لايحه الحاق ايران به پروتكل كيوتو در مورد تغييرات آب و هوا تصويب شد(1)

به گزارش خبرگزاري مهر به نقل از سايت سخنگوي دولت، كميسيون سياسي ـ دفاعي هيئت دولت در جلسه روز يكشنبه خود از جمله پيشنهاد وزارت امور خارجه تحت عنوان " لايحه الحاق جمهوري اسلامي ايران به پروتكل كيوتو در مورد تغييرات آب و هوا" را تصويب كرد .

بر اساس دليل توجيهي اين لايحه با بيان اينكه كشورهاي صادر كننده نفت (اپك) با اعتقاد به اينكه انجام تعهدات كشورهاي ضميمه B عضو پروتكل (كشورهاي صنعتي) داراي آثار و تبعات منفي بر تقاضاي نفت و درآمدهاي نفتي آنها مي‌باشد، طبعاً نظر مساعدي نسبت به پروتكل نداشته‌اندآمده است :

بدون شك لازم‌الاجرا شدن پروتكل كيوتو متعاقب تصويب روسيه، چالشهايي را فراروي كشورهاي صادر كننده نفت قرار خواهد داد. ليكن باقي ماندن در خارج از معاهده نيز هيچ دستاورد مثبتي را به همراه نداشته و صرفاً مانع از تاثيرگذاري مثبت بر فرآيند مذاكرات مربوط و بهره‌مندي از فرصت‌ها و مكانيسمهاي پيش‌بيني شده در پروتكل خواهد گرديد.

در دليل توجيهي پيشنهاد پيرامون مواجهه كشورهاي عربي با اين پروتكل آمده است: كشورهاي عرب عضو اپك نيز عليرغم مواضع راديكال خود در مذاكرات مربوط، در حال انجام بررسيهاي لازم و كسب آمادگي‌هاي مربوطه جهت تصويب پروتكل مي‌باشند. تجربه تصويب كنوانسيون تغيير آب و هوا ( مصوب 1992 ميلادي) نيز ثابت مي‌كند كه كشورهاي مذكور به دليل سيستم متمركز و سريع تصميم‌گيري خود، به محض لازم‌الاجرا شدن پروتكل، آن را سريعاً تصويب خواهند نمود.

خلاصه پيشنهاد و دلايل توجيهي اين لايحه و قسمت اول متن پروتكل به تفكيك در پي مي آيد:

لايحه الحاق جمهوري اسلامي ايران به پروتكل كيوتو
پروتكل كيوتو در تاريخ 21 آذرماه 1376 در سومين كنفرانس متعاهدين كنوانسيون تغيير آب و هوا نهايي گرديد و از تاريخ 26 اسفند 1376 لغايت 24 اسفند 1377 به مدت يك سال در مقر سازمان ملل متحد در نيويورك جهت امضا مفتوح بود. تا پايان مهلت مقرر، 84 كشور جهان پروتكل مزبور را امضا و تاكنون 113 كشور جهان آن را تصويب نموده‌اند.

با عنايت به بند اول از ماده (25) پروتكل كيوتو، معاهده مزبور زماني كه حداقل 55 كشور عضو كنوانسيون كه 55 درصد از گازهاي گلخانه‌اي را در سال 1990 توليد مي‌كرده‌اند به آن نپيوندند، لازم‌الاجرا نخواهد گرديد. در حال حاضر شرط عددي (55 كشور عضو كنوانسيون) محقق گرديده، ولي از 55 درصد مورد اشاره صرفاً 2/44 درصد حاصل گرديده است كه با عنايت به پيش‌بيني‌هاي موجود، با پيوستن روسيه به پروتكل كه داراي سهم 4/17 درصدي مي‌باشد، شرط درصدي نيز محقق گرديده و پروتكل لازم‌الاجرا خواهد شد.

از ميان كشورهاي عضو ضميمه B پروتكل (كشورهاي صنعتي) كه داراي تعهدات مشخص كمي جهت كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌آي در اولين دوره تعهدات (2012 ـ 2008 ميلادي) هستند، صرفاً آمريكا (1/36 درصد)، روسيه (4/17 درصد) و استراليا (1/2 درصد) آن را تصويب ننموده‌اند. آمريكا و استراليا صريحاً اعلام نموده‌اند كه به پروتكل كيوتو نخواهند پيوست. اما به نظر مي‌رسد با توجه به علائق و منافع اتحاديه اروپا ذيل پروتكل كيوتو، روسها متعاقب كسب امتيازات لازم از اروپاييها از اين فرصت تاريخي نهايت استفاده را برده و به پروتكل خواهند پيوست.

از كشورهاي در حال توسعه نيز كه در اولين دوره تعهدات فاقد هرگونه تعهدات مشخص كمي جهت انتشار گازهاي گلخانه‌اي خود هستند، تاكنون 81 كشور پروتكل كيوتو را تصويب نموده يا به آن پيوسته‌اند كه از آن ميان مي‌توان به چين، هند، برزيل، آرژانتين و آفريقاي جنوبي اشاره كرد.

كشورهاي صادر كننده نفت (اپك) با اعتقاد به اينكه انجام تعهدات كشورهاي ضميمه B عضو پروتكل (كشورهاي صنعتي) داراي آثار و تبعات منفي بر تقاضاي نفت و درآمدهاي نفتي آنها مي‌باشد، طبعاً نظر مساعدي نسبت به پروتكل نداشته‌اند. از ميان 11 كشور عضو اپك، تنها اندونزي سند پروتكل را امضا و رسماً اعلام نموده كه در حال انجام بررسيهاي لازم جهت تصويب آن مي‌باشد.

كشورهاي عرب عضو اپك نيز عليرغم مواضع راديكال خود در مذاكرات مربوط، در حال انجام بررسيهاي لازم و كسب آمادگي‌هاي مروبطه جهت تصويب پروتكل مي‌باشند. تجربه تصويب كنوانسيون تغيير آب و هوا ـ مصوب 1992 ميلادي) نيز ثابت مي‌كند كه كشورهاي مذكور به دليل سيستم متمركز و سريع تصميم‌گيري خود، به محض لازم‌الاجرا شدن پروتكل، آن را سريعاً تصويب خواهند نمود.

بدون شك لازم‌الاجرا شدن پروتكل كيوتو متعاقب تصويب روسيه، چالشهايي را فراروي كشورهاي صادر كننده نفت قرار خواهد داد. ليكن باقي ماندن در خارج از معاهده نيز هيچ دستاورد مثبتي را به همراه نداشته و صرفاً مانع از تاثيرگذاري مثبت بر فرآيند مذاكرات مربوط و بهره‌مندي از فرصت‌ها و مكانيسمهاي پيش‌بيني شده در پروتكل خواهد گرديد.

با عنايت به موارد فوق‌الذكر و با توجه به اينكه جمهوري اسلامي ايران پروتكل كيوتو را امضا ننموده است و هنوز اقدامي جهت الحاق به آن به عمل نياورده است، مناسب است هر چه سريع‌تر فرايند الحاق كشور به پروتكل با طرح موضوع در كميسيون مربوطه هيئت دولت آغاز گردد.

متن پيشنهادي لايحه الحاق جمهوري اسلامي ايران به پروتكل كيوتو
ماده واحده: به دولت جمهوري اسلامي ايران اجازه داده مي‌شود كه به پروتكل كيوتو در مورد كنوانسيون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغييرات آب و هوا ملحق شود و اسناد مربوط را نزد امين اسناد بسپارد.
پروتكل كيوتو
در مورد كنوانسيون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغيير آب و هوا
اعضاي اين پروتكل:
كه عضو كنوانسيون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغيير آب و هوا هستند كه از اين پس با عنوان «كنوانسيون» ناميده خواهند شد
در پيگيري هدف نهايي كنوانسيون به گونه‌اي كه در ماده (2) آن بيان شده است
با در نظر گرفتن مفاد كنوانسيون
با بهره‌جويي از ماده (3) كنوانسيون
پيرو دستورالعمل برلين كه بر اساس تصميم 1.پ س/ 1 كنفرانس اعضاي كنوانسيون در اولين جلسه آن به تصويب رسيده است
به شرح زير توافق نمودند:
ماده 1
از نظر اين پروتكل، تعاريف ارائه شده در ماده (1) كنوانسيون به كار برده خواهند شد، بعلاوه:
1ـ «كنفرانس اعضا» به كنفرانس اعضاي كنوانسيون اطلاق مي‌شود.
2ـ «كنوانسيون» به كنوانسيون چارچوب سازمان ملل متحد راجع به تغيير آب و هوا كه در تاريخ 9 مه 1992 ميلادي (برابر با 19/2/1371 هجري شمسي) در نيويورك به تصويب رسيده است، اطلاق مي‌شود.
3ـ «هيات بين‌الدولي تغيير آب و هوا» به هيات بين‌الدولي تغيير آب و هوا اطلاق مي‌شود كه در سال 1988 ميلادي (1377 هجري شمسي) به طور مشترك به وسيله سازمان هواشناسي جهاني و برنامه زيست محيطي سازمان ملل متحد تشكيل شد.
4ـ «پروتكل مونترال» به پروتكل مونترال در مورد مواد كاهنده لايه ازن اطلاق مي‌شود كه در 16 سپتامبر 1987 ميلادي (26/6/1366 هجري شمسي) در مونترال به تصويب رسيد و متعاقباً جرح و تعديل و اصلاح شد.
5 ـ «اعضاي حاضر و راي دهنده» به اعضايي كه حاضر هستند و راي مثبت يا منفي مي‌دهند، اطلاق مي‌شود.
6ـ «عضو» به عضو اين پروتكل اطلاق مي‌شود، جز در وصرتي كه متن به گونه ديگري مشخص نمايد.
7ـ «عضو مندرج در ضميمه(1)» به عضوي اطلاق مي‌شود كه در ضميمه (1) كنوانسيون آمده ، به گونه‌اي كه ممكن است اصلاح شود، يا عضوي به موجب جزء (چ) بند (2) ماده (4) كنوانسيون اطلاعيه‌اي را ارائه كرده است.
ماده 2
1ـ هر عضو مندرج در ضميمه (1) به منظور رسيدن به حد كمي انتشار و تعهدات مربوط به كاهش به موجب ماده(3) و همچنين ترغيب توسعه پايدار موارد زير را انجام خواهد داد:
الف) اجرا و يا تشريح بيشتر سياست‌ها و اقدامات طبق شرايط ملي خود مانند:
(1)افزايش كارآيي انرژي در بخش‌هاي مربوط اقتصاد ملي
(2) محافظت و افزايش چاهك‌ها و انباره‌هاي گازهاي گلخانه‌اي كه به وسيله پروتكل مونترال كنترل نشده‌اند، با توجه به تعهدات خود به موجب موافقت‌نامه‌هاي بين‌المللي زيست محيطي مربوط؛ ارتقا فعاليت‌هاي پايدار مديريت جنگل‌ها، جنگل‌كاري و ايجاد جنگل‌هاي جديد
(3)ترغيب اشكال پايدار كشاورزي در پرتو ملاحظات مربوط به تغيير آب و هوا
(4)ترغيب تحقيق، توسعه و گسترش استفاده از انواع جديد و تجديدپذير انرژي و فن‌آوري‌هاي كنترل انتشار دي‌اكسيد كربن و فن‌آوري‌هاي پيشرفته و جديد بي خطر براي محيط زيست
(5)كاهش تدريجي يا حذف نقايص بازار، انگيزه‌هاي مالي، معافيت از عوارض و ماليات و يارانه‌ها در تمام بخش‌هاي انتشار دهنده گازهاي گلخانه‌اي كه در تضاد باهدف كنوانسيون و اجراي مكانيزم‌هاي بازار هستند.
(6)تشويق اصلاحات مناسب در بخش‌هاي مربوط با هدف ترغيب سياست‌ها و اقداماتي كه نشر گازهاي گلخانه‌اي را كه به وسيله پروتكل مونترال كنترل شده است، كاهش داده يا محدود مي‌نمايد؛
(7)اقداماتي در بخش حمل و نقل به منظور محدود كردن و يا كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي كه بوسيله پروتكل مونترال كنترل نشده است
(8)محدود كردن و يا كاهش گاز متان از طريق بهبود و به كارگيري مديريت مواد زائد و نيز توليد، انتقال و توزيع انرژي
ب) همكاري با ساير اعضا براي افزايش كارآيي فردي و مشترك سياست‌ها و اقدامات مصوب آنها به موجب اين ماده، در اجراي رديف (1) جزء (ت) بند (2) ماده (4) كنوانسيون. به اين منظور اعضاي مزبور براي مشاركت در تجربيات و تبادل اطلاعات خود در مورد سياست‌ ها و اقدامات مزبور از جمله روش‌هاي در حال توسعه براي بهبود مقايسه، شفافيت و كارآيي آنها اقداماتي را اتخاذ خواهند كرد. كنفرانس اعضا كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت مي‌كند در اولين جلسه خود يا به محض اينكه پس از آن عملي باشد راه‌هاي تسهيل همكاري ياد شده را با در نظر گرفتن كليه اطلاعات مربوط بررسي خواهد كرد.
2) اعضاي مندرج در ضميمه (1) محدود كردن يا كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي كه بوسيله پروتكل مونترال كنترل نشده‌اند و ناشي از سوخت‌هاي مخزني هوايي و دريايي هستند را به ترتيب از طريق كار با سازمان بين‌المللي هواپيمايي بين‌المللي كشوري و سازمان بين‌المللي دريانوردي ادامه خواهند داد.)
2)اعضاي مندرج در ضميمه (1) محدود كردن يا كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي كه بوسيله پروتكل مونترال كنترل نشده‌اند و ناشي از سوخت‌هاي مخزني هوايي و دريايي هستند را به ترتيب از طريق كار با سازمان بين‌المللي هواپيمايي بين‌المللي كشوري و سازمان بين‌المللي دريانوردي ادامه خواهند داد.
3) اعضاي مندرج در ضميمه (1) در جهت اجراي اقدامات و سياست هاي موضوع اين ماده تلاش خواهند كرد بصورتي كه اثرات نامطلوب از جمله اثرات نامطلوب تغيير آب و هوا ، تاثير بر تجارت بين‌المللي و تاثيرات اجتماعي ، محيطي و اقتصادي بر ساير اعضاء بويژه اعضاي در حال توسعه و خصوصاً اعضايي كه در بندهاي (8) و (9) ماده (4) كنوانسيون مشخص‌شده‌اند را با توجه به ماده (3) كنوانسيون به حداقل برسانند. كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت مي‌كند ؛‌ مي‌تواند در صورت اقتضا براي ترغيب اجراي مفاد اين بند اقدامات بيشتري را معمول دارد .
4) چنانچه كنفرانس اعضا به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت مي كند تصميم بگيرد كه هماهنگ كردن سياست ها و اقدامات موضوع جزء (الف) بند (1) بالا با توجه شرايط و تاثيرات بالقوه ملي متفاوت مفيد خواهد بود ، راه‌ها و روش‌هايي را براي تشريح هماهنگي اقدامات و سياست هاي مزبور بررسي خواهد نمود.
ماده 3
1.اعضاي مندرج در ضميمه (1) بطور منفرد يا مشترك تضمين خواهند نمود كه كل ميزان انتشار دي اكسيد كربن آنها كه ناشي از دخالت انسان در طبيعت است معادل گازهاي گل‌خانه‌اي فهرست شده در ضميمه (الف) است و از مقدار تعيين شده براي آنها تجاوز نمي‌كند. اين مقدار به موجب تعهد مربوط به كاهش و محدوديت كمي انتشارآنها در ضميمه (ب) درج شده و طبق مفاد اين ماده با ديدگاه كاهش انتشار اين‌گازها در سطح جهان به ميزان حداقل 5در صد زير ميزان انتشار در سال 1990 ميلادي (1369 هجري شمسي ) در دوره تعهد 2008 تا 2012 ميلادي (1384 هجري شمسي ) محاسبه مي‌شود .
2.هر عضو مندرج در ضميمه (1) بايد تا سال 2005 ميلادي (1384هجري شمسي) در نيل به تعهدات خود به موجب اين پروتكل پيشرفت قابل اثباتي داشته باشند .
3.تغييرات خاص در انتشار گازهاي گلخانه‌اي از منابع نشر و جابجايي آنها توسط چاهك‌هاي كه از تغيير بكارگيري زمين توسط دخالت مستقيم انسان و فعاليت مربوط به جنگل‌ها ( كه محدود به جنگل كاري ، ايجاد مجدد جنگل و تخريب جنگل‌ها در سال 1990 ميلادي شده است )ناشي مي‌شودو بصورت تغييرات هر عضو مندرج در ضميمه (!) به موجب اين ماده بكار گرفته شوند. انتشار گازهاي گلخانه‌ از منابع و جابجايي آنها بوسيله چاهك ها كه با فعاليت هاي مزبور ارتباط دارند بايد بصورت شفاف و قابل اثبات گزارش شده و طبق مواد (7)و (8) مورد تجديد نظر قرار گيرند.
4.قبل از اولين اجلاس كنفرانس اعضا كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت مي‌كند ، هر عضو مندرج در ضميمه (1) داده‌هايي را بمنظور احراز ميزان موجودي كربن خود در سال 1990 ميلادي و امكان برآورد تغيير در موجودي كربن در سال‌هاي بعدي براي هيات فرعي مشاوره علمي فني فراهم خواهد نمود. كنفرانس اعضا كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت مي‌كند ، اولين جلسه خود و به محض امكان پس از آن ، با در نظر گرفتن عدم قطعيت ، شفافيت گزارش ، قابليت اثبات پذيري ، روش‌هاي هيات بين‌الدولي تغيير آب و هوا ، مشاور ارائه شده توسط هيات فرعي مشاوره عملي و فني طبق ماده (5) و تصميمات كنفرانس اعضا بايد درباره الگو ها، قواعد و رهنمود‌هاي مربوط به اينكه چطور و كداميك از فعاليت‌هاي انساني اضافي مرتبط با تغييرات انتشار و جابجايي گازهاي گلخانه‌اي در خاك‌هاي كشاورزي و تغيير بكارگيري زمين وطبقه بندي جنگل‌ها بايد به مقدار مشخص شده براي اعضاي مندرج در ضميمه (1) افزوده شود يا از آن كاسته شود ، تصميم گيري كند . اينگونه تصميمات بايد در دوره دوم و دوره‌هاي بعدي تعهد بكار گرفته شود . يك عضو مي تواند تصميمات مربوط به فعاليت هاي انساني اضافي را در اولين دوره تعهد خود بكار بندد مشروط به اين‌كه اين فعاليت ها از سال 1990 ميلادي صورت پذيرفته باشد .
5.اعضاي مندرج در ضميمه (1) كه دستخوش فرآيند عبور بسوي اقتصاد بازار هستند و سال يا دوره مبناي آنها به موجب تصميم 2 . پ س /9 دومين اجلاس كنفرانس اعضاي مشخص شده است بايد همان سال يا دوره را براي اجراي تعهدات خود به موجب اين ماده استفاده كنند . هر عضو ديگر مندرج در ضميمه (1) كه دستخوش فرآيند عبور بسوي اقتصاد بازار است و هنوز اولين گزارش ملي خود را به موجب ماده (12) كنوانسيون تسليم نكرده است نيز مي‌تواند كنفرانس اعضا را كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت مي شكند از قصد خود براي استفاده از سال يا دوره مبناي تاريخي ديگري غير از سال 1990 ميلادي براي اجراي تعهدات خود به موجب اين ماده مطلع نمايد . كنفرانس اعضا كه به عنوان اجلاس اعضاي پروتكل فعاليت مي‌كند درمورد قبول اين اطلاعيه تصميم گيري خواهد كرد .
6.كنفرانس اعضا كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت مي‌كند ، با توجه به بند (6) ماده (4) كنوانسيون ، مقدار معيني قابليت انعطاف را براي اعضاي مندرج در ضميمه (1) كه دستخوش فرآيند عبور به سوي اقتصاد بازار هستند ، در اجراي تعهدات آنها به موجب اين پروتكل به غير از تعهدات مندرج در اين ماده ، در نظر خواهد گرفت .
7.مقدار تعيين شده براي هر عضو مندرج در ضميمه (1) در اولين دوره تعهد مربوط به كاهش و محدوديت كمي انتشار ، از سال 2008 تا 2012 ميلادي برابر با در صد مشخص شده براي آن در ضميمه (ب) ، مربوط به كل دي‌اكسيد كربن ناشي از دخالت انسان در طبيعت كه معادل انتشار گازهاي گلخانه‌اي فهرست شده در ضميمه (الف) در سال 1990 ميلادي يا سال يا دوره مبنايي است كه طبق بند (5) بالا مشخص شده ضربدر 5 خواهد بود . آن دسته از اعضاي مندرج در ضميمه (1) كه درمورد آنها تغيير كاربري زمين و جنگل كاري منبع خالص انتشار گازهاي گلخانه اي در سال 1990 ميلادي مي‌باشد ،‌بايد كل دي‌اكسيد كربن ناشي از دخالت انسان در طبيعت كه معادل انتشار منهاي مقدار جابجا شده در سال 1990 ميلادي و ناشي از تغيير كاربري زمين است را براي محاسبه مقدار تعيين شده خود در سال يا دوره مبناي انتشار 1990 ميلادي خود به حساب آورند.
8. هر عضو مندرج در ضميمه (1) مي‌تواند به منظور محاسبه موضوع بند (7) فوق سال مبناي خود را در مورد هيدروفلوروكربن ، پروفلوروكربن ها و هگزافلوريد سولفور، در سال 1995 ميلادي قرار دهد .
9. تعهدات مربوط به دوره هاي بعدي براي اعضاي مندرج در ضميمه (1) در اصلاحيه ضميمه (ب) اين پروتكل كه طبق بند (7) ماده (20) به تصويب خواهد رسيد ، احراز خواهد شد . كنفرانس اعضا كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت مي‌كند ، بررسي تعهدات مزوبر را حداقل (7) سال قبل از اتمام دوره اول تعهد مذكور در بند (7) فوق شروع خواهد كرد .
10.هر واحد كاهش نشر ، يا هر بخش از مقدار تعيين شده كه عضوي از عضو ديگر طبق ماده (6) و ماده (16)مكرر كسب مي‌كند ، بايد از مقدار تعيين شده براي آن عضو كسر شود .
11.هر كاهش نشر ، ياهر بخش از مقدار تعيين شده كه عضوي به عضو ديگر طبق مفاد ماده (6) يا (16) مكرر انتقال مي‌دهد ، بايد ازمقدار تعيين شده براي آن عضو كسر شود .
12.هر كاهش نشر تاييد شده كه عضوي از عضو ديگر طبق مفاد ماده (12) كسب مي‌كند بايد به مقدار تعيين شده براي آن عضو اضافه خواهد شد .
13.اگر ميزان انتشار عضو مندرج در ضميمه (1) در خلال دوره تعهد كمتر از مقدار تعيين شده براي آن به موجب اين ماده باشد ،‌اين اختلاف به در خواست آن عضو به مقدار تعيين شده براي آن عضو براي دوره‌هاي بعدي تعهد اضافه خواهد شد .
14.هر عضو مندرج در ضميمه (1) بايد تلاش كند كه تعهدات اشاره شده در بند
(1) فوق را به گونه‌اي اجرا كند كه تاثيرات نامطلوب اجتماعي ،‌زيست محيطي و اقتصادي بر روي اعضاي در حال توسعه بويژه اعضاي بند (8) و (9) ماده (4) كنوانسيون مشخص شده‌اند را به حداقل برساند . در راستاي تصميم‌هاي مربوط كنفرانس اعضا در مورد اجراي بند‌هاي مذكور ، كنفرانس اعضا كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت مي‌كند بايد اقدامات لازم را براي به حداقل رساندن تاثيرات نامطلوب تغيير آب و هوا و يا تاثيرات اقدامات واكنشي بر اعضاي موضوع بند‌هاي مذكور در اولين جلسه خود بررسي كند . در ميان موضوعاتي بايد بررسي شود ، تامين اعتبارات مالي ، بيمه و انتقال فن‌آوري قرار خواهد داشت .
ادامه دارد...