به گزارش خبرنگار مهر، کانکس‌های نارنجی‌رنگ با درب‌های شیشه‌ای خیلی وقت است که منتظر کسانی هستند تا دوچرخه‌هایشان را به امانت گرفته و این وسیله را جایگزین دیگر وسایل حمل و نقل کنند. طرح خانه‌های دوچرخه آبان‌ماه سال گذشته توسط شهرداری اجرایی شد اما امروز پس از گذشت هشت ماه با رد شدن از کنار این هشت کانکس نارنجی و نگاه کردن به ردیف دوچرخه‌هایشان باید گفت آنطور که انتظار می‌رفت مورد استقبال واقع نشد.
ارایه اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه، یک قطعه عکس و مبلغ ضمانت، در کنار مرد بودن و سکونت در قم، شرایطی است که برای ثبت‌نام در خانه دوچرخه لازم است تا افراد بتوانند 15 روز پس از پر کردن فرم، کارت هوشمند شهروندی بگیرند و هر وقت خواستند، از کانکس‌هایی که در برخی مناطق شهر قرار داده شده، دوچرخه اجاره کنند.
نوجوانان زیر 18 سال با هماهنگی با اولیای خود و ارائه تعهدنامه کتبی می‌توانند دوچرخه را تحویل بگیرند. خانه‌های دوچرخه در میدان ایران‌مرینوس، میدان جانبازان، میدان رسالت، خیابان بسیج در ابتدای بلوار پیامبر اعظم(ص)، مسجد مقدس جمکران، عمار یاسر تقاطع انقلاب، بوستان بنیادی و میدان امینی‌بیات مستقر هستند.
چیزی که نظر عابران را به کانکس‌ها جلب می‌کند، دوچرخه‌هایی است که سر جایشان کنار هم چیده شده‌‌اند و خبری از دوچرخه‌سوارها در پیاده‌روهای اطرافشان نیست؛ بیشتر این دوچرخه‌ها اکنون بعد از هشت ماه نو هستند چرا که به جز معدود افرادی که حاضرند سختی رکاب‌زدن را در مسیرهای نه‌چندان مطمئن و در میان انبوه وسایل نقلیه موتوری را به سوارشدن ماشین ترجیح بدهند، به نظر می‌رسد بیشتر شهروندان قمی، دوچرخه سواری را گزینه خوبی برای جابه‌جایی درون شهر نمی‌دانند.
مسئول خانه دوچرخه میدان جانبازان پشت رایانه‌اش نشسته و درباره قیمت طلا و سکه در اینترنت جست‌وجو می‌کند. مشخص است که خیلی وقت است کسی به سراغش نمی‌رود. روز از نیمه گذشته و هنوز 5 دوچرخه هم به امانت نرفته است.
می‌گوید مردم خودروی شخصی را به همه چیز ترجیح می‌دهند چون تصور می‌کنند راحتی‌شان با آن بیشتر است. او استفاده کنندگان از این دوچرخه‌ها را افرادی توصیف می‌کند که به سلامتی‌شان اهمیت می‌دهند یا کسانی که برای کارهای اداری می‌خواهند به مرکز شهر بروند و گمان می‌کنند با خودروی شخصی جای پارک گیرشان نمی‌آید.
خانه دوچرخه میدان رسالت وضعیت بهتری دارد. گویا در این مسیر شرایط بهتری برای دوچرخه سواری وجود دارد. مسئول این خانه دوچرخه می‌گوید روزانه بین 10 تا 20 دوچرخه به مردم امانت می‌دهد.
از میان خانه‌های دوچرخه، یکی از آنها که در بلوار عمار یاسر تقاطع خیابان انقلاب واقع شده، طرفداران بیشتری را جذب کرده است. دلیل آن هم به گفته مسئولش مشکل پارکینگ در مرکز شهر و سختی استفاده از خودروی شخصی در این مسیر است. با این حال او هم روزانه خیلی از متقاضیان را رد می‌کند. مسافران و زائرانی که می‌خواهند از این دوچرخه‌ها استفاده کنند اما بنا بر قوانین این خانه‌ها تنها کسانی که ثابت کنند ساکن قم هستند، می‌توانند دوچرخه به امانت بگیرند.
مهرداد سحرخیز شلوغی و بی نظمی و معابر و آفتاب داغ شهر قم را از موانع اقبال مردم به دوچرخه می‌داند. او خودش ترجیح می‌دهد با خودروی شخصی به محل کار برود تا به خاطر بی‌نظمی‌های رانندگی در شهر قم دچار حادثه نشود.
سعید شکرابی دیگر شهروند قمی که علاقه‌مند به استفاده از دوچرخه است و چند باری هم دوچرخه کرایه گرفته، از نبود مسیرهای ایمن برای دوچرخه سواری گله دارد و اینکه در شهر قم نگاه خوبی به دوچرخه‌سوارها وجود ندارد. به عقیده او مردم تصور می‌کنند دوچرخه‌سواران کسانی هستند که توان مالی خرید خودروی شخصی را ندارند در نتیجه‌شان اجتماعی پایین‌تری نسبت به دیگران دارند در حالیکه لزوما چنین نیست.
ثبت نام 1300 نفر در خانه‌های دوچرخه
معاون فنی سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری قم در گفتگو با خبرنگار مهر، در مورد استقبال از خانه‌های دوچرخه می‌گوید: در هر ایستگاه حدود 170 نفر ثبت نام کرده‌اند که قاعدتاً باید به تناوب از این دوچرخه‌ها استفاده کنند. طبق این آمار بیش از هزار و 300 نفر در این ایستگاه‌ها ثبت نام کرده‌اند.
حسین شعبان‌زاده، دلیل ضعیف بودن استقبال از برخی ایستگاه‌ها را وجود مشکلاتی در زیرساخت‌ها می‌داند. به عقیده شعبان‌زاده وجود مسیرهای ایمن نخستین نیاز استفاده از دوچرخه است. وی با اشاره به افتتاح مسیر دوچرخه بلوار پیامبر اعظم(ص) افزود: در آینده با گسترش اینگونه مسیرهای ایمن استقبال مردم از دوچرخه‌ها نیز بیشتر خواهد شد.
قرار است تعداد خانه‌های دوچرخه بیشتر شده و به محله‌های تازه‌ای راه پیدا کنند. به گفته شعبان‌زاده براساس برنامه پنج ساله شهرداری در هر سال هشت خانه دوچرخه در شهر قم راه‌اندازی می‌شود و در پایان برنامه پنج ساله در مجموع 40 خانه دوچرخه در قم راه‌اندازی خواهد شد. همچنین در آینده قرار است با جذب سرمایه‌گذار کیفیت دوچرخه‌ها نیز ارتقا پیدا کند.
او می‌گوید این افزایش بر اساس نیازسنجی و استقبال مردم از دوچرخه‌ها خواهد بود. در حال حاضر بیشترین آمار تقاضا در زمینه کرایه دوچرخه از سمت خیابان امام، میدان سعیدی، میدان آزادگان، میدان امام و پردیسان است که باید برای این حجم تقاضا فکری کرد.
معاون فنی سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری قم با بیان اینکه اکنون در حال بررسی جوانب کار هستیم عنوان کرد: تحقیقات نشان می‌دهد بیشترین تقاضا مربوط به هسته مرکزی با توجه به جذابیت در بحث خرید، سفرهای زیارتی و انجام امور اداری است.
وی با بیان اینکه تلاش‌هایی صورت گرفته که در 6 ماه نخست سال جاری هشت خانه دوچرخه با استفاده از سرمایه‌گذاران راه‌اندازی شود، گفت: 600 میلیون تومان در مرحله نخست برای راه‌اندازی خانه‌های دوچرخه هزینه شد و ماهیانه 40 میلیون تومان و سالیانه 480 میلیون تومان برای تعمیر و نگه‌داری دوچرخه‌ها هزینه می‌شود.
ترویج حمل و نقل غیر موتوری، کاهش آلودگی هوا، کاهش تردد خودروهای سرنشین و ارتقای سلامتی مردم از جمله اهداف راه‌اندازی خانه‌های دوچرخه است که در سخنان مسئولان مدیریت شهری به آن اشاره شده اما شعبان‌زاده می‌گوید در این مرحله خانه‌های دوچرخه بیشتر کاربردی تفریحی دارند تا زمانی که هم مسیرهای ایمن برای دوچرخه‌سواران به وجود بیاید و هم فرهنگ‌سازی‌های لازم برای بیان فواید استفاده از دوچرخه انجام شود.
تغییر رفتار زمان‌بر است
سخنگوی شورای اسلامی شهر قم نیز با این نظر موافق است. عباس ذاکریان در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه استفاده از دوچرخه برای حمل و نقل نیاز به فرهنگ‌سازی دارد گفت: تغییر رفتار موضوعی زمان‌بر است و توقع نداریم با راه‌اندازی 8 خانه دوچرخه، همه مردم علاقمند به دوچرخه سواری شوند.
وی با اشاره به وضعیت دوچرخه سواری در کشورهای پیشرفته ابراز داشت: این کشورها نیز یک شبه به این جایگاه نرسیده‌اند و اگر ما می‌خواهیم مردم به جای استفاده از وسایل حمل و نقل موتوری از دوچرخه و پیاده‌روی استفاده کنند، باید فرهنگ‌سازی را در طولانی‌مدت پیگیری کنیم.
ذاکریان به دو سیاست مهم در این زمینه اشاره کرد و افزود: در دسترس قرار دادن دوچرخه یکی از این سیاست‌ها است که در خانه‌های دوچرخه پیگیری شده اما سیاست دیگر ایجاد مسیر ویژه دوچرخه در معابر مختلف است.
وی ضمن پر اهمیت خواندن این موضوع تصریح کرد: در این مسیر باید دستگاه‌های دیگر از جمله دانشگاه علوم پزشکی که متولی سلامت است، به کمک شهرداری بیایند تا زودتر به اهداف خود برسیم.
.......................
زینب آخوندی
نظر شما