محمد مهدی مظاهری در گفتگو با خبرنگار مهر، بابیان اینکه سوریه در بازی جدید خویش رگه هایی از واقع بینی و گاه فرصت طلبی با ایران از یک سو و جهان غرب از سوی دیگر برای تامین دو سویه منافع خویش نشان داده است، گفت : روابط ایران - سوریه طی دهه گذشته همواره نزدیک و گسترده بوده و گرمی روابط این دو کشور به حدی بوده که برخی از تحلیلگران با بررسی مولفه های تاثیر گذار در آن، حمایت مشترک از حزب الله لبنان، حماس و نیز مخالفت با سیاست های یکجانبه گرایانه آمریکا در منطقه از آن به عنوان متحد استراتژیک نام می برند.
وی ادامه داد: البته در بررسی روابط دوکشور به مسائل دیگری همچون خروج مصر ازجهان عرب پس ازعقد قرارداد کمپ دیوید و تشکیل جبهه پایداری در مقابل رژیم صهیونیستی به رهبری سوریه و نیز حمایت علنی این کشور از ایران در جنگ هشت ساله که از عامل اصلی تاثری گذار در پایداری روابط بوده بر می خوریم.
این تحلیلگر مسائل بین الملل با بیان اینکه آیا می توان هنوز هم از روابط تهران دمشق به عنوان دومتحد استراتژیک در خاورمیانه یاد کرد، گفت : قبل از بررسی روابط تهران - دمشق باید در نظر گرفت که دولت ها به عنوان بازیگران اصلی نظام بین الملل بر اساس منافع ملی با نظر به مقدورات داخلی و محذورات بین المللی تصمیم گیری می کنند بنابراین هر دولتی به دنبال افزایش قدرت خویش و تاثیر گذاری بر محیط خارجی است.
وی با تاکید بر اینکه افزایش قدرت منطقه ای و تامین امنیت ملی نیز از طریق اتحادها و ائتلاف های چند گانه کشورها صورت می گیرد گفت: بنابراین در بررسی روابط تهران - دمشق نیز به اشتراک منافع و تهدیدات مشترک ناشی از آن بر می خوریم ، به طوری که شکل گیری رژیم صهیونیستی و افزایش قدرت آن در منطقه و حمایت آشکار کشورهای غربی از مواضع این رژیم، شرایط را برای اتحاد و افزایش همکاری های دو کشور در سطوح مختلف در دهه های گذشته فراهم نموده است.
مظاهری در تحلیل تحولات اخیر در روابط تهران - دمشق تاکید کرد : گرچه همکاری های اقتصادی و سیاسی دو کشور از روند رو به رشد برخوردار بوده، ولی بی تردید پس از پایان جنگ تحمیلی و ورود مستقیم سوریه به ائتلاف 2+6 و تلاش های این کشور برای بازپس گیری بلندی های جولان با میانجیگری ترکیه و نیز اعلان آمادگی برای تجدید روابط با واشنگتن شاهد برخی دگردیسی ها در روابط دو کشور هستیم که گاه اقدامات سوریه نه تنها با منافع و مصالح ایران در منطقه همسویی ندارد بلکه بر خلاف آن نیز قابل ارزیابی است.
وی درعین حال گفت : البته درمنطق واقع گرایی هیچ کشوری متحد استراتژیک دائمی و دشمنی ابدی ندارد، بلکه استراتژی اهداف کشورها را منافع تعیین می کند، بنابراین اقدامات اخیر دمشق نیز متاثر از تحولات بین المللی بر اساس منافع ملی سوریه تدوین و پیگیری می شود و جا دارد دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی ایران نیز با بررسی تحولات با پرهیز از هر گونه آرمانگرایی نسبت به حصول منافع ملی اقدام نماید و از بکارگیری الفاظی همچون محتد استراتژیک خودداری کنند چرا که روابط سوریه و ایران بر اساس الزامات منطقه ای و نیازمندهای متقابل شکل گرفته و در این راستا شاهد فراز و نشیب هایی نیز هستیم.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سئوال که اقدامات اخیر سوریه در ایفای نقش میانجی بین ایران و غرب را چگونه ارزیابی می کنید، گفت : در بحث مسائل صلح آمیز هسته ای ایران و مذاکره با غربی ها سوری ها به دنبال ایفای نقش مطمئن و حل و فصل موضوع از طریق دیپلماتیک و صلح آمیز بوده و هستند. البته کشورهای غربی نیز به ایفای نقش فعال سوریه در این زمینه علاقه مندند. همچنین بشار اسد نقش آفرینی در این موضوع را مولفه تاثیر گذار در ارتقای جایگاه منطقه ای کشور خود می بیند، گرچه ایران به مذاکرات بی واسطه و مستقیم با گروه 1+5 روی آورده است.
خبرنگار مهر از این تحلیلگر مسائل بین الملل پرسید آیا گسترش روابط غرب و سوریه می تواند بر روابط تهران - دمشق تاثیر منفی داشته باشد؟ وی پاسخ داد : بی شک تعامل نزدیک سوریه با غرب دارای مزایای فراوانی برای این کشورها و در راس آن آمریکاست چرا که هدف اصلی تجدید و گسترش روابط و نیز تاکید بر ایفای نقش مستقیم در معادلات صلح خاورمیانه و ترغیب مقامات سوری برای ورود مستقیم مذاکره با تل آویو در راستای تضعیف جبهه مقاومت صورت می گیرد و در ورای این امر، واشنگتن در تلاش است با منفک نمودن سوریه از ایران، موقعیت تهران را نیز در معادلات منطقه تضعیف نماید.
مظاهری در پایان این گفتگو تاکید کرد : الزامات منطقه ای و بین المللی ایجاب می کند که ایران با درک درست از روند تحولات اخیر، گسترش تعاملات چند جانبه با کشورهای مختلف را برای تامین منافع ملی مد نظر قرار دهد چرا که ارتباط محدود با چند کشور و القای داشتن روابط استراتژیک با برخی ازآنها نمی تواند مسیرمناسبی برای تعاملات وهمکاری های منطقه ای محسوب گردد.
نظر شما