به گزارش خبرنگار مهر، پنهان كردن حقيقت صفتي است كه هر فردي مي تواند به آن دچار شود كه البته شايد خود به طور مستقيم در شكل گيري اين پديده رفتاري در درونش نقش نداشته باشد، بلكه مجموعه عواملي در جامعه باعث شكل گيري آن شده است، به طوري كه برای بسياري از افراد قبح اين كار شكسته شده است.
جامعه شناسان در خصوص علت شكل گيري اين رويداد اجتماعي معتقدند دروغگويي با هدف گمراه كردن طرف مقابل و رسیدن به اهداف فردي روي میدهد كه نشان دهنده عدم احساس امنيت و اغتشاش دروني و نیاز عاطفي در فرد است، به شكل كلي كودكان در اثر رفتاري كه با آنان صورت میپذیرد اين بازخورد را از خود نشان میدهند و آنچه تحقيقات روانشناسان نشان داده میتوانند از سه سالگي كلمات غير واقعي را به زبان آورند گرچه ممكن است از مفهوم آن آگاهي لازم را نداشته باشند.
بايد توجه كرد كه پدر و مادر نقش بسزايي درتربیت و شکل دهي به شخصيت فرزند دارند كه البته بايد به سخناني كه به فرزندان خود میگویند توجه زيادي كرد چرا كه كودكان همچون بوم نقاشي هستند كه پدر و مادر به آنان رنگ و لعاب میدهند، اما پس از كانون خانواده كه مهمترین نقش را در اين بين بازي میکند مدارس و ارتباطات اجتماعي كه فرد در ادامه زندگي خود با آن رو بروست نيز نقش موثري در شكل گيري اين صفت در فرد ايفا میکنند.
دروغگويي يك رذیله اخلاقي
مسئول دفتر نهاد رهبري در دانشگاه آزاد استان همدان كه دروغ گويي را يك رذيله اخلاقي میداند در اين خصوص به مهر گفت: همه اديان الهي دروغگويي را تقبيح کردهاند و در اسلام نيز اين کار از گناهان كبيره محسوب میشود.
حجت الاسلام علي امامي فر به علل دروغگويي در افراد اشاره و بيان داشت: آگاه نبودن به قبح واقعي دروغ و واقف نبودن به آثار خطرناك اخروي و دنيوي آن يكي از مهمترین عوامل دروغگويي در افراد است و اين پديده جامعه را دچار بحران میکند و زمينه را براي بسياري از ديگر گناهان آماده میسازد.
وي با اشاره به سخن اميرالمونين (ع) در انتخاب نکردن دروغ گو به عنوان دوست، ادامه داد: رواج دروغگويي آرامش را از جامعه و فرد میگیرد و در نتيجه اعتماد عمومي را در سطح جامعه كاهش داده و دیگر شخصي به ديگري اعتمادي نخواهد داشت.
امامي فر با اشاره به اينكه دروغ گفتن باعث ايجاد بحران فكري براي فرد میشود، اظهار داشت: دروغ گو تنها منافع زود هنگام را میبیند و در واقع غير از اين نيز انگيزه اي براي انجام اين عمل ندارد و حرص و طمع نیز یکی ديگر از عوامل دروغ گويي است.
مسئول دفتر نهاد رهبري در دانشگاه آزاد استان همدان اظهار داشت: شهوات دنيايي از جمله پول پرستي و رياست طلبي باعث میشود انسان براي رسيدن به اهداف شيطاني خود روي به اين عمل آورده و دروغ گفتن را میتوان يك سياست تعريف كرد كه البته ماكياولي در کتاب شهرياران خود نيز دروغگويي را براي حاكمان مجاز برشمرده است.
امامي فر با اشاره به سخنان زيركانه امام علي (ع) در مقابل معاويه، ادامه داد: ايشان به دنبال رياست كردن نبودند اما معاويه به دنبال رياست طلبي بود به طوري كه امام تاكيد میکند اگردروغگويي زشت نبود من از معاويه زيرك تر بودم.
مسئول دفتر نهاد رهبري در دانشگاه آزاد همدان با اشاره به خطبه 210 نهجالبلاغه كه حضرت علي (ع) در آن مردم را تابعان حكومت بيان میکند، گفت: مسئولان وظيفه بسيار سنگيني عهده دار هستند چرا كه اگر مردم مشاهده كنند حاكمان فاسقي دارند آنان نیز به دنبال مال اندوزي میروند.
مسئولان با مردم صادق باشند
امامي فر که از مسئولان درخواست میکرد با مردم صادق باشند افزود: مهمترین عامل دروغگويي ترس فرد است و عوامل ايجاد آن مختلف است اما يكي از آنها میتواند تربيت پدر و مادر باشد كه با رفتار خشونت آميز و تنبیه باعث ايجاد اين صفت در فرزندان میشوند.
وي گفت: اگر كودكان ببيند كه پدر و مادر به راحتي به يكديگر دروغ میگوید، نبايد انتظار داشت كه او نيز به پدر و مادر راست بگويد و دروغ يك نفاق است و نبايد از دروغ مصلحتي نیز این برداشت صورت پذيد كه میتوانیم همه جا براي به دست آوردن منافعي شخصي دروغ بگويم.
وي كه جامعه ايراني را از گذشته دچار اين ناهنجاري اجتماعي معرفي میکرد، اظهار داشت: يكي از عوامل رشد دروغگوي وجود حكومت هاي استبدادي در تاریخ گذشته این مملکت است و انسانها اگر آزادی و قانونمندی نسبي داشته باشند كمتر رو به دروغگويي و ریاكاري خواهند آورد.
امامي فر عنوان كرد: مسابقه دنيا طلبي ريشه در عدم داشتن آرامش و رشد اضطراب در بخش هاي مختلف اجتماعي، اقتصادي و فرهنگی در جامعه دارد كه مردم را به دروغگويي سوق میدهند و ريشه اين مشكلات عدم اهتمام مسئولان به ريشه كني اين پديده اجتماعي و تربیت اجتماعي مردم است.
در جامعه نبايد به دروغ گویان بها داده شود
وي با اشاره به اينكه براي حل مشكل دروغگويي مسئولان بايد خود در رفتار و گفتار صادق باشند، افزود: قانونمند شدن يكي از ابزارهاي جلوگيري از رواج دروغگويي در جامعه است و در جامعه نبايد به دروغ گویان بها داده شود.
يك روانشناس نيز در خصوص شخصيت دروغ گویان گفت: انگيزههاي دروغگويي افراد با يكديگر متفاوت است؛ اما شباهت عمده بين افرادي كه زياد دروغ ميگويند، ضعف شخصيتي آنهاست و امروزه با انبوه افرادي مواجه هستيم كه احساس ميكنند به اندازه كافي قوي يا خوشبخت نيستند. به طورمثال در محيطهاي مجازي شاهد هستيم افراد با هويتهاي غيرواقعي تلاش ميكنند نسبت به جايگاه اجتماعي و تواناييهاي واقعيشان دروغ بگويند.
اين روانشناس بر اين باور است كه اگر ضعف شخصيت افراد دروغ گو را درمان كنيم، دروغگويي آنها را هم درمان خواهيم كرد.
امير حبيبي اذعان داشت: بسياري از افراد بدون آن كه منفعتي عيني از دروغگويي نصيبشان شود، دروغ ميگويند و داستان دروغگويي آنها با افرادي كه با دروغ گویی، ديگران را اغفال ميكنند و سود سرشاري ميبرند متفاوت است و اگر دروغگويي به منظور کلاه برداری و اغفال باشد، بايد با سيستم تنبيه، مانع گسترش آن شد.
اغلب جامعه شناسان معتقدند كه پايه ريزي صفت دروغگويي در دوران كودكي فرد نقش و پایه ريزي میشود و از اين رو نقش خانواده بسيار اساسي است.
روانشناسان توصيه میکنند كه هرگز به كودك صفت دروغ گو اطلاق نشود چرا كه در رفتار آينده فرد و شخصیت او تاثیر گذار خواهد بود و هرگز نبايد كودكان را به دليل راست گفتن در مورد اشتباه خود مورد تنبيه قرار داد چرا كه اين پاسخ ما به كودك باعث میشود در آينده براي دور ماندن از مجازات به دروغ گفتن روي بياورد.
جهت نهادينه كردن صفت زيباي راستگويي در ذهن كودكان نيز میتوان آنان را به خاطر صداقتشان در گفتار مورد تشويق قرار داد، اما نكته حائز اهميت اين است كه نبايد دروغ گویان در جامعه مورد اقبال و تشویق قرار گیرند كه البته بي توجهي به اين رويداد خزنده و آرام میتواند سبب ايجاد ناهنجاري هاي ديگر اجتماعي نيز بشود.
از مسئولان انتظار میرود به برخورد با سودجويان و منفعت طلبان در جامعه كه به راحتي قبح اين رذيله اجتماعي را شکستهاند پرداخته تا زمينه را براي جلوگيري از ايجاد صلب اعتماد عمومي در جامعه بگيرند، چرا كه اگر به اين موضوع توجه لازم صورت نگيرد عواقب نامناسبي گريبانگير جامعه مي شود.
نظر شما