جيمز تروب : آقاي اسماعيلي! با توجه به شرايط موجود به نظرمي رسد علي رغم خواست ايران ، پرونده ايران در نشست ژوئن بسته نشود . نظر شما چيست ؟ به نظر شما واكنش ايران به تصميم ماه ژوئن آژانس چه خواهد بود؟
اسماعيلي : ما به عنوان همكار آژانس بين المللي انرژي هسته اي خواستار اين هستيم كه بازرسي ها ادامه داشته باشد . لذا آژانس مي تواند هر وقت كه بخواهد بازرسي وفعاليت ما را زير نظر داشته باشد . يادآوري مي كنم كه منظورما از بسته شدن پرونده ، بسته شدن بازرسي ها وهمكاريهاي ايران نيست ، بلكه حق ايران مي دانيم كه بيش از اين رويكردهاي سياسي بر فعاليتهايش تاثيرنگذارد و پرونده ازدستوركار شوراي حكام خارج شده و بين ايران و آژانس حالت عادي برقرار شود . اما من با توجه به شناختي كه از ماهيت كار آژانس و نيروهاي موثر بر آن ، پيش بيني و اطلاعاتي كه دارم با شما در اين مورد كه پرونده ايران در نشست ژوئن بسته نخواهد شد، موافقم . به گمان من آمريكا در برابرهمكاري ايران با آژانس و همچنين برخي عوامل ديگر توان كسب اجماع براي احاله به شوراي امنيت را ندارد ، اما البرادعي رابراي ماندن پرونده ايران در اتمسفر شوراي حكام و جنگ رواني و تبليغاتي تحت فشار خواهد گذاشت.
جيمزتروب : من هم معتقدم - هرچند مطمئن نيستم - كه دولت بوش اجازه نمي دهد كه پرونده ايران از دستور كار شوراي حكام بيرون بيايد . اما اگر چنين اتفاقي بيافتد مردم ايران چه مي گويند؟ احتمالا مردم ايران مي گويند همكاريها را قطع كنيم.
اسماعيلي: همكاري ما با آژانس براي جلب اعتماد جهاني يك تصميم ملي است ولذا اين همكاري وقتي پرونده ما از شوراي حكام در آمد و حالت عادي پيدا كرد قطع نخواهد شد . چرا كه قطعا منظور جمهوري اسلامي اين نيست كه با خروج پرونده ايران از شوراي حكام همكاريهاي ما با آژانس بسته شود. اما همانطور كه شما اشاره كرديد آمريكا معضل اصلي عادي شدن پرونده هسته اي ايران است و خود بخود دارد الگوي بدي براي اعضاي آژانس مي سازد كه از فشارهاي اين چنين سياسي بترسند و همكاريهاي خودشان و برگزيدن شفافيت در برابر آژانس را محدود كنند.
ما معتقديم وقتي كشوري عضويت آژانس و همكاري با آن را پذيرفته ، آژانس نمي تواند با آن كشور تا اين اندازه پرتنش و پرفشار و با سوء نيت برخورد كند. در حالي كه با كشورهايي كه اين قواعد و بازرسي ها را نپذيرفته اند برخورد متناقضي دارد و فعاليتهاي تسليحاتي هسته اي آنها را ناديده مي گيرد. چه پرونده بسته بشود و چه نشود ملت ما سياست يك بام و دو هواي آژانس را فراموش نخواهد كرد.
گمان مي كنم اگر پرونده ايران طبق خواسته ما در نشست ژوئن عادي شود، اين شرايط به نفع همه جهان - از جمله آمريكا - و گسترش استفاده صلح آميز از انرژي هسته اي در دنياست . در برابر يك رفتار منصفانه و غير دوگانه ما حاضريم حتي بازرسي هاي بيشتري را بپذيريم و حتي همكاريهايمان را گسترش دهيم.
جيمزتروب : مجلس قبلي (مجلس ششم) كه به نظر مي رسيد مجلس اصلاح طلبان بوده باشد نرمش بيشتري در قبال اين موضوع هسته اي و همكاري ها نشان مي داد ولي مجلس هفتم كه به زودي آغاز بكار مي كند به نظر ميرسد اگر درماه ژوئن وحتي سپتامبر پرونده هسته اي ايران با آژانس حل نشود ممكن است پروتكل الحاقي را كه لايحه اش به مجلس مي رسد امضا نكند؟
اسماعيلي : شما توجه داشته باشيد تنها نهادي كه در ايران بايد براي پذيرفتن معاهده بين المللي اقدام كند مجلس نيست و به معنايي تمام معاهدات بين المللي كشور بايد به اجماع همه نهادها برسد. لذا ربط اين مساله از سوي شما به تركيب سياسي مجلس ششم يا هفتم قطعي نيست ، گرچه بي تاثير هم نيست. مثلا درمورد پروتكل ابتدا دولت آن را بصورت لايحه به مجلس مي فرستد، در صورت تصويب در مجلس ، لايحه بايد براي قانوني شدن به تاييد شوراي نگهبان نيز برسد .اما اگر هم شوراي نگهبان آن را رد كند پرونده به مجمع تشخيص مصلحت نظام مي رود كه مي تواند آن را تاييد كند.
اين فرايندي است كه در قانون اساسي ما ذكر شده و فقط مربوط به پروتكل نيست و حتي در مورد قراردادهاي بازرگاني نيز مصداق دارد .
شما مي دانيد و در آمريكا مراحلي مشابه ما را براي پروتكل و آنهم بصورت مشروط طي كرديد كه براساس مقررات آژانس هم، پذيرش رسمي پروتكل منوط به طي شدن تمام مراحل قانوني در يك كشور است. اما من به عنوان يك فعال رسانه اي در روند مباحث هسته اي استنباطم اين است كه پذيرش پروتكل الحاقي يك تصميم ملي و عزم ملي و پايدار حاكميتي است . البته اگر روزي هر كدام از اين نهادهاي قانوني نظر مخالفي نسبت به پروتكل بدهند، حتما واكنشي است به نگاه غير عادلانه آژانس به حق ايران در دستيابي به فن آوري صلح آميز هسته اي و يا تسلط فشارهاي سياسي آمريكابر قضاوتهاي اين نهاد بين المللي.
حاكميت ماهمانطور كه بمب اتمي را در ساختار دفاعي خود نمي پذيرد ، انتخاب كرده است كه ايران عضو پروتكل الحاقي شود همچنانكه در سال 1995 مجلس ما كه مجلس متفاوتي بود (مجلس چهارم) تمديد نامحدود پيمان NPT راتاييد كرد.
20 سال پيش وقتي آلمانيها مي خواستند از ادامه فعاليت در نيروگاه بوشهر انصراف دهند و براي اين كارچنين نگراني هايي را مطرح مي كردند، ما به آنها مي گفتيم كه شما مي توانيد كارشناسانتان راحتي بيشتر از كارشناسان آژانس به ايران بياوريد و حتي در مجاورت تاسيسات هسته اي اسكان دهيد تا مطمئن شويد كه فعاليت هسته اي ايران صلح آميز است. اما آنها تحت فشار آمريكا ترك تعهد كردند و الان هم در وضعيت بوجود آمده براي پرونده ايران بي تقصير نيستند.
ماامروز و فردا هم همين حرفها را مي زنيم وبه نظرم جمهوري اسلامي ايران آمادگي دارد كه اين تكنولوژي را از همه كشورهايي كه جزو تكنولوژي پيشرفته هسته اي هستند و از جمله خود آمريكا بگيرد و قطعا وقتي كه كارشناسان خود آنها در اين پروژه ها سهيم باشند بهتر از هر ناظر و بازرسي ، صلح آميز بودن آنها را در مي يابند.
جيمزتروب : همسايه هاي ايران و كشورهاي منطقه سلاح هسته اي دارند از جمله پاكستان، اسراييل وشايد حتي تركيه (!) كه تحت چتر حمايتي ناتو است. آيا اين مي تواند توجيهي براي حركت ايران به سمت دستيابي به سلاح هسته اي و كشتار جمعي باشد؟
جيمزتروب : يك پيشنهاد ؛ چرا ايران فعاليتهاي غني سازي خود را كلا تعطيل نمي كند و اين سوخت را از ديگر كشورها خريداري نمي كند ؛ چرا كه در اين صورت آمريكا و كشورهاي غربي راضي و خشنود مي شوند و ديگر مشكلي پيش نمي آيد
اسماعيلي : حرف شما مشابه اين است كه شما وقتي توانايي راه رفتن داريد فرد ديگري بيايد و بگويد براي خشنودي من تا آخر عمر بر روي ويلچر حركت كن! ملت ايران وقتي توان راه رفتن دارد، نمي پذيرد كه مثل ناتوانان با او برخورد شود
اسماعيلي : مسوولان ايران برخلاف بسياري از دولتها و متاسفانه ازجمله دولت آمريكا، به مسايل با عقل و واقع بيني و تجربه نگاه مي كنند . ما معتقديم اگر قرار بود بمب اتمي براي كشوري امنيت بياورد ، آمريكا به عنوان ابرقدرت هسته اي جهان از بوجود آمدن حادثه 11 سپتامبر جلوگيري مي كرد. پس همه ما مي دانيم و نتيجه مي گيريم كه سلاح اتمي براي هيچ كشوري امنيت كامل نمي آورد. در عين حال ما نمي توانيم نسبت به امنيتمان بي تفاوت باشيم من به شما حق مي دهم كه ما را نگران امنيت خودمان بدانيد. اما شما بدانيد كه انتخاب ما بمب اتمي نيست، كما اينكه شما بهتر از همه مي دانيد جنگ تحميلي 8 ساله را با چه نيرويي به پايان برديم و وجبي از ايران را به دشمن نداديم.
جيمزتروب : با توجه به اينكه ايران ميتواند چرخه سوخت هسته اي داشته باشد، آيا ممكن نيست كه از آن به عنوان قدرت بازدارندگي استفاده كند ؟ آنها ( دولت آمريكا ) فكر مي كنند كه ايران اين قدرت را دارد كه اگر اراده كند بتواند قدرت بازدارندگي هسته اي داشته باشد.
اسماعيلي : من به شما به عنوان يك خبرنگارخيلي احترام مي گذارم، اما مي خواهم بپرسم چطور مي شود كه تنها كشوري كه عليه صدها هزار انسان غيرنظامي از بمب اتمي استفاده كرده تا اين اندازه بدبينانه به كشوري نگاه كند كه در سابقه خودش نه به كشوري تجاوز كرده و نه كشتار جمعي براه انداخته است؟ من مطمئن هستم كه درون دولت و ملت آمريكا مطمئن هستند كه ايران كشوري نيست كه بخواهد عليه كشوري ديگر جنگ براه بياندازد. و اينها تنها بهانه هايي است براي وارد كردن ايران به دادن يك سري امتيازات سياسي.
حالا من يك سوال ازشما دارم و آن اين است كه چرا اين عينك بدبيني و سوء ظن عليه ايران را عوض نمي كنند و دولت آمريكا تجربه جديدي را در خصوص نوع نگاه به ايران كه مي تواند تعامل بسيار مثبتي را دركل منطقه ايجاد كند از خود بروز نمي دهد؟
جيمزتروب : بنده به عنوان يك روزنامه نگار نظر مي دهم و اين نظر دولت آمريكا نيست. اين تنها آمريكا نيست كه نسبت به ايران سوء ظن دارد و بسياري از كشورهاي اروپايي هم همين عقيده دارند. آنها از ايران به عنوان كشوري كه توسط روحانيون رهبري مي شود ، در گذشته هم از گروههاي تروريستي حمايت مي كرده و در عين حال با غرب نيز دشمني دارد ، مي ترسند ، بعد از 11 سپتامبر اين ترس بيشتر هم شده است .
اسماعيلي : اين حرف بر اساس چه توجيهي زده مي شود ، مگر ضربه اي كه 11 سپتامبر به آمريكا وارد شد از جانب ايران بود؟
آمريكا اين ضربه را از طرف گروه هايي خورد كه خودش بوجود آورنده آنها بود . آمريكا با سياست ها و استانداردهاي دوگانه خود در جامعه بين الملل ، همواره در حال توليد دشمنان جديد براي خود است. روزي صدام و طالبان و القاعده را تا بن دندان حمايت مي كند كه به جان مردم ايران بيافتند و سالها بعد تمام توان نظامي خود را صرف مي كند تا آنها را به عنوان جنايتكار جنگي ، تروريسم و ضد بشر از ميان بردارد. آيا ما حامي گروههاي بوجود آورنده 11 سپتامبر بوديم يا آمريكا؟! آيا اين ديدگاههارا كه رسانه ها و دولتمردان غرب در ميان جامعه غرب رواج داده اند بايد واقعي بدانيم؟
اما دراين مورد كه شما مي گوييد كشورها و ملتهاي اروپايي و غربي نيز نسبت به ايران سوءظن دارند، با شما موافق نيستم . من هم در ميان مردم كشورهاي غربي بوده ام و با آنها گفتگو كرده ام. اما اين سوءظني كه مي فرماييد خيلي درصد بالايي در افكار عمومي جامعه غربي نداشت . مردم غرب بيشتردر غباري از تبليغات زندگي مي كنند و اين موضوعي كه شما به عنوان سوءظن مطرح مي كنيد يك تصوير غير واقعي و مجازي است كه توسط دستگاههاي خبري همسو بادولت آمريكا بر افكار عمومي غرب تحميل شده است.
من مطمئن هستم كه روزنامه نگاران و كلا افرادي كه براي بار اول به ايران مي آيند در انتهاي سفر تصورشان نسبت به ما عوض شده است. و اين نشان مي دهد كه تصاويري كه از ايران در غرب ارايه مي شود تصاويري غير واقعي است . وظيفه من و شما به عنوان روزنامه نگار اين است كه اين تصويرها را واقعي تر كنيم.
جيمزتروب: من هم با شما در اين مورد كه ما به عنوان روزنامه نگار بايد تصويري واقعي از واقعيت ها ارايه دهيم موافقم. اما بخشي از سوال من در مورد سوخت هسته اي بدون پاسخ ماند...
اسماعيلي : بله ، ايران از 34 سال پيش عضو ان.پي .تي است و همكاري فعالي با آژانس بين المللي انرژي هسته اي دارد. بازديد بازرسان نيز در اين مدت مرتبا انجام مي شده است و تاكنون حتي يكبار هم بازرسان آژانس نگفته اند كه فعاليت هاي هسته اي ايران در راستاي مقاصد نظامي بوده است، حداكثر مشكلي كه اعلام شده مشكل گزارش دهي فعاليتهاي هسته اي ايران بود نه غيرنظامي بودن آنها.
ما فقط حرفمان اين است كه مي خواهيم از حق خود در بهره گيري ازاين انرژي طبيعي خدا دادي استفاده كنيم . در دهه 70 آمريكا رژيم سابق ايران را تشويق مي كرد كه براي 20 هزار مگاوات برق هسته اي برنامه ريزي كند در حالي كه آن زمان هم نفت ما بيشتر بود و هم جمعيت مان كمتر بود، چطور است كه آمريكا امروز اين حق را براي ملت ما قائل نيست؟ ما فقط خواهان حقمان هستيم كه همانطور كه آمريكا از آن استفاده كند ايران هم بتواند.
جيمزتروب : يك پيشنهاد ؛ چرا ايران فعاليتهاي غني سازي خود راكلا تعطيل نمي كند و اين سوخت را از ديگر كشورها خريداري نمي كند ؟ چرا كه در اين صورت آمريكا و كشورهاي غربي راضي و خشنود مي شوند و ديگر مشكلي پيش نمي آيد ، چرا كه آن چيزي كه در حال حاضر آنها را نگران كرده ، توانايي غني سازي ايران است كه مي تواند براي اهداف غير صلح آميزمورد استفاده قرار گيرد.
اسماعيلي : ما براي خشنودي آمريكا و غرب زندگي نمي كنيم و تصميم نمي گيريم . از طرفي مگر بقيه كشورهايي كه در حال غني سازي اورانيوم هستند، نمي توانند در راه غير صلح آميز از آن بهره بگيرند. غني سازي جزو حقوق مسلم كشور هاي عضو NPT است و اين چه استدلالي است كه مي گويد فقط ايران نبايد از يك حق بين المللي كه قواعد بين الملل آن را مجاز دانسته است بهره گيرد ؟ آنهم درشرايطي كه بازرسان آژانس برآن نظارت دارند.
اين همان جايي است كه مي گوييم استاندارد دوگانه وجود دارد . چرا ما نتوايم خودمان سوخت هسته ايمان را توليد كنيم ؟ مگر نه اينكه هر جرمي وقتي واقع شد نياز به مجازات دارد، ما فكر مي كنيم آمريكا در همه مسائل بين المللي در پي اين است كه ايران را بدون جرم، مجرم نشان دهد و به صورت تحريمهاي مختلف و فشارهاي سياسي در صدد مجازات آن باشد. اين رفتار انساني و منصفانه نيست و ما آن را تحمل نمي كنيم.
جيمزتروب: اين چه اصراري است كه ايران خودش مي خواهد غني سازي كند در شرايطي كه اين موضوع مشكلي است در راه عادي شدن روابط ايران و جامعه بين الملل. من با نظر شما موافقم كه آژانس اين حق را به هر كشوري داده است، امافكر مي كنم اگر ايران دست از غني سازي بردارد مي تواند منافع بيشتري را از آن خود كند.
اسماعيلي : حرف شما مشابه اين است كه شما وقتي توانايي راه رفتن داريد فرد ديگري بيايد و بگويد براي خشنودي من تا آخر عمر به روي ويلچر حركت كن! اين به مثابه اين است كه كسي توانايي خودش را ناديده بگيرد و انجام كاري را كه خود با هزينه كم مي تواند انجام دهد به ديگري واگذار كند. ملت ايران وقتي توان راه رفتن دارد، نمي پذيرد كه مثل ناتوانان با او برخورد شود. ما اتفاقا همين جا مي ايستيم كه چرا وقتي ما طبق قوانين بين المللي مي توانيم غني سازي كنيم ، يك عينك آمريكايي به چشم آژانس زده مي شود و مي گويد: از ميان همه كشورها صرفا كشور ايران نمي تواند از اين حق بين المللي استفاده كند .
آيا جايگزين كردن ديدگاه يك كشور به جاي قوانين بين المللي ، مشكل صلح جهاني را حل مي كند؟ يا اينكه تبعيض به نفرتها در جامعه بين الملل دامن مي زند؟
من يك فرمول ساده به شما، آمريكا و كساني كه نگران فعاليتهاي هسته اي ايران و غني سازي اورانيوم هستند پيشنهاد مي كنم و آن اين است كه اجازه دهند ايران در چارچوب مقررات بين المللي از حق خود استفاده كند و در مقابل آژانس بر اساس مكانيسمهاي سخت گيرانه نظارت و بازرسي طبق پروتكل از صلح آميز بودن اين فعاليتها مطمئن شود.
به اين نكته هم اشاره كنم كه ايران خود را با آژانس طرف مي بيند و نه با آمريكا و ما طرف قرارداد و جامعه بين الملل هستيم و نه آمريكا. آمريكا مي خواهد قوانين بين المللي را به نفع خودش تفسير كند و اين چيزي است كه نه روزنامه نگاران ، نه مسوولان و نه ملت ايران نخواهند پذيرفت. ارتباطي هم به گرايش سياسي آنها ندارد.
جيمزتروب: من مي دانم موضع اروپايي ها هم مثل موضع آمريكا است و صرفا لحني ملايمتري دارند . اروپاييها هم معتقدند ايران نبايد اورانيوم را غني كند و خواستار توقف غني سازي در ايران براي هميشه هستند . ضمنا بيانيه تهران هم دو تعبير متفاوت نزد ايران و اروپا دارد. اروپابه ما گفته كه برداشت ما توقف دائمي غني سازي است و ايران مي گويد تعليق داوطلبانه.
جيمزتروب: اروپاييها هم معتقدند ايران نبايد اورانيوم را غني كند و خواستار توقف غني سازي در ايران براي هميشه هستند . اروپا به ما گفته كه برداشت ما توقف دائمي غني سازي است و ايران مي گويد تعليق داوطلبانه
اسماعيلي : اروپايي ها سواد دارند و متن بيانيه تهران را مي دانند؛ ما همان 21 اكتبر گفتيم كه به هيچ وجه اقدام داوطلبانه ايران در تعليق غني سازي دائمي نخواهد شد؛ بنابراين بحث توقف دائمي كار غني سازي به نظرمن خوابي بيش نيست
اسماعيلي : ما هم با اروپايي ها زياد گفتگو داشتيم و اين تصوري كه مي گوييد نديده ايم . آنها سواد دارند و متن بيانيه تهران را مي دانند، گرچه ممكن است براي امتياز گيري از آمريكا اين حرفها را مي زنند. ما همان 21 اكتبر گفتيم كه به هيچ وجه اقدام داوطلبانه ايران در تعليق غني سازي دائمي نخواهد شد و ما خواهان آن هستيم كه از حقمان استفاده كنيم . ما در حالي داوطلبانه تعليق را پذيرفتيم كه در طول ساليان حيات NPT ، در ميان كشورهاي عضو، اين كار سابقه نداشته است. مااز وقتي پروتكل را اجرا كرديم و حتي فراتر از آن عمل كرديم كه هنوز مراحل قانوني پذيرشش در كشورمان طي نشده بود.
بنابراين در برابر اين همه اقدام براي جلب اعتماد جامعه جهاني به هيچ وجه تحمل نمي كنيم كه ما را از حق مسلممان محروم كنند . اين پاداش مناسبي براي پايبندي به مقررات بين المللي نيست. ما قطعا روزي غني سازي اورانيوم را آغاز خواهيم كرد اما مانعي نمي بينيم كه فرايند غني سازي و كليه اقدامات هسته اي مان تحت نظارت آژانس و در چارچوب قواعد بين المللي انجام شود.
ملت ايران نشان داده است كه زور را در روابط بين الملل نمي پذيرد و عقل من و شماهم گواهي مي دهد كه زور ابزار مناسبي براي برخورد با ملتها نيست و هميشه جوابگو نخواهد بود. بنابراين بحث توقف دائمي كاري كه داوطلبانه انجام شده است - تعليق فرآيند غني سازي اورانيوم - به نظرمن خوابي بيش نيست.
ما حق را مي خواهيم و آمريكا زياده خواهي مي كند. مشكلي كه دولت آمريكا دارد اين است كه در حالي كه همواره با نفرت به ايران نگاه مي كند عشق يكطرفه را از ملت ما طلب مي كند و دائم از حقوق ملت ما دم مي زند. اين بزرگترين مشكل آمريكاست و چالشي است كه در مورد فعاليتهاي ايران وجود دارد. من صادقانه مي گويم كه اگر ملت ما متوجه شود كه حكومتش و دولتش در برابر فشارهاي آمريكا كه به هيچ عنوان نماينده جامعه بين الملل نيست؛ سر تعظيم فرود آورده و از يك توانايي ملي محرومشان ساخته ، مثل همين امروز( اعتراض مردم تهران به هتك حرمت عتبات عاليات عراق توسط اشغالگران در ميدان انقلاب) به خيابان خواهد ريخت و از دولت خواهد پرسيد كه چرا توانايي هاي ملي جوانان ما را ناديده گرفتيد و در برابر فشارها تسليم شديد؟
ملت ما هم اكنون نيز با صبوري بر عملكرد آژانس كه تحت فشار آمريكا سياسي شده است نگاه مي كند و با بردباري مي خواهد كه به صلح جهاني كمك كند. آيا شما به عنوان يك روزنامه نگار، خودتان اين منطق را مي پذيريد كه قوانين بين المللي را براي كشوري به يك نحو اجرا كنيم و عليه كشور ديگر به روشي ديگر؟ آيا شما اين حق را مي دهيد كه كسي بگويد آمريكا حق استفاده از يك سري امتيازات قانوني و بين المللي را ندارد؟
جيمزتروب: بله ، برخورد دوگانه با كشورها پايه قانوني ندارد، ولي در دنياي سياست و ديپلماسي قانون وجود ندارد . آنچه در دنياي سياست مهم است اين است كه ما نبايد بگوييم قانون بايد يكسان بكار رود، چرا كه ممكن است براي جهان خطرناك باشد !به طور مثال كره شمالي و عراق را در نظر بگيريد كه برنامه تسليحاتي هسته اي مخفي داشتند و اگر مي گفتيم كه به اين دو كشور نيز مانند ساير كشورها بايد اجازه داد كار خود را پي بگيرند، يك عقيده احمقانه بود چرا كه آنها مي توانستند صلح جهاني را تهديد كنند. در مورد ايران هم برخي مي گويند بايد مانند ديگر كشورها با اين كشور برخورد شود و برخي نيز مخالفند .
اسماعيلي : اين مربوط به هنگامي است كه براي جهان پدرخوانده انتخاب كرده باشند ! اگر قرار باشد امنيتي در كار باشد طبعا بايد براي همه جامعه بين الملل باشد و اينكه هر كه پر زورتر است، امنيت جهاني را به نفع خود تعبير كند و خواستار اجراي قوانين بين المللي بر اساس تعريف خود شود، اين منطقي است كه آمريكا را در روابط بين الملل دچار مشكل كرده است. مشكلي كه يك روز اموال مردم آمريكا را براي حمايت از امثال صدام خرج مي كند و يك روز براي برداشتن او.
ما به هيچ وجه رفتار كشورهاي ديگر از جمله كره شمالي و عراق را - كه در مورد آن البته اثبات نشده است - درامورهسته اي قبول نداريم و الگوي خود قرار نمي دهيم، چرا كه ما خود قرباني سلاحهاي كشتار جمعي هستيم. برادر من ، خود من و بسياري ديگر از مردم ما به واسطه سلاحهاي كشتارجمعي و شيميايي كه مارك آمريكا و غرب روي آن بوده دچار آسيب شده اند و ما هنوز شهيد مي دهيم. چطور مي شود كسي و ملتي كه خود قرباني اين سلاحها باشد در صدد ترويج آن برآيد.
اماسوال ديگري كه از شما دارم درباره اسراييل است . آيا به نظر شما انباشته شدن سلاحهاي هسته اي در اسراييل و پذيرفته نشدن قواعد بين المللي از سوي اين رژيم به صلح و امنيت جهاني كمك مي كند؟ اگر مي كند پس كشورهاي ديگر هم بايد به سلاح اتمي دست پيدا كنند و اگر نه ، آمريكابه عنوان كدخداي جهان بايد به عنوان يك مساله ضد امنيت جهاني ابتدا گريبان اسراييل را بگيرد و نه ايران را كه هيچ خلافي در پرونده اش ثابت نشده است. نظرتان دراين باره چيست؟
جيمزتروب: سوال شما سوال بسيار خوبي است . درمورد اسراييل من مطمئن نيستم كه اسراييل واقعا سلاح هسته اي دارد يا ندارد. اما به هر حال اسراييل اين را يك عامل بازدارنده مي داند و معتقد است در برابر كشورهايي كه حتي به موجوديت اين كشور معتقد نيستند، بايد سلاح هسته اي داشته باشد و اين به خاطر ترس عميقش است. من مي دانم تمام كشورهايي كه از دانش بالايي برخوردار بودند، به جز ژاپن و آلمان، بعد از جنگ جهاني دوم سعي كردند به سلاح هسته اي دست پيدا كنند و بسياري ديگر از كشورهايي كه امروز اين دانش را دارند اگر آن روز داشتند شايد به دنبال دستيابي به سلاح هسته اي مي رفتند.
اما حالا بعد ازبوجود آمدن قانون ان. پي . تي مي خواهند روندي را كه در دهه60 و 70 وجود داشت، عوض كنند. درهمين راستاست كه البرادعي مي خواهد هيچ كشوري حق غني سازي اورانيوم را نداشته باشد و اگرلازم داشته باشد آن را بخرد. از سوي ديگر من هم با شما هم عقيده ام كه سلاح هسته اي چيز خوبي نيست و امنيت نمي آورد.
اسماعيلي : من تعجب مي كنم كه شما مي گوييد نمي دانيد كه اسراييل بمب اتمي دارد يا نه؟ شما در نگارش مطالب هسته اي تخصص داريد و اين مثل اين است كه به روز بگوييد شب! اين اظهار نظردلايل سياسي دارد و نشان مي دهد شما براي بيان واقعياتي كه مي دانيد به چارچوبهايي محدوديد.
جيمزتروب: نكته آخري كه من گفتم اشتباه بود و اينكه سلاح هسته اي امنيت مي آورد يا نمي آورد، سوال سختي است كه من نمي توانم به آن جواب بدهم. چرا كه تفاسير متفاوتي مي توان از آن داشت.
اسماعيلي : شما بازدارندگي را حقي دانستيد كه براساس آن اسراييل مي تواند سلاح اتمي داشته باشد . اين در حاليست كه هيچيك از كشورهاي اسلامي كه اسراييل آنها را دشمن خود مي داند داراي سلاح هسته اي نيستند و هيچ يك از همسايگان اين رژيم سلاح هسته اي ندارند. اما اسراييل به عنوان بزرگترين دشمن ايران سلاح هسته اي دارد ضمن اينكه دور تا دور كشور ما همه مسلح به تسليحات هسته اي هستند. شما كه از "حق بازدارندگي " براي اسراييل سخن مي گوييد و آقاي بوش با اين شعار به افغانستان و عراق حمله كرد ، اگر يك روز ما بخواهيم از همين منطق استفاده كنيم و بگوييم بازدارندگي به ما اين حق را مي دهد كه به سوي سلاح هسته اي برويم آيا شما مي پذيريد؟ اگر نمي پذيريد، پس بايد در مورد اسراييل هم چنين حرفي نزنيد حق اين رژيم ندانيد .
جيمزتروب: من قبلا به اين سوال جواب داده ام و در اين مورد بيشتر نمي توانم صحبت كنم.
اسماعيلي : درك مي كنم كه چرا جواب نمي دهيد؟! اما به عنوان آخرين سخن، ما روزنامه نگاران وظيفه داريم مطالبي را به دولتمردانمان توصيه كنيم . شما هم انگار بايد دولتمردانتان خود توصيه كنيد كه اگر با استاندارد دوگانه در روابط بين الملل و بويژه با ايران برخورد نكنند، قطعا جهان و منطقه روز به روز از صلح و آرامش بيشتري برخوردار خواهد شد. به نظر من دولت آمريكا روزي مجبور خواهد شد كه اين گزينه را بپذيرد و امتحان كند : برابري و صداقت در برابر ايران.
به خاطر اين گفتگو از شما سپاسگزارم .
جيمزتروب: من هم متقابلا متشكرم.
نظر شما