به گزارش خبرنگار مهر، برنامه تلویزیونی "دیروز، امروز، فردا" این هفته میزبان سید احمد خاتمی و حسینی بوشهری دو عضو ارشد جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود که این دو شخصیت به بررسی نیم قرن فعالیت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و وظایف و مسوولیت های امروز و آینده آن، پرداختند.
آیت الله سید احمد خاتمی در ابتدای برنامه با تحسین حضور مردم در راهپیمایی 22 بهمن اظهار داشت: بعد از 22 بهمن یکی از مقامات امریکایی گفت که من وقتی این تجمع را دیدم، به این فکر کردم که هر چه بر سر میخ بکوبی سخت تر می شود. او بیان کرده بود که انگار مقاومت جزو روانشناسی ایرانی ها شده است و این چیزی است که ما در تحلیل هایمان لحاظ نکرده بودیم. من به تحقیق عرض می کنم که حضور مردم در راهپیمایی امسال بیش از سال های گذشته بود و این یعنی هر وقت مردم احساس کنند که دشمن در حال ورود به میدان است، وحدتشان بیشتر می شود. بعد از 35 سال، مردم پر شور تر در صحنه حاضر شدند و این یعنی مردم به نظامشان اعتقاد دارند.
خاتمی با غیر قابل پیش بینی بودن مردم گفت: سال پیش که انتخابات مجلس برگزار شد، در نماز جمعه به یکی از مسولین عالی رتبه انتخابات گفتم شما حدس می زنید چند درصد مردم شرکت کنند که جواب داد اگر 49 ، 50 درصد هم بیایند باید کلاهمان را بالا بیندازیم. فردای آن روز همان شخص با من تماس گرفت و گفت این مردم برای ما هم قابل پیش بینی نبودند و 64 درصد در انتخابات شرکت کردند.
وی ادامه داد: یک وقتی کسانی هستند که به نظامشان نگاه سیاسی دارند که این نگاه چندان ریشه دار نیست اما یک وقتی هست که مردم نظامشان را اسلامی و دینی می دانند و می گویند اگر این نظام نباشد، اسلام متضرر می شود، که این نگاه قابل تامل و تحلیل است. باراک اوباما در تحلیلی عنوان کرده بود که ما نمی توانیم با ایران دینی طرف شویم و اظهار داشته بود که باید به سمتی برویم که گرایشات دینی در ایران کم شود. یکی از حرف های او این بود که بیاییم یک چیزی مثل ملی گرایی را جایگزین دین در کشور ایران کنیم. به طور مثال، ما نوروزی را می خواهیم که با یاد و نام خدا آغاز شود. سیمای جمهوری اسلامی همراه با مردم در زمان تحویل سال به قرآن و دعا می پردازد اما دشمن می خواهد نوروزی را برجسته کند که در آن یا مقلب القلوب نباشد. رهبری بسیار زیبا فرمودند که دشمن از ایران اسلامی می ترسد نه از ایران هسته ای! مردم ما با ولایت پیمانی از صمیم جان بسته اند. روی صحبت من با خارجی ها و داخلی هایی است که باور بایسته ای به ولایت ندارند، مردم ما جایی که پای اسلام، نظام و ولایت پیش بیاید، کوتاه نمی آید. نهاد های فرهنگی مثل حوزه، آموزش و پرورش، صدا و سیما و مطبوعات به سرمایه دین و محبت اهل بیت بیشتر بپردازند.
حسینی بوشهری: حضور گسترده مردم در راهپیمایی قابل پیش بینی نبود
حسینی بوشهری هم در صحبت های اولیه خود گفت: من معتقدم هم از ناحیه شرایط داخلی کشور مثل گرانی و تورمی که پدید آمده است و هم تبلیغات مایوس کننده ای که دشمن انجام می داد، این حضور گسترده نه برای دوستان و نه برای دشمنان قابل پیش بینی نبود. این مردم بر سر پیمانی که با امام و شهدا و انقلاب و رهبری بسته اند، ایستاده اند، این چیزی است که دشمن باید این برای همیشه بداند و دیگر بر مسائل گذشته پا فشاری نکند. تنها راه دشمن عقب نشینی است. اخم کردن به این ملت قابل بخشش نیست.
وی با اشاره به راهپیمایی 22 بهمن امسال گفت:ملتی که 34 سال دیده ایم که چگونه عمل می کند، حقیقتاً باید گفت کارشان قابل پیش بینی بود. امام به چهار نکته ایمان داشت، ایمان، خدایش، راهش و مردمش! مقام معظم رهبری هم به ملت ایمان دارد و این خیلی زیبا است که ولایت و مردم از دل یک دیگر باخبر باشند.
امام جمعه موقت شهر قم در ادامه با نگاهی به تاریخچه جامعه مدرسین حوزه علمیه گفت: جامعه مدرسین الان به عنوان یک تشکل شناخته می شود اما مدرسین در حوزه به معنای عام غیر از تشکل جامعه مدرسین است. اگر بخواهیم نگاهی تاریخی داشته باشیم باید گفت از روزی که مرحوم حائری در سال 1301 وارد قم شدند، مدرسین حوزه شکل گرفتند و این تاریخ نقطه عطف شروع کار حوزه هاست. این مدرسین در حوزه ها تدریس و تبلیغ می کردند. بعد از فوت مرحوم حائری و آمدن مرحوم آیت الله بروجردی، با درخواست علما و بزرگان حرکت هایی از ناحیه جمعی از مدرسین برای اصلاح حوزه علمیه قم انجام شد که آن روزها امام و شیخ مرتضی حائری، جزو کسانی بودند که در تنظیم این پیشنهادهای اصلاحی برای حوزه، فعالیت داشتند اما مرحوم بروجردی به جهاتی این پیشنهادات را نپذیرفتند، در مقطع دیگری هم این پیشنهادات عنوان شد اما بنا به مصالحی که مرجعیت شیعه در نظر گرفته بود، این پیشنهاد لحاظ نشد. بعد از فوت آیت الله بروجری فضای دیگری ایجاد شد، حضور امام و مراجع دیگر در حوزه شرایطی را به وجود آورد که مدرسین حوزه به این فکر افتادند که برنامه هایی را به اجرا در بیاورند. بعضی از اعضا، اقدام به تاسیس نشریه مکتب اسلام کردند. بعد از این هم مجله ای به نام مکتب تشیع منتشر شد که این موارد کارهای آغازین جامعه مدرسین به شمار می رود. این فعالیت ها در چند بُعد ادامه پیدا می کرد. که چهار هدف اصلاح برنامه های حوزه، اجرای احکام، گسترش فرهنگ اسلام در داخل و خارج کشور و مبارزه با طاغوت، مهم ترین اهداف جامعه مدرسین بود. در آن زمان این نگاه وجود داشت که تا زمانی که طاغوت حاکمیت دارد آن سه هدف دیگر قابل اجرا نیست.»
وی ادامه داد:جامعه مدرسین بر مردم تکیه داشت و می خواست آموزه های اسلام و پیامبر(ص) و امیرالمومنین (ع) را در کشور پیاده کند. بعد از مدتی جامعه مدرسین قم به تدوین اساسنامه خود پرداخت که این اساسنامه لو رفت و دستگاه حاکم با برخی اعضا برخورد کرد. جامعه مدرسین هم یک تشکل فرهنگی است، هم سیاسی و هم دینی!
خاتمی: جامعه مدرسین هرجا که انقلاب نیاز به کمک داشت به میدان آمد
خاتمی در ادامه برنامه با تایید صحبت های حسینی بوشهری، تصریح کرد: بعد از پیروزی انقلاب جامعه مدرسین با همان نشاط گذشته هرجا که انقلاب نیاز به کمک داشت به صحنه آمد. در عرصه فرهنگی، ستاد انقلاب فرهنگی از سوی جامعه مدرسین تشکیل شد، در ادامه هم دفتر حوزه و دانشگاه همین جا شکل گرفت و با پیشنهاد جامعه مدرسین این دفتر تاسیس شد و در واقع آن چه در توان بود وارد صحنه شد.در عرصه قضایی ما در اوایل انقلاب نیاز به قضات متدین داشتیم که در این عرصه هم جامعه مدرسین فعالیت داشت و بعد از گرفتن امتحانات کتبی و شفاهی و تایید صلاحیت قضات، خلاء این موضوع را هم در کشور برطرف کرد. در عرصه سیاسی هم به همین شکل! اصولاً بینش جامعه مدرسین این است که دین ما از سیاست جدا نیست. قداست دین را به جدایی از سیاست نمی دانیم و به همین دلیل اعضا تا امروز حضوری مسولانه و تکلیف مندانه در عرصه سیاست داشته اند. جامعه مدرسین در دوره اول انتخابات ریاست جمهوری جامعه مدرسین به این نتیجه رسید که بنی صدر مناسب ریاست جمهوری نیست و باید به حسن حبیبی رای داد، علی رغم اینکه عده ای می گفتند دکتر حبیبی رای نمی آورد، اما جامعه مدرسین به تکلیف خود عمل کرد و از ایشان در انتخابات حمایت کرد.
خاتمی: جامعه مدرسین تکلیف نمی کند به چه کسی رای بدهید و به چه کسی رای ندهید
وی با بیان اینکه جامعه مدرسین در عرصه های مختلف دیگر هم به مردم کمک و مشاوره می دادند، اظهار داشت:جامعه مدرسین تکلیف نمی کند که به چه کسی رای بدهید و به چه کسی رای ندهید. در عرصه مرجعیت هم بعد از رحلت آیت الله اراکی باید مراجع جدیدی به صحنه می آمدند. جامعه مدرسین با کار کارشناسی هفت مرجع را معرفی کرد تا خلاء مرجعیت دینی به سرعت برطرف شود. در عرصه مجلس خبرگان رهبری هم جامعه مدرسین به همراه جامعه روحانیت مبارز کاندیداهای با صلاحیت را معرفی کردند.
خاتمی:به سران محترم دو قوه دوستانه پیغام فرستادیم که وحدت جامعه را حفظ کنند/خدا را شکر روسای دو قوه هم از این موضوع استقبال کردند و نصایح ما شنیده شد
خاتمی با اشاره به این موضوع که ما آنچه را نظام می خواهد، وظیفه خود می دانیم و معتقدیم تقویت و حفظ نظام تکلیف ماست، گفت: در حوادث اخیر هم جامعه مدرسین به وظایف خود عمل کرد. جامعه مدرسین در طول این چند دوره ریاست جمهوری از باب نصیحت نامه های مفصلی نوشت و پیام های شفاهی زیادی به روسای جمهور مختلف داد و چون دوست نداشتیم اصلاح با جنجال همراه باشد نامه ها و پیام ها را رسانه ای نکردیم اگرچه این نامه ها روزی منتشر خواهد شد. ما عصرهای جمعه جلساتی داریم و با هم مسائل را رصد می کنیم و در مورد نوع واکنش جامعه بحث و تبادل نظر می کنیم.در آخرین اقدام به سران محترم دو قوه دوستانه پیغام فرستادیم که وحدت جامعه را حفظ کنند. روزی 22 بهمن جای طرح مباحث اختلافی نیست که خدا را شکر روسای دو قوه هم از این موضوع استقبال کردند و نصایح ما شنیده شد.
امام جمعه موقت تهران با بیان اینکه جامعه مدرسین یک نهادی است با سابقه پنجاه ساله اما هرگز معتقد نیستیم درهای این جامعه بسته باشد، گفت:در طول این سال ها مدرسین برجسته ای وارد صحنه شده اند. جامعه مدرسین به دستور رهبری و طی آیین نامه ای که نوشته شده است مجمع اساتید سطح عالی و خارج را تحت پوشش قرار می دهد و اعضای آینده جامعه مدرسین از بین همین جمع جذب و انتخاب خواهد شد. ما همه اعضای جامعه را عزیز و گرامی می دانیم. آقای بوشهری هم ماموریت شکل دهی این مجمع را برعهده دارند. بنده به عنوان عضو کوچک جامعه مدرسین به مردم عزیزمان عرض می کنم که من به عنوان کسی که جزو نسل بعدی جامعه مدرسین هستم، از روز اولی که وارد این جامعه شده ام با ذره ای سیاسی بازی و جناح بازی در این جامعه مواجه نبوده ام. این جامعه بر اساس تکلیف حفظ نظام و تقویت ولایت عمل می کند.
آیت الله حسینی بوشهری در ادامه برنامه در پاسخ به رنجبران که سوالی در مورد استقلال حوزه پرسید، گفت: من معتقدم نگاهی که رهبر انقلاب نسبت به حوزه و استقلال حوزه و تعامل حوزه و نظام اسلامی دارند بهترین تعبیر است، حقیقتاً نظام اسلامی چیزی است که روحانیت با تمام وجود به آن معتقد هستند و تلاش کل روحانیت در طول غیبت امام عصر(عج) این بوده که نظام اسلامی برپاشود پس رابطه روحانیت با نظام اسلامی چیزی است که خواست خود ِ روحانیت است. حالا که در زمان امام(ره) این اتفاق افتاد و همه با همراهی و همدلی خود این نظام را برپا کردند، خط کشی بین حوزه و نظام اسلامی بی معنا است. برخی معتقدند حوزه مستقل یعنی حوزه بی رابطه با نظام اسلامی که این دیدگاه کاملاً اشتباه است.
حسینی بوشهری:روحانیت نتواند وظیفه دیده بانی و مرزبانی خود را انجام دهد؛استقلال خدشه دار می شود
وی ادامه داد: روحانیت همیشه دیده بان بیدار جامعه بوده است. الان اگرچه بعضی از مسولین از بین روحانیت هستند اما مراجع و اهالی حوزه همچنان خود را دیده بان بیدار جامعه می دانند. استقلال زمانی خدشه دار می شود که روحانیت نتواند وظیفه دیده بانی و مرزبانی خود را انجام دهد. همه روحانیت باید در جهت تقویت نظام فعالیت کند و در صدد رفع مشکلات بربیایند. رهبری فرمودند که حوزه نمی تواند نسبت به نظام اسلامی بی تفاوت باشد و همینطور نمی تواند قدرت استقلال خود را از دست بدهد بلکه حوزه باید تثبیت کننده و کمک دهنده نظام باشد و همراه بامردم باشد. حوزه، هم باید مصالح دین و هم مصالح مردم را در نظر بگیرد و در جهت حفظ اسلامیت و مردم سالاری نظام کوشا باشد.
حسینی بوشهری: وظیفه حوزه در زمان طاغوت سلبی و امروز ایجابی است
بوشهری با بیان اینکه قبل از پیروزی انقلاب، حوزه نسبت به طاغوت کار سلبی انجام می داد اما الان فعالیت های حوزه ایجابی است و باید در صدد رفع نقاط ضعف باشیم، گفت: ما معتقدیم شرایط را باید طوری پیش ببریم که فضا برای ظهور امام عصر (عج) فراهم شود. وظیفه ما آمدن به سمتی است که گناه زدایی در جامعه انجام شود و فضای جامعه تلطیف شود.
بوشهری در ادامه برنامه در مورد نقش روحانیت در قبال مردم و همچنین نظام اسلامی گفت:« من معتقدم که روحانیت در هر دو عرصه تلاش زیادی داشته است. آنجایی که لازم بوده در صحنه حضور پیدا کند، در مراحل مختلف حضور پررنگی داشته است، از طرفی روحانیت همیشه کاری کرده که ملجاء و پناه بودن روحانیت برای مردم از بین نرود. در مقاطع مختلف دیده ایم که اگر مشکلی در جامعه به وجود بیاید، مراجع و حوزویان هستند که به عنوان اولین نفر مشکلات را به مسولین گوشزد می کنند. یکی از دغدغه های جدی جامه مدرسین مردم و مشکلاتشان بوده اند و موازی با آن به تقویت نظام پرداخته است. مردم باید به انقلاب دلگرم باقی بمانند و این وظیفه روحانیت است. ممکن است در برخی موارد روحانیت در این زمینه با موفقیت رو به رو نشده اند اما تمام تلاش خود را به کار بسته است.»
سید احمد خاتمی در مورد بحث استقلال حوزه گفت: بعضی ها از واژه استقلال سوء استفاده می کنند و استقلال حوزه را به معنای رویارویی حوزه با نظام می دانند. من قبل از ماه رمضان به نجف اشرف مشرف شدم و با علمای نجف صحبت های زیادی داشتم. از طرفی با مراجع قم هم به صورت مفصل صحبت کرده ام، در این میان حتی یک مرجع را هم سراغ ندارم که نسبت به نظام بی تفاوت باشد و همه به اتفاق حفظ این نظام اسلامی را واجب می دانستند. یکی از این بزرگواران به صراحت فرمود که من حفظ این نظام اسلامی را واجب می دانم و اگر این نظام کمترین آسیبی ببیند دشمن به حساب دین می رسد و جریان لائیک وارد می شود.
خاتمی:نباید انتظار داشته باشیم مراجع آنطور که ما می خواهیم از نظام حمایت کنند
خاتمی با بیان اینکه باید حمایت مراجع از نظام اسلامی را به اجتهاد آن ها واگذار کنیم، اظهار داشت: نباید انتظار باشیم مراجع آنطور که ما می خواهیم از نظام حمایت کنند. مرجعی تشخیص می دهد وارد میدان شود و مرجع دیگری ترجیح می دهد پشتیبان باشد. وقتی شرایط به این شکل است نباید حوزه را به شکلی تصویر کنیم که استقلال حوزه با رویارویی نظام اسلامی در یک جهت است. ما معتقدیم در عرصه مدیریت حوزه، مراجع عظام زعیم هستند و این تاکید مقام معظم رهبری است. ایشان بارها تاکید کردند که از نظر مراجع در مدیریت حوزه استفاده شود. بیست جلسه است که داریم در مورد شیوه رهنمود های رهبری و مراجع بحث می کنیم تا به بهترین شکل از این رهنمودها استفاده کنیم.
خاتمی در مورد تهدیدها و آسیب هایی که متوجه حوزه های علمیه بوده وهست هم گفت:حوزه های علیمه در چند عرصه نیازمند مراقبت است. یکی عرصه علمی است که این عرصه در حوزه های علمیه، رکن است و بُعد علمی در حوزه ها حرف اول را می زند. تمام تلاش ما در شورای عالی حوزه هم این است که کاری کنیم که نسل بعدی بالنده شود. آسیب این است که خدایی ناکرده بُعد علمی آسیب ببیند و تضعیف شود. برنامه ریزی هایی که شورای عالی حوزه داشته در راستای این بوده که از عمق علمی حوزه چیزی کاسته نشود. دومین مورد، اخلاق طلبگی است. اخلاق در بین طلاب حوزه علمیه باید رواج داشته باشد. طلبه ای که می تواند در یک خانه 100 متری زندگی کند در یک خانه 200 متری زندگی نکند، طلبه ای که می تواند با یک ماشین ارزان مشکلش را حل کند به سراغ ماشین گران قیمت نرود. مورد بعدی اخلاق درست مردمی است. اگر ملاحظه خطرات نبود ما دوست نداشتیم که محافظ داشته باشیم. خدا لعنت کند منافقین را که کاری کردند که ما مجبوریم با محافظین همراه باشیم. امام علی (ع) فرموده اند که بامردم طوری زندگی کنید که اگر زنده ماندید دوست داشته باشند با شما زندگی کنند و اگر مردید هم بر شما گریه کنند.
امام جمعه موقت تهران با بیان اینکه برخی از هم لباسی های ما اخلاق روحانیت را رعایت نکرده اند، گفت: من به عنوان طلبه ای که در بین طلبه ها هستم می توانم بگویم 85 درصد از طلاب زندگی هم سطح با مردم دارند. خواهشم از مردم این است که اگر از بنده عمامه به سر یک نقطه ضعفی دیدند، از بنده ببینند نه از چشم روحانیت. ملاک روحانیت امام(ره) است که وقتی از دنیا رفت یک خانه خشت و گلی در حمام قاضی داشتند که الان به دفتر رهبری تبدیل شده است.
خاتمی: من معتقدم درس های اخلاق منهای فیلمبرداری راه علاج این مشکلات است
وی ادامه داد: من معتقدم درس های اخلاق منهای فیلمبرداری راه علاج این مشکلات است. وقتی همه سخنرانی ها ضبط می شود من مجبورم خودم را سانسور کنم. من معتقدم درس اخلاق از آب هم برای ما واجب تر است. میرزا هاشم آملی (پدر برادران لاریجانی) برای بنده نقل کرد که ما هم همدرسی مرحوم محسن حکیم بودیم. یک مدتی مشاهده کردم که آقا سید محسن دیگر در کلاس های آقا ضیا شرکت نمی کند. او به من گفت که همزمان با درس آقا ضیا یک درس اخلاق آغاز شده است و من این درس را به درست اصول، ارجح تر می دانم.
خاتمی اظهار داشت:«دو مرجع سهم بسیار عظیمی در ساماندهی حوزه بعد از انقلاب داشتند که یکی از آن ها آیت الله فاضل لنکرانی بود و یکی هم آیت الله مکارم شیرازی! یک بار آقای لنکرانی فرمودند که پیغامی از امام دارم و همه مدرسین باید جمع شوند، ایشان فرمودند که امام دستور داده اند که همه مدرسین حوزه باید هفته ای یک جلسه به مباحث اخلاقی بپردازند.»
سید احمد خاتمی ادامه داد: یکی دیگر از نگرانی ما این است که متاسفانه دیده می شود کسانی در همه مراکز علمی سعی دارند تا دین از سیاست جدا شود. یکی از نمونه های آن در رابطه با حوزه است. این موضوع در بدنه طلاب جوان اثری نداشته است اما کسانی هستند که می خواهند حوزه را به این سمت ببرند که انقلابی بودن و جبهه ای بودن برای حوزه و حوزوی افتخار نباشد. علاج این مساله، بیان واقعیت های انقلاب و مقایسه شرایط فعلی با شرایط قبل از انقلاب است که اگر این امر انجام شود باعث می شود حوزه به حامی ناصح انقلاب بدل شود. حوزه موارد نادرست را می بیند و از آن انتقاد می کند. من معتقدم موضعی که الان حوزه نسبت به نظام اسلامی دارد، درست است و باید همین راه را ادامه دهد.
حسینی بوشهری درادامه برنامه در مورد به روز بودن حوزه گفت: اصلاح در هر مرکز آموزشی به خصوص حوزه های علمیه کار آسانی نیست. طبعاً برنامه های آموزشی حوزه دارای سابقه ای طولانی است و شخصیت های زیادی بر اساس همین برنامه های آموزشی رشد کرده اند. اگر اصلاحی صورت بگیرد که تضمینی برای آینده باشد مورد استقبال قرار می گیرد. دست اندرکاران اصلاح برنامه های حوزه یک مقدار با وسواس کار می کنند تا نظر بزرگان حوزه برآورده شود. بعد از انقلاب، حوزه در زمینه های مختلف دچار تغییرات زیادی شده است، البته معتقدیم اصلاح نباید به محتوای حوزه ضربه ای وارد کند. اصلاح قالب ها بیشتر مد نظر است، رشته های تخصصی در حوزه های علمیه بعد از انقلاب رشد کرده است. وجود انجمن های علمی در حوزه هم یکی دیگر از مسائلی است که به شدت با رشد مواجه بوده است. کسانی که اهل قلم و تالیف هستند، در حوزه های بعد از نقلاب رشد روز افزونی داشته اند. در دوره جدید مدیریت حوزه، پیگیر مطالبات مقام معظم رهبری در مورد حوزه های علمیه بوده ایم و براساس اولویت های جلو رفته ایم. بخشی از این مطالبات محقق شده است. مصوبات امروز شورای عالی حوزه، مصوبات بسیار خوب و کار آمدی است و انشالله به تدریج به بقیه اولویت ها هم خواهیم پرداخت.
وی ادامه داد:بحث دیگر، عالم به زمان بودن طلبه هاست. حوزویان باید علاوه بر مسائل اخلاقی، علمی و مردمی بودن، زمان شناس هم باشند و بدانند در کجا زندگی می کنند و با شناخت انقلاب، بدانند که جایگاه و وظیفه روحانیت چیست. با همه این حرف ها ما از شرایط فعلی راضی نیستیم و معتقدیم هر روز باید گامی رو به جلو داشته باشیم. امیدوارم روزی فرا برسد که همه نکات مد نظر رهبری و مراجع در حوزه جامع عمل پوشانیده شود. امروز ما نیازهای زیادی در جامعه، نظام و دنیای خارج حس می کنیم. در عرصه بین الملل باید کارهای جدی انجام دهیم. در عرصه های مختلف نظام باید به مسائل زیادی از سوی حوزه پرداخته شود. در مورد مسائل تربیتی و اخلاقی نسل جوان هم کارهای زیادی باید انجام شود. حوزه در عرصه های مختلف با تمام وجود در تلاش است تا به قله مد نظر رهبر و مراجع دست پیدا کند. حوزه یک اقیانوس است که برای هر مساله ای پاسخ دارد، جامعه باید از حوزویان مطالبه داشته باشد و حوزه هم به وظایف خود بپردازد.
سید احمد خاتمی در بخش پایانی برنامه گفت: مقام معظم رهبری در بجنورد سبک زندگی دینی را مطرح کردند. این سبک زندگی دینی یک طرح جامع برای حضور اخلاق در جامعه است. من معتقدم آقایان باید به جای اینکه به چشم شعار به این سبک زندگی دینی نگه کنند، این سبک را یک پروژه بدانند و در همه عرصه ها مشکلات را رصد کنند و در ادامه از فرهیختگان حوزه بخواهند که به دنبال راه حل برای این مشکلات باشند. اگر این سبک زندگی دینی اجرایی شود، خیلی از مشکلات حل می شود. ما تریبون های زیادی برای بیان اخلاق دینی داریم، من معتقدم همانطور که امام فرمود صدا و سیما دانشگاه بزرگی است. به نظرم در همه عرصه ها باید مشکلات اخلاقی شناسایی شود و در مورد این مشکلات برنامه های مختلف ساخته شود. تلویزیون نشان داده که تاثیر گذار است. بنده معتقدم سیمای جمهوری اسلامی در جهت شناسایی فتنه نقش اول را ایفا کرده و به نظرم این رسانه می تواند در جهت اخلاق دینی نقش خوبی ایفا کند. زبان هنر نسبت به زبان خطابه، نقش بزرگتری دارد. رسالت حوزه بیان دین و نشر دین است و از همین رهگذر است که اهداف اسلامی مخصوصاً اخلاق اسلامی منتشر خواهد شد.
بوشهری هم در خاتمه برنامه اظهار داشت: من فکر می کنم اگر به این توجه کنیم که لغزش ها از کجا آغاز می شود می توانیم به نتیجه درستی برسیم. عامل اصلی در این زمینه این است که بشر خودش را نشناخته است. باید این را بدانیم که هوای نفس دشمن ترین دشمن انسان است. اگر این ویژگی ها برای تک تک ما شناخته شود، خیلی از مشکلات حل می شود. باید به این حس برسیم که نسبت به خدا مسولیم، بودن ما همیشگی نیست و یک روز آمده ایم و یک روز می رویم. اگر خودمان واعظ خودمان باشیم، جامعه رو به سلامت حرکت خواهد کرد.
نظر شما