به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه گفتگوی فرهنگی با موضوع ترجمه شعر فارسی و چالش‌های پیش رو با توجه به دغدغه‌های رهبر انقلاب در دیدار با شاعران، با حضور رضا اسماعیلی و عبدالرحیم سعیدی راد از شبکه رادیویی گفتگو پخش شد.
در ابتدای این برنامه سعیدی راد در پاسخ به این پرسش که آیا ما در ترجمه ادبی موفق بودیم، یا نه، گفت: ظاهر امر این است که موفق نبودیم و به خصوص در این ۳۷ سال پس از انقلاب اتفاقات کمی افتاده است. حرکت‌های خوبی در زمینه ترجمه شعر فارسی به زبان‌های دیگر انجام شده است. نمونه هایی از مسائل را وقتی مسئولی در رأس کارهای فرهنگی قرار می گیرد، به راحتی می‌بینیم برخی کارها خوب انجام می‌شود.
وی افزود: وقتی ارتباطات فرهنگی بین کشورها برقرار شود، موج ترجمه به سمت کشورهای دیگر سوق پیدا می کند که می تواند مفید باشد.
این پژوهشگر در ادامه با بیان اینکه باید اداره یا سیستمی در این زمینه وجود داشته باشد، یادآوری کرد: در صورت وجود چنین اداره ای، فرآیند انتخاب شعر و شاعر به درستی انجام و بخشی از آثار به خوبی ترجمه می‌شود. به عنوان یک شاعر باید انجمن هایی برای ما وجود داشته باشد که فرآیند آشنایی با شاعران دیگر کشورها فراهم و تبادل فرهنگی و ترجمه صورت گیرد. بحث روز هم در خصوص شعر وجود دارد که شاعران با توجه به اتفاقی که در جامعه پدید آمده، به سرعت شعری سروده می شود ولی نهادی برای انتشار این آثار نیست.
در ادامه رضا اسماعیلی گفت: طی ۴ دهه بعد از انقلاب، ترجمه داشتیم اما یک سویه بوده؛ یعنی بسیاری از شاعران ایرانی اشعار مختلفی را به زبان فارسی ترجمه کردند اما وقتی بررسی می کنیم که چه آثاری از فارسی به زبان های دیگر ترجمه شدند، می بینیم عملکرد درخشانی در این زمینه نداشتیم و بسیار فقیریم. گهگاه نهادهای مردمی گزیده‌ای از اشعار شاعران معاصر را ترجمه کردند و تبدیل به یک مجموعه شده است. شاید بیشتر در حوزه کشورهای عرب زبان رسوخ پیدا کردیم و به این دلیل است که علاوه بر تحریم اقتصادی، تحریم فرهنگی نیز بودیم. رایزن های فرهنگی ما بیشتر از فرهنگی بودن، سیاسی هستند.
وی با اشاره به اینکه نه سازمان تبلیغات و نه وزارت ارشاد هیچکدام به صورت رسمی متولی ترجمه در کشور نیستند، افزود: بحث دیگر این است که ترجمه های صورت گرفته براساس ذوق و سلیقه شخصی بوده و ادبیات معاصر ما به معنای کامل ترجمه نشده است. نهادهای مسئول باید اداره کل یا معاونتی را تأسیس کنند و به صورت جدی در این رابطه کار کنند.
این شاعر با بیان اینکه اگر ما نهادی رسمی در حوزه ترجمه نداشته باشیم، اتفاقات تلخی می افتد، گفت: در این صورت، ترجمه به ذوق و سلیقه شخصی برمی گردد و صبغه تجاری پیدا می کند. به عبارتی به عنوان مترجم نگاه می کنم چه کتابی می تواند با ترجمه بیشتر فروش داشته باشد و این بدون در نظرگرفتن مطالبات فرهنگی جامعه است که تنزل فرهنگی اتفاق می افتد. در واقع مترجم با توجه به ذوق عمومی جامعه کتاب های کم ارزش و با فروش بیشتر را ترجمه می کند.
وی گفت: اگر شرایطی فراهم شود که هرسال در زمان نمایشگاه بین المللی کتاب افرادی از دیگر کشورها دعوت شوند، در این صورت تبادل و تولید فرهنگی به صورت عمومی می افتد.
برنامه «گفتگوی فرهنگی» شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۲۰ روی آنتن شبکه رادیویی گفتگو می رود.
نظر شما