حقوق زبان بر انسان در کلام امام سجاد(ع)

به گزارش خبرگزاری مهر، حجت‌الاسلام ناصر رفیعی در سخنرانی حرم مطهر بانوی کرامت با بیان اینکه یکی از آثاری که از امام سجاد علیه السلام به ما رسیده رساله حقوق این حضرت است، گفت: این رساله توسط ابوحمزه ثمالی نقل شده و امام ۵۰ حق را در این رساله بیان کرده‌اند.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: امام سجاد علیه السلام در رساله حقوق از حق خدا گرفته تا پدر و مادر، اولاد، همسایه، معلم، شاگرد، مسئولان، مردم و … یک دوره حقوق و وظایف مردم را بیان کرده‌اند و این رساله خیلی از اعلامیه حقوق بشر بهتر و مهم‌تر است زیرا در اعلامیه حقوق بشر حقوق اعضای بدن را ذکر نکرده‌اند ولی امام در این رساله حق چشم، گوش، پا، شکم و … را هم بیان کرده‌اند.

وی با تأکید بر اینکه اعلامیه حقوق بشر نواقص فراوانی دارد و نویسندگان خودش به آن عمل نمی‌کنند، افزود: امام سجاد علیه السلام خودشان اولین عامل به این کلمات بودند و ما در این فرصت به حقوق اعضای بدن که در این رساله بیان شده می‌پردازیم که امام ۷ عضو بدن را نام برده و حقشان را بیان کرده‌اند.

رفیعی اولین عضوی که حقش بیان شده را زبان دانست و گفت: مراد از زبان بیان است و ما در قرآن در رابطه با سخن گفتن توصیه‌های زیادی داریم و علامه طباطبایی در تفسیر آیه ۷۰ سوره احزاب این آیه را از مهمترین وظایف انسان دانسته‌اند و سیوطی نقل کرده است که هیچ گاه پیامبر (ص) روی منبر نمی‌نشستند مگر اینکه اول این آیه را تلاوت می‌کردند که ای مردم تقوا پیشه کنید و استوار و با پشتوانه صحبت کنید.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: خداوند در ادامه آیه می‌فرماید که اگر قول سدید و سخن با پشتوانه داشته باشید در زندگی دو اثر مهم دارد که اول تمام اعمال شما درست می‌شود و دوم گناهان شما را هم خداوند می‌آمرزد.

وی تصریح کرد: فردی نزد امام کاظم علیه السلام آمد و گفت بعضی پشت سر فردی حرف می‌زنند و وقتی من از خودش سوال کردم می‌گوید من این کار را نکرده‌ام، در اینجا وظیفه من چیست؟ امام فرمودند اگر پنجاه نفر چیزی را پشت سر کسی گفتند و خودش گفت من این کار را نکردم تو او را تصدیق کن و آنها را تکذیب کن.

حجت‌الاسلام رفیعی با بیان اینکه زیبایی انسان به زبانش و کمال انسان به عقلش است، افزود: در روایت داریم که ایمان کسی سالم نمی‌ماند مگر زمانی که روحش سالم باشد و روح زمانی سالم می‌ماند که زبانش سالم باشد.

کارشناس مذهبی حرم حضرت معصومه سلام الله علیها با بیان اینکه امام سجاد علیه السلام در آغاز رساله حقوق می‌فرمایند زبان ۵ حق به گردن انسان دارد، گفت: اولین حق زبان این است که از حرف ناپسند او را دور نگه داریم و زبان به فحاشی و حرف‌های رکیک و ناپسند باز نکنیم؛ امام به قنبر فرمودند اگر در مقابل فحش دیگران حرف ناپسندی نگویی اول او را در هم شکسته‌ای دوم خدا را از خود خوشحال و سوم شیطان را از خود ناراضی کرده‌ای.

وی ادامه داد: دومین حق زبان عادت دادن زبان به حرف خوب، سومین حق بستن آن است مگر در زمانی که نیاز به حرف زدن باشد؛ چهارمین حق سخن گفتن با ادب و با بهترین واژه‌ها و پنجمین حق زبان نیز این است که کلام اضافی را از زبان بگیریم و به مقدار نیاز حرف بزنیم.