رهبر سازمان مفتیات فدرال روسیه: ما پلی برای وحدت مسلمانان هستیم

به گزارش خبرنگار مهر، به تازگی خبرگزاری ریانووستی گفتگویی را منتشر کرده است که در آن «البیر کورگانف» رهبر سازمان مفتیات فدرال روسیه به چرایی تاسیس این سازمان در کنار سه سازمان دیگر اسلامی در روسیه پرداخته است و از اهداف و دغدغه های مفتیات فدرال می‌گوید. ارتباط و وابستگی با دولت و محل درآمدهای این سازمان از دیگر پرسش‌های کلیدی این گفتگو است.

چهارمین «سازمان مفتیات فدرال» در روسیه تاسیس شد؛ این سازمان به عنوان مجمع روحانی مسلمانان روسیه محسوب می­ شود، که اصول کاری آن بر پایه تجربیات مجمع روحانی اورنبورگ به عنوان نخستین سازمان اسلامی قبل از انقلاب روسیه، تعیین شده است. «البیر کورگانف» به عنوان رهبر سازمان متمرکز مذهبی فوق و همچنین مفتی مسکو، در مصاحبه خود با خبرگزاری ریانووستی به این سوال اساسی پاسخ می دهد که چرا بازهم یک سازمان مفتیات تاسیس شد، علی رغم مذاکرات بسیاری که درباره تاسیس یک ساختار واحد مسلمانان، نحوه همکاری مجمع روحانی مسلمانان روسیه با دیگر موسسات مذهبی، زمان احداث مسجد جدید در مسکو و... مطرح بوده است. این مصاحبه توسط آنتون اسکریپونف ضبط شده است که توسط  رایزنی فرهنگی ایران در مسکو  ترجمه و در اختیار ما قرار گرفته است که در ادامه آمده است:

*جناب البیر حضرت! در کشور روسیه سه سازمان بزرگ اسلامی فدرال – «اداره روحانی مسلمانان فدراسیون روسیه»، «اداره مرکزی روحانی مسلمانان روسیه»، «مرکز هماهنگی مسلمانان قفقاز شمالی» وجود دارد. ضرورت تاسیس یک سازمان دیگر (سازمان مفتیات فدرال) چه می باشد؟

موضوع از این قرار است، این سه سازمان مسلمانان از مدت ها پیش به دنبال راهی برای اتحاد با یکدیگر بودند. به همین علت، ما نگاهی به گذشته، ریشه‌ها و سنت‌های خود انداختیم. در نتیجه این امر، از سازمان‌های خارجی الگو برداری نکردیم و از یک سازمان روسی و قدیمی («مجمع روحانی اورنبورگ»، تاسیس 1788) تاثیر گرفتیم. پاسخ شما در نام این سازمان آمده است، ما «اداره روحانی» نیستیم، بلکه «مجمع روحانی» که بر پایه اساس نامه آن، رویکردی نرم و لیبرال در ساختار خود دارد. اصل اساسی اسلام که در قرآن نیز ذکر شده است بر این مطلب صحت می گذارد که مسلمانان در جلسات و نشست‌ها مشکلات خود را حل کنند. ضرورت امروزه ما گوش دادن به حرف های یکدیگر، مشورت با یکدیگر و همکاری با یکدیگر جهت اتخاذ تصمیم های مهم می‌باشد.

شما خود نیز در جریان هستید، ادارات مستقل روحانی بسیاری در روسیه وجود دارد، که جزء سازمان‌های متمرکز محسوب نمی‌گردند. بنابراین، هیچ نقشی در مراکز مذهبی حال حاضر ندارند. از این رو ما تصمیم گرفتیم این ادارات مذهبی خودمختار را تحت یک عنوان «مجمع روحانی مسلمانان روسیه» گرد هم آوریم.

*«مجمع روحانی مسلمانان روسی» شامل چند اداره روحانی می باشد؟

در حال حاضر بیش از 10 اداره روحانی جزء این مجمع می‌باشند. ما پیشنهادهای بیشتری نیز داریم، آنها را تحت بررسی قرار می‌دهیم و سپس تصمیم خواهیم گرفت.

*کدام مفتیات به شما پیشنهاد داده اند، تنها چند نمونه ذکر کنید؟

مفتیات اومسک، مفتیات سیبری، کمروف، ناحیه خودگردان خانتی-مانسی، چوآش، چندین منطقه از پاولژ – در مجموع ادارات معتبری به ما پیشنهاد همکاری داده‌اند.

*در مجموع در ترکیب «مجمع روحانی مسلمانان فدراسیون روسیه» چند انجمن وجود دارد؟

فکر می کنم بیش از 300 انجمن عضو این مجمع می‌باشند. هنوز حساب دقیق آن را نداریم. طبق توافقات انجام شده «اداره روحانی مسلمانان داغستان» (جزء لاینفکی از مرکز هماهنگی مسلمانان قفقاز شمالی) – به عنوان شریک سازمانی مفتیات ما محسوب می‌گردد. آنها تقریباً سه هزار قصبه روحانی دارند.

مسئله ما تعداد بیشتر پیروان نیست. مهم تر از هر چیز – یک کار اجتماعی بزرگ، صحیح و ماندگار می‌باشد و همه چیز با گذر زمان مشخص می­شود.

*اولویت های این سازمان چیست؟

پیش از هر چیز، کار با جوانان و تعلیم و تربیت؛ و در مجموع هر آنچه که قرآن کریم ما را به سمت آن فرا می‌خواند. اگر به طور خاص بگوییم ما در روسیه اجرای احکام خداوند متعال را انجام می‌دهیم، بدین معنا که ما در راه قبلی خود تلاش خواهیم نمود، اما سطح کیفی کار خود را متفاوت‌تر خواهیم کرد.

*آیا شما خواهان همکاری با دیگر سازمان های اسلامی خارجی می باشید؟

بله، البته. ما در مسکو، کنفرانس «نقش مذهب در تقویت اتحاد جامعه و توسعه گفتگوی بین تمدن‌ها در قرن بیست و یک» را برگزار کردیم. در این کنفرانس کشورهای بحرین، سوریه، عمان، مراکش، لیوان، ترکیه، ایران و کشورهای مستقل مشترک‌المنافع حضور داشتند، حتی نماینده سازمان مسلمانان اوکراین نیز به این کنفرانس آمده بود. بنابراین راه ما به سوی گفتگو و دیالوگ باز است.

*اما گویا، دیالوگ بین سازمان های اسلامی در داخل روسیه کاملا صورت نگرفته است. چرا مسلمانان به هیچ وجه نمی توانند با یکدیگر متحد گردند؟ مانع این کار چیست؟

پاسخ سوال شما بسیار سخت است. به عقیده من، هر کارشناسی نقطه نظر خاص خود را دارد. نکته اصلی در این است – نباید لباس (خفقان آسیایی) بر تن یکدیگر کنیم. نباید از بدی‌ها بگوییم و پشت سر هم حرف بزنیم. نباید در معرض عموم جنجال ایجاد کنیم، نباید اختلاف ایجاد کنیم که ما نمی‌توانیم یک جا بنشینیم و به توافق برسیم.

ما به دنبال گفتگو و تعامل هستیم. ما برای این کار گرد هم آمده‌ایم. ما آماده نشستن پای گفتگو هستیم. اما ما در انتظار پیشنهادات مشخص، انجمن‌های مشخص و سازنده هستیم. این نکته بسیار مهم است و ما باید این ایده را توسعه بدهیم.

*«مجمع روحانی مسلمانان فدراسیون روسیه» از چه نوع انجمنی حمایت می‌کند؟

انجمن‌هایی که قبل از انقلاب بوده‌اند، و همچنین نسخه فعلی انجمن‌های کنونی: این امر از طریق تفاهم و توسعه فعالیت‌های مشترک امکان پذیر می‌باشد و نیازی به ادغام نیست.

در واقع، ما احترام بسیاری برای رهبران مذهبی خود، رهبرانی چون «طلعت حضرت تاج الدین» رهبر اداره مرکزی روحانی مسلمانان روسیه و «راویل حضرت عین الدین» رهبر اداره مسلمانان فدراسیون روسیه قائل هستیم. همچنین برای دیگر رهبران مذهبی نیز ارزش و احترام قائل هستیم؛ اما برای مدت بسیار طولانی – در عرض 20 سال – این مناقشات سیاسی ادامه دارد. باید به این مناقشات پایان داد. ما دیگران را به اطاعت از قانون سازمان‌مان فرا نمی‌خوانیم؛ به هیچ وجه. تنها می‌خواهیم با یاری خداوند پلی باشیم در جهت وحدت افکارمان.

*آیا شما می خواهید همه زیر چتر سازمان شما متحد شوند؟

ما همچنین قصدی نداریم.

*در آن صورت، به چه طریقی با دیگر مفتیات بزرگ همکاری خواهید نمود؟

اصل اسلام بر پایه مذاکره، گفتگو در جهت اتخاذ تصمیم می باشد. نکته اصلی در این است که این اتحاد تنها بر روی کاغذ نوشته نشده باشد، یعنی تنها بر روی اساسنامه نوشته نگردد، بروکراتیک نباشد، بلکه به عنوان یک مفهوم انسانی معنوی مطرح شود. ما می خواهیم اهداف مشترک‌مان را تعیین نماییم و در آن جهت قدم برداریم. این موضوع بسیار مهم است.

*فعالیت های سازمان‌های مذهبی هزینه بر می باشد. سازمان شما چگونه بودجه خود را تأمین می‌کند؟

ما همواره با کمک‌های مالی دیگران مخارج خود را تامین می‌کنیم. دولت هیچگاه به طور مستقیم به ما کمک مالی نمی‌کند. شاید اگر این چنین بود، برخی افراد کمک‌های مستقیم دولتی را به عنوان دخالت تصور می‌کردند؛ اگر چه در هر صورت دولت به ما کمک می‌کند.

*چگونه؟

شهروندان، شرکت‌ها، سازمان‌هایی که به نوعی با دولت در ارتباط می‌باشند به ما کمک مالی می‌کنند.

در مجموع سازمان‌های مذهبی بر مبنای کمک‌های مالی دیگران روزگار خود را می چرخانند، هم قصبه ها و هم مساجد؛ در اینجا می‌توان به درک و حمایت از سوی مسلمانان ایمان آورد.

در روسیه، مقامات و دولت از سازمان‌های مذهبی جدا می باشند، آنها اجازه دخالت در امور داخلی ما را ندارند. مقامات و دولت، سازمان‌ما را ایجاد ننموده اند و در صورت نقص قوانین سازمان ما را انحلال نمی‌نمایند. قانون فدرال روسیه با عنوان «آزادی وجدان و مذهب» مطالب فوق را ثبت نموده است.

*آیا «مجمع روحانی مسلمانان فدراسیون روسیه»مرکز معینی را در یکی از مناطق روسیه مشخص نموده است؟ یا به خاطر وجود این سازمان جدید، دیگر نیازی به یک مرکز نمی باشد؟

شما چه فکری می کنید، برای چه من را به عنوان رئیس این سازمان انتخاب نموده اند؟ ما همکاران بسیار خوبی داریم، اما از آنجا که من در مسکو زندگی می‌کنم، همچنین با در نظر گرفتن تجربه کاری‌ام، از من خواستند تا رهبری این سازمان را بر عهده بگیرم.

امروز ما خواسته‌هایی از مقامات دولتی مسکو داریم، تا قطعه زمینی به «اداره روحانی مسلمانان شهر مسکو و مناطق مرکزی» و «مفتیات مسکو» (کورگانف رهبر این سازمان نیز می باشد) اختصاص دهند. در حال حاضر گفتگوها در خصوص احداث یک مسجد در منطقه «مسکو جدید» در حال انجام است. در این منطقه، قرار است چندین ساختمان مختص مذاهب مختلف در روسیه احداث گردد و مسلمانان در انتظار تصمیم قطعی این پروژه می باشند؛ امیدواریم نتیجه مثبت بگیریم.

قصد داریم، در آنجا همزمان در کنار مسجد یک مرکز فرهنگی آموزشی نیز تاسیس نماییم، در این مرکز نه تنها مسلمانان بلکه دیگر شهروندان روسیه نیز می‌توانند حضور داشته باشند.

*این مسجد گنجایش چند نفر را خواهد داشت؟

مسجد کوچکی احداث خواهد گردید. به گمانم حدود 1000 نفر گنجایش خواهد داشت.

*چنانچه تصمیمات لازم اتخاذ گردد، طی چه مدت زمان این مسجد احداث خواهد شد؟

در حال حاضر ما با چندین شرکت معتبر روسی بر سر این موضوع به توافقات اولیه دست یافته‌ایم، اما من نمی‌توانم اسامی این شرکت ها را بگویم. افراد بسیار معتبری در این امر سهیم هستند و نام این افراد به گوش بسیاری آشنا می باشد. این افراد قصد دارند به طور کامل بر روی این پروژه سرمایه گذاری نمایند. آنها شهروندان روسی هستند.

*آیا تا قبل از احداث این مسجد جدید، «مفتیات مسکو» هیچ مسجدی نخواهند داشت؟

مفتیات مسکو دارای محل اسکان و همچنین نمازخانه هستند. متاسفانه تا کنون، آنها یک مسجد در خور و شایسته ندارند، اما ما با حمایت مقامات دولتی از خدمات منطقه "ساکولنیک" استفاده می نماییم. هیچ مشکلی در این خصوص وجود ندارد. ما از همان اول کار در انتظار یک مکان مقدس آماده نیستیم، امامان ما خود را با شرایط وفق می دهند و به کار خود مشغول هستند. ما با حمایت‌های شهردار، برنامه‌های مختلفی در منطقه "ساکولنیک" برگزار می نماییم – بیش از ده هزار نفر برای انجام فریضه نماز به اینجا می‌آیند – ما به همه نشان دادیم، حتی بدون مسجد نیز می توانیم کارهای خود را (به همراه مسلمانان) انجام دهیم.

خدا را شاکر هستیم، دیگر شش سال است که این مراسم را برگزار می‌کنیم. از سوی دولت نیز هیچ انتقادی نسبت به نحوه برگزاری این مراسم نیست. به عبارتی دیگر، پتانسیل خوبی برای برگزاری فعالیت‌های ما مهیا است.از سویی، برخی سازمان ما را با عنوان "مفتیات فروتن" نام می‌برند. من این عنوان را بسیار دوست دارم. این عنوان بیشتر شبیه "آدم‌های گرامی" یا "مفتیات گرامی" می باشد. امیدوارم که با کمک خداوند، همه چیز به خوبی پیش رود.