رسانه ها باید در دو جبهه با دیکتاتوری و نفوذ بیگانگان بجنگند / اراده‌ای اختلافات را در‌منطقه ریشه‌دارتر می‌کند

به گزارش خبرگزاری مهرحجت الاسلام سید محمد خاتمی رئیس موسسه بین المللی گفتگوی فرهنگ ها و تمدنها در این دیدار ضمن خوشامدگویی به این روزنامه‌نگاران که اغلب آن‌ها سردبیران روزنامه‌های مستقل افغانستان بودند، گفت: در دنیای امروز یکی از مسائلی که هم از جنبه تئوریک و هم در مقام عمل اهمیت فراوانی یافته، مقوله افکار عمومی است؛ چرا که در دنیای امروز حق حاکمیت انسان بر خودش نسبت به گذشته پذیرفته‌تر شده است.

وی سپس موضوع افکار عمومی را به جهان اسلام و مسلمانان پیوند زد و گفت: در دنیای اسلام، حق‌حاکمیت انسان بر خویش کم ‌تر مطرح بود و حکومت ها بر اساس خواست مردم روی کار نمی‌آمدند. امروز ما مسلمانان ناگزیریم برای دفاع از هویت فرهنگی خودمان، اسلام را به گونه‌ای بفهمیم که با پدیده نوظهور دنیا، پذیرش حق حاکمیت مردم سازگار باشد و این امری است که در قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز آمده است.

خاتمی با بیان این که امروز هیچ حاکمی نمی‌تواند ادعا کند که حکومتش ربطی به مردم ندارد، گفت: دیکتاتورترین‌ها هم خود را نماینده مردم می‌دانند و صورتی از انتخابات را ولو ظاهری پذیرفته‌اند.

رئیس موسسه بین المللی گفتگو‌ی فرهنگها و تمدن‌ها در ادامه، سخن را به دوران مشروطه ایران کشاند و گفت : بزرگان و اندیشمندان ما در آن دوره مطبوعات را رکن چهارم مشروطیت می‌دانستند؛ چرا که نماینده افکار عمومی و چشم و گوش مردم نسبت به حکومت است.

خاتمی از مشکلات مطبوعات در کشورهایی که از مدار توسعه دور افتاده‌اند، سخن گفت و تصریح کرد : استبدادزدگی تاریخی و حکومت‌هایی که تحمل آزادی بیان و نقد را ندارند موجب آن شده که مطبوعات در این کشورها به موضوعی فانتزی و تشریفاتی تبدیل شوند.

وی همچنین گفت: قدرت‌های بزرگ دنیا اگر در کشورهای خود دموکراسی را جدی گرفته‌اند، در بیرون مرزهایشان، سرنوشت خود را با سلطه پیوند زده‌اند و از امکانات رسانه‌ای برای گسترش نفوذ ملی و بین‌المللی خود استفاده می‌کنند.

خاتمی با اشاره به این موضوع که مراکز قدرت همواره سعی دارند مطبوعات را که قلب افکار عمومی هستند، در دست خود بگیرند، گفت: رسانه‌های مستقل و آزاد در دو جبهه باید بجنگند، اول با دیکتاتوری عریان و غیرعریان و دوم با نفوذ بیگانگان که قصد تسلط بر افکار عمومی را دارند.

رئیس‌جمهوری پیشین ایران، علاوه بر بحث افکار عمومی و مطبوعات، به اوضاع امروز منطقه خاورمیانه نیز پرداخت و گفت : منطقه ما بحرانی است. منطقه‌ای که در طول تاریخ مهد ادیان و تمدن‌های بزرگ و در همزیستی، تساهل، صبوری و رواداری مثال‌زدنی بوده چرا، امروز بحرانی است. ما در متن تمدن اسلامی، ایرانی و فارسی پیام ‌دار صبوری و رواداری بودیم و کسانی که رواداری را از ما آموختند، حالا می‌خواهند آن را به ما بیاموزانند.

وی به طرح این سوال پرداخت که چرا در حالی که دنیا به سمت اتحاد می‌رود، منطقه ما هر روز بحرانی‌‌تر می‌شود؟

خاتمی به پرسشی که خود طرح کرده بود، چنین پاسخ داد: اراده‌ای هست که می‌خواهد اختلافات را در منطقه ما ریشه‌ای‌تر کند. به همین دلیل به اختلافات قومی و مذهبی عجیب دامن‌زده می‌شود و هر روز بیش‌تر برای ما احساس ترس ایجاد می‌کنند.

رئیس جمهور سابق کشورمان، دلیل بحران منطقه را هم درونی دانست و هم بیرونی و گفت : این‌جا ثروتمندترین منطقه جهان است و دنیا می‌خواهد این ثروت را آسان و ارزان به دست بیاورد. طمع به نفت و تحمیل یک نوع هژمونی جهانی باعث ایجاد بحران، درگیری و دشمنی در این منطقه شده است.

خاتمی نظریه خود را درباره اوضاع منطقه در دو محور «نفت و بحران» و «نفت-سلطه» جمع‌بندی وتصریح کرد : قدرت‌های بزرگ نفت و سلطه را به نام توسعه و دموکراسی مطرح می‌کنند.

خاتمی از کشور مهمانانش، افغانستان نیز سخن گفت : افغانستان که زمانی کانون مهر و محبت بود، حالا چرا تبدیل به کانون مواد مخدر شده است؟
وی سپس پرسید: چه شد آن کمک‌های بزرگ که قدرت‌های بزرگ به افغانستان وعده دادند؟

خاتمی با تاکید بر این موضوع که افغانستان آباد در کنار ایران آباد و ایران امن در کنار افغانستان امن معنا می‌دهد، گفت: در کنار اشغال افغانستان، جوانه‌های امیدبخشی همچون پارلمان و قانون اساسی سرباز کرده است که همه باید در جهت استقرار دموکراسی و تقویت دولت و وحدت افغانستان و سازندگی آن تلاش کنیم.

وی ضمن اظهار امیدواری باری فراهم شدن زمینه رفع اشغال در افغانستان گفت:  چه بسا خود اشغالگران ناامنی را دامن می‌زنند.

روزنامه‌نگاران افغانستانی حاضر در این جلسه همگی عضو اتحادیه ملی روزنامه‌نگاران افغانستان و به دعوت انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران به تهران سفر کرده بودند.

حامد نوری، رئیس هیات روزنامه‌نگاران افغانستانی خطاب به خاتمی گفت: مردم افغانستان شما را به عنوان دوست بزرگ خود می‌شناسند و شما یک چهره دوست داشتنی برای افغان‌ها هستید.

رزاق مامون، نویسنده و روزنامه‌نگار نیز گفت: در دوران ریاست جمهوری جناب‌عالی، گام‌های مثبتی در زمینه سازندگی افغانستان برداشته شد و ما سپاسگزار شما هستیم.

مامون انتقاد ملایمی نیز کرد و گفت : در چارچوب گفتگوی تمدن‌ها که شما مبتکر آن بودید ما انتظار توجه بیشتری را داشتیم. ما فرزندان همین حوزه تمدنی هستیم.

این روزنامه‌نگار به وضع بحرانی کشورش نیز اشاره کرد و گفت: ما بحران عمیق و استخوان شکنی را تجربه کرده‌ایم. شاید به همین دلیل ما قدر آرامش را بیشتر از سایر مردمان از جمله ایرانی‌ها می‌دانیم.