به گزارش خبرنگار مهر، یکی از مشکلات و بحرانهای حال حاضر که کشور و به تبع آن استان زنجان را تهدید می کند، بحران آب است.
آب قابل مصرف در اکثر کشورها بخصوص در کشور ما از نظر منابع محدودیت داشته و صرفه جویی و جلوگیری از مصرف بی رویه این نعمت الهی با توجه به افزایش جمعیت و فزونی نیاز به مواد غذایی و رشد صنایع یک وظیفه شرعی به حساب می آید.
آب از نظر خواص شیمیایی و فیزیکی منحصر بفرد بوده و هیچ ماده ای را نمی توان جایگزین آن کرد، هیچ ماده ای در طبیعت یافت نمی شود که تمام خواص آن را یکجا داشته باشد. آمارها حکایت از این دارد حجم کل آب تجدیدشونده استان 2.9 میلیارد مترمکعب بوده و حجم نفوذ مستقیم نزولات به سفره های زیرزمینی هفت دهم میلیارد مترمکعب است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان با بیان خبر فوق هشدار داد: در صورت ادامه روند فعلی امکان دارد آبهای زیرزمینی تا جایی کاهش یابد که غیرقابل بهره برداری باشند.
سعادتی با اشاره به وابستگی آب شرب مردم و سایر مصارف به این گونه آبها ادامه داد: با این شرایط ادامه این روند زندگی با بحران مواجه می شود.
وی در تشریح عوامل کاهش آبهای زیرزمینی دشتهای استان زنجان تخریب مراتع را باعث از بین بردن پوشش گیاهی و شخم مراتع را موجب فرسایش خاک و افزایش روان آب دانست و افزود: حضور بیش از حد و بی موقع دام در مراتع موجب تخریب مراتع و افزایش روان آب می شود. سعادتی انجام نشدن طرح های پخش سیلاب و آبخوان داری به اندازه نیاز و عدم رعایت اصول صحیح بهره برداری از اراضی را از عوامل تاثیرگذار در کاهش آب دشتهای استان عنوان کرد.
وی حفاظت و کنترل آبی و خاکی که قطره باران در همان جایی که به زمین می رسد را کلید مدیریت منابع طبیعی و اراضی بایر دانست و اضافه کرد: این اقدام همیشه مدنظر کلیه کارشناسان و متخصصین که با منابع طبیعی سروکار دارند، بوده اما بدلیل کوهستانی بودن بسیاری از مناطق استان و قرار گرفتن در شرایط آب و هوایی نیمه خشک که شرایط محیطی را برای فراهم شدن پوشش صد در صد و انبوه میسر نمی سازد و قسمتی از خاکها عاری از پوشش گیاهی می شود.
سعادتی افزود: در این مناطق تنها عامل حفاظت آب و خاک پوشش مراتع بوده که باعث تغذیه پوشش گیاهی از یک طرف و تغذیه سفره های زیرزمینی آب برای مصارف کشاورزی از طرف دیگر می شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان در بخش دیگری از سخنان خود با پرداختن به مطالعات انجام گرفته در ارتباط با پوشش گیاهی مراتع و روان آب (آبی که جریان می یابد) اظهار داشت: اگر پوشش گیاهی مرتع کمتر از 25 درصد باشد، وضعیت مرتع ضعیف بوده و روان آب به 73 درصد می رسد یعنی فقط 27 درصد نفوذ می کند، در مقابل اگر پوشش گیاهی مرتع 50-25 درصد باشد، وضعیت مرتع متوسط بوده و روان آب به 14 درصد خواهد رسید، یعنی 86 درصد آب نفوذ می کند.
وی تخریب منابع طبیعی را موجب بروز بحران آب زیرزمینی دانست و خاطرنشان کرد: سطح آب زیرزمینی دشتهای استان 71-60 سانتیمتر در سال کاهش می یابد که متاسفانه این روند ادامه داشته و ممکن است آب زیرزمینی دشتها به سطحی برسد که غیرقابل بهره برداری باشد.
سعادتی بر لزوم فرهنگ سازی جهت حفاظت از مراتع به جای تخریب تاکید کرد و چرای بیش از حد مرتع، برداشتهای غیرمجاز، عدم انجام طرحهای جبرانی، عدم اجرای پخش سیلاب و پروژه های آبخیزداری به اندازه نیاز را از دیگر دلایل کاهش سطحی آبهای زیرزمینی استان برشمرد.
این مسئول در ادامه سخنان خود با اشاره به رابطه بین پوشش گیاهی مرتع و روان آب ابراز داشت: مرتعی که در حد ظرفیت چرا باشد، روان آب آن نسبت به مرتع قرق شده دو برابر می شود و مرتعی که سه برابر ظرفیت چرا شده رواناب حدود سه برابر مرتع قرق شده است.
سعادتی ادامه داد: اگر پوشش مراتع در حدمرتع متوسط نگهداری شود حدود 86 درصد نزولات در زمین نفوذ می کند و اگر وضعیت مرتع خوب باشد حدود 98 درصد نزولات در زمین نفوذ می کند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان در بخش دیگری از صحبت های خود جلوگیری از تخریب اراضی ملی و مراتع را نیازمند همکاری و مشارکت مسئولین و مردم و همکاری رسانه های گروهی استان در تشریح اهمیت مراتع و اثرات تخریب آن دانست و گفت: اجرای پروژه های آبخیزداری در جهت تامین اعتبار لازم منوط به حمایت مسئولین و ارگان ذیربط در راستای بحران کمبود آب در استان حائز اهمیت است. سعادتی با بیان اینکه 55.5 درصد سطح کشور سیل خیز است، افزود: مطالعه و اجرای پروژه های پخش سیلاب و آبخوان داری از اولویت خاصی برخوردار است.
وی جلوگیری از ورود دامهای غیرمجاز و فاقد مجوز قانونی جهت حفظ پوشش گیاهی را مهم ارزیابی کرد. از سخنان مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان می توان استنباط کرد که حفظ و نگهداری از مراتع در راستای کنترل میزان آب زیرزمینی، نیازمند عزم همگانی و فرهنگ سازی در بین اقشار مختلف مردم می باشد پس لازم است ضمن صرفه جویی در مصرف این منبع خدادادی در مسیر توجه به مراتع پیرامونمان گام برداریم.
نظر شما