استثنا نخواهد بود. بخصوص با توجه به اینکه ایالات متحده با اعمال نفوذ اسرائیل، نتوانست در اقدامات خود علیه تهران، روسیه را با خود همگام و همراه نماید.

وی می نویسد: حتى مى ‌توان گفت این حادثه تاثیر منفى بر حمله احتمالى ایالات متحده و اسرائیل بر ایران و به مراکز هسته ‌اى آن خواهد گذاشت.

گزارش : حسین امیری