دکتر محمد بقایی که با خبرنگار مهر گفتگو میکرد افزود : برای مثال عید نوروز که یکی از قدیمیترین عید مطرح در جهان کنونی است، روزی است که جمشید پادشاه اساطیری ایران بر تخت مینشیند ، جهان نو میشود و بسیاری از آنچه که آدمیان برای نخستین بار به آن دست یافتند به این روز منتسب میشود.
این نویسنده و پژوهشگر در ادامه گفت: اعیاد دینی نیز چنین است . یعنی روزی خاص که نماد از اندیشه خاص و نشان از رویدادهای تاریخی خاصی دارد، مورد گرامیداشت یک قوم قرار میگیرد. اصولاً یکی از معانی کلمه عید نیز روز گرد آمدن یک قوم است که رویداد بزرگ و در خور توجهی را در آن روز گرامی میدارند.
وی افزود: بزرگی هر عید البته به ایام آن هم بستگی دارد. برای مثال نوروز به دلیل اهمیت فوقالعادهاش که تأثیری عمیق در روح و اندیشه و زندگی انسانها دارد، در ایام متوالی نزدیک به دو هفته جشن گرفته میشود و در آن به تکریم و بزرگداشت مواهب الهی و همچنین ارزشهای انسانی پرداخته میشود.
بقایی تصریح کرد : دیگر عیدهایی که در ایران سراغ داریم، مانند تیرگان و اعیادی که در هر یک از ماههای سال برگزار میشدند اهمیت نوروز را نداشتند مگر عید مهرگان، که مانند نوروز در آغاز فصل زمستان یعنی در نیمه دوم سال برگزار میشده است، که آن نیز در چند روز بوده است. اما با ظهور اسلام اعیادی نظیر، عید فطر و عید قربان بسیار مورد احترام هستند به طوریکه در دیگر کشورهای اسلامی که دارای عید ملی نیستند، مانند ترکیه و پاکستان، این دو عید را در حد عید ملی به شمار میآورند.
وی در خصوص تفاوت عید در فرهنگ ایرانی با جشن در فرهنگ غربی یادآور شد: عید در فرهنگ ایرانی معنای خیلی گستردهای دارد یعنی یک عنصر لاهوتی در آن وجود دارد . یا به عبارت دیگر عید در فرهنگ ایرانی فقط معنای این جهانی ندارد، بلکه ذهن را متوجه عالم بالا میکند اما مراسمی که در جشنهای غربی هستند در واقع معنایی اینجهانی دارند و عنصر و مفهوم مابعدالطبیعی یا مفاهیمی که مربوط به عالم معنا باشد در آنها نقش مؤثری ندارد.
بقایی در مورد نگاه اقبال لاهوری به عید گفت : اقبال نگاه خاصی به عید ندارد و در این خصوص دیدگاه خاصی را مطرح نکرده است . اما بطور کلی اگر عید را به معنای نگاه مثبت به زندگی بگیریم ، نگاهی که زندگی را از دریچه تلاش و کوشش و هیجان و شادی مینگرد باید گفت که هر متفکری که ذهن سازندهای داشته باشد از جمله اقبال ، طبیعتاً ستایشگر ایامی است که چنین عواملی را برای انسان مهیا میکند. طبیعتاً او هم میتواند از این منظر ستایشگر شادیها و ارزشهایی باشد که انسان به طور کلی در یک روز خاص آنها را عزیز و محترم میشمارد.
نظر شما