خبرگزاری مهر-گروه فرهنگ: توبیاس ووس معاون نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت در ایام برگزاری سی و یکمین دوره نمایشگاه کتاب تهران به ایران سفر کرده است. وی در حاشیه بازدید از نمایشگاه کتاب در گفتگو با مهر به تشریح سازوکارها و حمایت های بخش دولتی در این کشور از نشر پرداخت و راهی را که این کشور را به دومین اقتصاد بزرگ نشر در جهان مبدل ساخته است تشریح کرد: متن این گفتگو به شرح زیر است:
جناب ووس به عنوان معاون بزرگترین نمایشگاه کتاب جهان دوست دارم تحلیل شما را از مهمترین مسائل حال حاضر نشر کتاب در دنیا بدانم؟
یکی از مهمترین اتفاقات حال حاضر نشر، تمرکز ناشران برای انتشار آثار پرفروش است. این مساله البته به خودی خود بد نیست چون اقتصاد نشر را سرپا نگه می دارد اما وجه منفی هم دارد که باعث می شود آثاری که نویسندگانش در زمره بست سلرها نیستند در حاشیه بمانند و نتوانند سربلند کنند.
مساله بعدی امروز جهان نشر مساله ترجمه است. عمده ترجمه ها به زبان های دیگر در حال حاضر از زبان انگلیسی انجام می شود و این مساله باعث شده که بسیاری از آثار خوب و نکته های که در کتابهایی به زبان غیر انگلیسی وجود دارد از دسترس مخاطب جهانی باز بماند.
مساله دیگرهم صنعت دیجیتال است که باعث شده به نوعی به کاهش مطالعه نیز در جهان انجامیده است که البته در جای خود بحث مفصلی خواهد بود.
منظورتان این است که توسعه صنعت دیجیتال را تهدید جدی برای صنعت نشر در جهان می بینید؟
صنعت نشر دیجیتال در حال حاضر تهدید جدی برای نشر درجهان نیست. بگذارید مثالی بزنم. شما با تلفن هوشمند خود می توانید کارهای زیادی انجام بدهید. هم کتاب خواندن، هم فیلم دیدن و... و. کدام را بیشتر و کدام را کمتر با آن انجام می دهید؟
به نظر من توسعه صنعت دیجیتال کمی به کاهش مطالعه در جهان انجامیده است اما چندان مساله مهم و جدی نیست. کما اینکه صنعت دیجیتال به تسهیل شدن امکان مطالعه کمک قابل توجهی کرده است. مثلا شما اگر کتابی می خوانید و در آن لغتی هست که نمی دانیدش، دیگر لازم نیست به دیکشنری مراجعه کنید و می توانید بر روی همان گوشی معنای لغت را پیدا کنید. البته این مساله ماندگاری یادگیری را بسیار کم می کند اما سرعت مطالعه را زیاد کرده است.
آلمان در حال حاضر یکی از مهمترین قطب های نشر در جهان به شمار می رود. بفرمایید که شما چگونه و با طی چه مسیری توانسته اید به این وضعیت نائل شوید؟
آلمان دومین اقتصاد بزرگ نشر پس از ایالات متحده در دنیا به شمار می رود و اگر دنبال روندهای نشر در دنیا می گردید می توانید این روندها را در آلمان دنبال کرده و به جهان تعمیم بدهید.
مساله اولی که ما به روی آن تاکید داریم حذف دخالت دولت بر صنعت نشر است که باعث شده ناشری به ناشر دیگر ترجح داده نشود با این همه دولت را نمی توان از صنعت نشر منفک دانست چون نشر یعنی خواندن و خواندن جز با تلاش دولت در توسعه آموزش شکل نمی گیرد.
دولت به دو طریق نشر را باید مورد حمایت قرار دهد. یکی در زمینه مالیات به ویژه مالیات بر ارزش افزوده و دیگر در بحث قیمت گذاری کتاب. در کشور آلمان ما برای همه کالاها نوزده مالیات بر ارزش افزوده داریم و برای کتاب هفت درصد. این به خرید کتاب توسط مردم کمک زیادی می کند. مساله بعدی هم قیمت گذاری است. دولت کمک کرده که قیمت تمام کتاب در تمام اروپا یکسان بماند و این مساله به خرید کتاب کمک می کند. این مساله برای همه ترجمه های موجود از یک کتاب نیز صادق است و در همه اروپا با یک قیمت عرضه می شوند.
این مساله ثابت نگاه داشتن قیمت چه کارکردی به طور مشخص برای شما دارد؟
ما شش هزار کتابفروشی در آلمان داریم و وقتی قیمتها ثابت باشد آنها در کنار هم می توانند در برابر غول هایی چون آمازون صف آرایی کرده و سیاست واحدی را اتخاذ کنند. این مساله همچنین به فروش کتابهای غیر پرفروش نیز کمک می کند. درواقع حاشیه سودی که این کار برای کتابفروش و ناشر دارد به آنها برای هزینه کرد به منظور عرضه عمومی کمک می کند
از سوی دیگر این قیمت گذاری ثابت باعث شده قیمت آثار پرفروش به صورت خودکار کاهش پیدا کند و مخاطب به خرید آنها راغب تر شده باشد.
از سوی دیگر ما در آلمان از یک شبکه توزیع خوبی برخورداریم که در آن اگر شما کتابی را خواستید و کتابفروشی آن را نداشت، در حداکثر یک روز این کتاب برای شما مهیا می شود.
نهاد دولت در آلمان جز مواردی که برشمردید حمایت دیگری هم از جریان نشر در آلمان می کند؟
دولت جز در زمینه مالیات بر ارزش افزوده کمک دیگری به نشر نمی کند جز اینکه گاه هزینه برگزاری یک جایزه ادبی را تامین کند و یا برای حضور مسئولان نمایشگاه فرانکفورت در جایی مانند نمایشگاه کتاب تهران کمک هایی را متقبل شود.
نظر شما