به گزارش خبرگزاری مهر، در آیین گشایش سمینار «عقل و دین، کلام جدید در ایران و هند»، علی محمد نقوی، اندیشمند مسلمان هندی و دبیر سمینار «عقل و دین، کلام جدید در ایران و هند» اهداف سمینار را بیان و گزارشی از روند برگزاری آن ارائه کرد.
وی همچنین در سخنرانی خود با اعلام دویستمین سال تأسیس دانشگاه علیگر و با اشاره به نشست‌های تخصصی این سمینار، گفت: امروز که جهان شاهد افراط‌گرایی سیاسی ـ دینی است، برگزاری چنین سمینارهایی پاسخی نرم به ریشه‌های اعتقادی و فکری خشونت و تندروی‌هاست.
علی محمد نقوی به نقش ایران و ایرانیان در کلام جدید اشاره و بیان کرد: علم کلام در هندوستان، تحت تأثیر ایران بوده است.
علی دهگاهی، رایزن فرهنگی ایران در هندوستان در سخنرانی خود در این مراسم به جایگاه عقلانیت در پیشینه تاریخ و فلسفه اسلامی پرداخت و به نقش دانشمندانی چون خواجه نصیر و صدرالمتألهین در اثبات و دفاع عقلانی از باورها و گزاره‌های دین اشاره کرد.
وی گفت: عقلانیت دینی با این دانشمندان اسلامی به اوج خود رسید و این مکاتب فکری تا به امروز بر تفکر اسلامی در ایران اثرگذار بوده است.
دهگاهی همچنین به نقش استاد مرتضی مطهری در حکمت و تفکر اسلامی در دوران معاصر اشاره کرد و افزود: استاد مطهری به عنوان میراث بر سنت فکری اسلامی، مکاتب فکری جدید دنیا و عقلانیت سیاسی اقتصادی و فرهنگی مغرب‌زمین را نیز درک کرده بود و آن را به بوته نقد سپرده بود. او باور داشت پذیرش علم و خرد جدید به از میدان به در بردن دین نمی‌انجامد؛ بلکه می‌توان هم به دین پایبند بود و هم دریافت‌های جدید را شناخت و از آن بهره گرفت.
بخش پایانی سخنان رایزن فرهنگی کشورمان به موضوع افراطی‌گری در جهان اسلام اختصاص داشت. وی در این بخش به بستر و زمینه‌های شکل‌گیری و توسعه گروهک‌های افراطی در حوزه تمدن اسلامی پرداخت.
معارف، رییس دانشکده الهیات دانشگاه تهران در سخنانی، گفت: یکی از ویژگی‌های شخصیتی انسان، برخورداری او از نیروی عقل است. عقل ابزار شناخت انسان است و انسان‌ها با قوه تعقل خود قادر به شناخت هستی و تسلط بر جوانب گوناگون آن می‌شوند. در قرآن کریم مشتقات عقل در تعابیری چون «تعقلون»، «یعقلون»، «نعقل»، «عقلوه» و ... در حدود ۵۰ بار وارد شده و تدبر در آیات مربوطه نشان از تشویق به اهمیت تعقل از یک سو و سرزنش عدم تعقل از ناحیه دیگر است.
وی ادامه داد: عقل در وجود انسان کارکردهای گوناگون دارد، از جمله تشخیص ادعاهای صدق یا کذب پیامبران از طریق شناسایی معجزه آنان از اموری چون سحر و شعبده‌بازی و در نتیجه شناخت خدای تبارک و تعالی؛ بنابراین در روایات دینی آمده است که «در پرتو عقل است که انسان‌ها خدای خود را می‌شناسند و به مخلوق بودن موجودات پی می‌برند».
طارق منصور، رییس دانشگاه اسلامی علیگر هم با تأکید بر اینکه رابطه فرهنگی ایران و هند به هزاران سال می‌رسد و دو ملت ایران و هند از گذشته تا به امروز دوستان خوبی برای هم بودند، گفت: مرکز گفت‌وگوی ادیانی در دانشگاه علیگر راهظاندازی شده تا باب گفت‌وگوهای دینی را از طریق این مرکز پیش ببرد تا منجر به درک و شناخت و احترام ادیان به یکدیگر باشد.
وی در بخشی دیگر از سخنان خود به وجود افراطی‌گری و خشونت در بخشی از جهان اسلام اشاره کرد و این موضوع را به دلیل فقر درک و شناخت از محتوا و آموزه‌های دین دانست.
بنابر اعلام این خبر، در این سمینار بین‌المللی بیش از ۶۰ مقاله ارائه و تعداد ۳۰ مقاله در مدت برگزاری سمینار توسط ارائه‌دهندگان قرائت شد و همچنین، به همراه ۳۰ مقاله راه یافته به سمینار، منتشر خواهد شد. در حاشیه این سمینار از ترجمه کتاب «نهضتـ‌های صد ساله اخیر» اثر شهید مطهری که از سوی خانه فرهنگ ایران در دهلی به زبان اردو ترجمه و چاپ شده است و کتاب «سرسید احمدخان بنیانگذار کلام جدید» که توسط دپارتمان شیعه‌شناسی دانشگاه علیگر منتشر شده، رونمایی به عمل آمد.
نظر شما