خبرنگار مهر: وزارت دفاع در برابر تهديدهاي فراروي كشور چه تمهيداتي را انديشيده است؟
شمخاني: فعاليت هاي وزارت دفاع در چارچوب استراتژي امنيتي جمهوري اسلامي ايران سازماندهي شده و اين واضح است كه شكل گيري هر گونه استراتژي، ارتباط نزديكي با نوع تهديدات فراروي كشورها دارد. زماني كه سطح تهديدات افزايش مي يابد ، و يا اينكه شدت آن بيشتر مي شود، طبيعتا مي بايست تغييراتي در استراتژي امنيت ملي ايران ايجاد شود. اين امر را مي توان به عنوان ارتباط اجتناب ناپذير تهديدات و استراتژي امنيت ملي در هر كشوري از جمله جمهوري اسلامي ايران دانست.
وزارت دفاع وظيفه دارد تا نيازهاي راهبردي ايران را در مقايسه با تهديدات تامين نمايد. تهديدات موجود را شناسايي كند و براي مقابله با تهديدات، ابزارهاي مناسب و موثري را بر مبناي سفارش نيروي مسلح توليد و تهيه نمايد. بنابراين فعاليت هاي وزارت دفاع مي بايست به گونه اي تصاعدي افزايش يافته و ازسوي ديگر زمينه براي حداكثرسازي قدرت ملي بوجود آيد. در شرايط موجود جمهوري اسلامي ايران داراي تهديدات منطقه اي و بين المللي است. بنابراين طبيعي به نظر مي رسد كه سطح قدرت ملي كشور افزايش يابد.
خبرنگار مهر: تهديدات فراروي كشور چه نقشي در مسير حركت وزارت دفاع به سمت خودكفايي در تجهيزات دفاعي داشته است؟
شمخاني: براي مقابله با تهديدات بر استراتژي خودكفايي تسليحاتي تاكيد شده است. تجارب جنگ تحميلي بيانگر آنست كه در دوران جنگ با محدوديت ابزاري و تسليحاتي روبرو بوديم. در دوران موجود مي بايست فرآيندهايي را ايجاد كنيم كه در صورت تهاجم دشمن از ابزارهاي مورد نياز خود بهره موثري بدست آوريم. در اين ارتباط، سازمان صنايع هوا فضا، سازمان صنايع هوايي، سازمان صنايع دفاع و شركت صنايع الكترونيك شكل گرفته اند. هر يكي از اين سازمانها داراي كار ويژه خاصي براي حداكثرسازي قدرت ملي ازطريق توليد سخت افزار نظامي مي باشند.
همانگونه كه اشاره كردم اين مربوط به ارتقا قدرت ملي از طريق سخت افزاري است ولي بايد اذعان كنم كه قدرت بازدارنده ما نهفته در همبستگي و مشاركت ملي ماست.
خبرنگار مهر: اصول راهبردي وزارت دفاع براي آينده چيست؟
شمخاني: وزارت دفاع فعلا داراي 6 اصل راهبردي براي مقابله با تهديدات مي باشد. هر يك از اصول ياد شده براي مقابله با جلوه هايي از تهديد در نظر گرفته شده است. از سوي ديگر ، اگر تهديدات فراروي ايران ، ماهيت تركيبي و مركب داشته باشد در آن شرايط مي توان اصول راهبردي وزارت دفاع را در قالب شكل بندي هاي راهبردي تركيبي سازماندهي نمود. اصل راهبردي وزارت دفاع براي مقابله با تهديدات آينده عبارتند از:
الف - خودكفايي تسليحاتي: توليد ابزارهاي نظامي به عنوان هدف اصلي وزارت دفاع در قالب استراتژي تسليحاتي محسوب مي گردد. اين امر به معناي توليد ابزارهايي است كه بتواند در شرايط مقتضي بر تهديد و جنگ ، نيازهاي دفاعي و امنيتي ايران را تامين نمايد.
ب- توسعه و تحقيق در حوزه صنايع مدرن: براي توليد ابزارهاي جديد نياز به گسترش پژوهش كاربردي وجود دارد. اين امر در موسسه آموزشي و تحقيقاتي صنايع دفاعي و سازمان دهي صنعتي مي شوند و بر اساس قابليت هاي موجود و امكان تامين تكنولوژي به توليد ابزارهاي دفاعي منجر مي شود.
ج - آماده سازي براي جنگ پست مدرن:آنچه در شرايط موجود ، مورد توجه نظاميان قرار مي گيرد، توليد جنگ افزار براي جنگ هاي آينده مي باشد . طي سالهاي 2001 به بعد شاهد عملياتي شدن جنگ پست مدرن مي باشيم. راهبرد تسليحاتي و دفاعي ايران در راستاي ابزارهايي است كه بتواند در برابر جنگ پست مدرن مقاومت كند.
د- مقابله باغافلگيري: روندهاي موجود در استراتژي دفاعي ، بيانگر آن است كه جلوه هايي از غافلگيري در رفتار نظامي كشورهاي مختلف وجود دارد از اينرو، ضرورت هاي امنيتي و استراتژيك ايجاب مي كند كه در برابر نشانه هاي تهديد حساس بوده و بر اساس سطح تهديدات موجود واكنش متقابل انجام شود.
ه - بسيج نيروهاي اجتماعي: حمايت هاي اقتصادي ، برنامه اي و ساختاري وزارت دفاع از نيروهاي مسلح مي تواند زمينه ساز آمادگي دفاع اجتماعي باشد. ما در شرايط موجود تلاش كرده ايم تا روندي را ايجاد كنيم كه بر اساس آن جلوه هايي از مقاومت اجتماعي در برابر تهديدات از طريق گسترش قابليت دفاعي انجام پذيرد.
و - انجام جنگ نامتقارن:اگر تهديدات دشمن در حجم و شدت گسترده اي سازماندهي شود، در آن شرايط از ابزارهاي جنگ نامتقارن براي بازدارندگي و محدودسازي قدرت تهاجمي كشورهاي متخاصم استفاده مي شود.
خبرنگار مهر: تاثيرحضور مردم در انتخابات آينده رياست جمهوري در افزايش قدرت بازدارندگي كشور را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
شمخاني : يكي از نشانه هاي تهديد را مي توان افزايش حضور نظامي آمريكا در منطقه دانست. از زماني كه كابينه جديد بوش فعاليت هاي خود را آغاز نمود مي توان نشانه هايي از تهديدات تشديد شده را مورد توجه قرار داد. اين تهديدات حجم گسترده اي از التهاب اجتماعي را در جامعه ايران ايجاد نمود. در اين ارتباط جمهوري اسلامي ايران و همچنين وزارت دفاع تلاش خواهد داشت تا سطح مقاومت اجتماعي در برابر تهديدات را ارتقاء دهد. به هر ميزان كه تهديدات بين المللي افزايش يابد، نياز جامعه به حداكثر سازي همكاري هاي سازمان دهي شده براي مقاوم سازي در برابر تهديدات نيز بيشتر مي شود.
ضرورت هاي "مقاومت مدني" ايجاب مي كند فرايندي بوجود آيد كه بر اساس آن زمينه هاي حداكثر سازي حضور اجتماعي در روند انتخابات شكل گيرد. اين امر به مفهوم شرايط است كه بر اساس آن بتوان جلوه هايي از همكاري درون ساختاري براي حداكثر سازي قدرت را انجام دهند ، در آن شرايط مي توان جلوه هايي از همكاري نيروهاي اجتماعي براي حداكثر سازي قدرت مقاومت در برابر تهديدات را مشاهده نمود.
جمهوري اسلامي ايران بر اساس قابليت هاي درون ساختاري خود نياز همه جانبه اي به كسب حمايت هاي مردمي دارند. اين امر مي تواند مشروعيت و همچنين اعتبار ساختاري ايران را افزايش دهد. بر اساس چنين شاخصه هايي ، استراتژي سياست داخلي ايران در روند انتخابات مبتني بر حداكثر سازي مشاركت سياسي و انتخاباتي مردم است . به هر ميزان كه نيروهاي اجتماعي ايران حضور موثري را در حوزه انتخابات انجام دهند، سطح بازدارندگي داخلي افزايش بيشتري خواهد داشت.
بطور خلاصه اگر دشمنان ما حداقل مشاركت و انتخاب رييس جمهوري با حداقل راي و حداكثر اختلاف را دنبال مي كنند ، ما بايد با حداكثر مشاركت ، انتخاب رييس جمهوري را با راي مناسب و حداكثر انسجام و كارآمدي دنبال كنيم.
خبرنگار مهر: تاثير مشاركت عمومي را در بازدارندگي چگونه ارزيابي مي نماييد؟
شمخاني:جامعه ايران در شرايط مبتني بر تهديدات امنيت ملي قرار گرفته است از اين رو نهادهاي سياسي و ساخت هاي حكومتي بايد فرآيندي را در دستور كار خود قرار دهند كه زمينه هاي حداكثرسازي قدرت و امنيت را فراهم نمايد. يكي از شاخص هاي امنيت در گسترش همبستگي اجتماعي و همچنين ساختاري مي باشد از اين رو قوه مجريه و همچنين رييس جمهوري بايست از قابليت هايي برخوردار باشد كه زمينه حداكثر سازي انسجام محيطي ، ساختاري و اجتماعي را فراهم نمايد.
خبرنگار مهر: براي دفع تهديدات خارجي ، رييس جمهور چه ويژگي هايي بايد داشته باشد؟
شمخاني: رييس جمهوري به موفقيت هاي ساختاري نايل مي شود كه داراي رويكرد امنيت محور باشد. تهديدات فراروي كشور را درك كند و براي مقابله با تهديدات ، ابزارهاي مناسب را بوجود آورد و از همه مهمتر آنكه قادر به توليد ادبيات دفاعي و استراتژيك در كشور باشد.
روند موجود به گونه اي شكل گرفته است كه مي توان نشانه هايي از امنيت گرايي در سطح بين المللي را مشاهده نمود. اين امر به عنوان بستر مناسبي جهت حداكثر سازي توان تطبيق جامعه با نهادهاي موجود در جهت تامين امنيت تلقي مي شود. بنابراين رييس جمهور مي تواند بر اساس اعتبار فردي و قدرت ساختاري خود زمينه هاي بسيج اجتماعي را فراهم آورد. اين امر را مي توان به عنوان نمادي از توانمندي فردي و قابليت ادراكي در شناخت تهديدات و مقابله با تهديدات فراروي كشور دانست.
از سوي ديگر، رييس جمهور مي بايست داراي ويژگي هايي باشد كه بر اساس آن ديپلماسي گسترده و تحرك همه جانبه اي را در دستور كار قرار دهد. اين امر به عنوان نشانه اي از تحرك ديپلماتيك براي حداقل سازي تهديدات مي باشد. در چنين شرايطي مي بايست فضايي ايجاد شود كه به موجب آن جلوه هايي از همكاري گرايي بين المللي از طريق تعامل سازنده ايجاد شود.رييس جمهوري كه بتواند در برابر تهديدات موجود ، ائتلاف هاي بين المللي ايجاد كند ، از اعتبار بيشتري برخوردار بوده و كارآمدي فراگيري براي نظام سياسي خواهدداشت.البته اين شرايط مقدمه اي است كه بتوان از آن در جهت حل مشكل محوري مردم كه همان "معيشت" است بهره برداري نمود. نظرسنجي هايي كه بدون نگاه جناحي صورت گرفته نشان مي دهد در ميان مشكلات مردم، معيشت تقريبا از "قدر مطلق" بالاتري برخوردار است.
خبرنگار مهر: با تشكر از شما به خاطر شركت در اين گفت وگو.
نظر شما