سولانا در راه تهران ؛ آیا غرب به مسیر قانون بر می گردد !؟

خاویرسولانا مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روزچهارشنبه ابراز امیدواری کرد که سفر روز جمعه خود به ایران به کاهش مناقشات هسته ای بین ایران و غرب بیانجامد. 

وی که روز چهارشنبه در یک کنفرانس خبری با یانگ جیه چی، وزیر خارجه چین سخن می گفت در ادامه ابراز امیدواری کرد: نتایج سفرش به تهران مثبت باشد و فقط یک دیدار صرف نباشد.  

وی خواستار حل موضوع ایران از طریق دادن تضمین های عینی از طرف این کشور درباره برنامه هسته ای خود به جامعه بین المللی شد.

یانگ هم در این دیدار با تاکید برحمایت کشورش از معاهده منع تکثیر سلاح های هسته ای و صلح و ثبات در خاورمیانه، راه حل پایان دادن به مناقشه هسته ای بین ایران و غرب را گفتگو و استفاده از دیپلماسی عنوان کرد. 

کریستیانا گالاچ، سخنگوی سولانا درباره این سفر گفت: سولانا اواخر روز جمعه 24 خرداد برای گفتگو با مقامات ایرانی درباره تعلیق غنی سازی در این کشور به تهران سفر خواهد کرد و بسته گروه 1+5 در این مورد را به ایران ارائه خواهد کرد.

در شرایطی که این مقام اروپایی همواره از لزوم اطمینان دادن ایران به جامعه جهانی درباره برنامه های هسته ای خود سخن گفته است؛ سخنان وی در این خصوص در حالی بیان می شود که علاوه بر 12 گزارش قبلی آژانس، البرادعی در موارد متعددی در گزارش اخیر خود نیز برعدم هرگونه انحراف درفعالیتهای ایران، تحت نظارت بودن کلیه مواد و نیز نظارت دقیق بر کلیه فرآیند های غنی سازی ایران تاکید کرده بود. وی مطالعات ادعایی را نیز دارای مدارک مستند حاکی از اجرای آنها در ایران ارزیابی نکرده بود.

‌ به نظر می‌رسد اگر چه سولانا در چین تاکید کرده که نمی خواهد سفرش به تهران صرفا در چارچوب وظایف عادی او و برای ابلاغ آخرین مواضع 1+5 به تهران باشد ولی احتمالا هدف وی طرح ادعای عواقب آنچه که 1+5 تعدی ایران از قوانین بین‌الملل می داند باشد.

هر چند که حقوق ایران در عرصه دستیابی به فن‌آوری صلح آمیز هسته‌ای کاملا مطابق با چارچوب‌ های قانونی است اما قطعا سولانا در جریان سفر خود به تهران حرف جدید نخواهد زد و در مذاکره با مقامات ایرانی نیز تنها به تکرار مواضع گذشته کشورهای غربی خواهد پرداخت.

هنوز مفاد بسته پیشنهادی کشورهای 1+5 به ایران به طور رسمی اعلام نشده، اما دیپلماتهای غربی اعلام کرده اند که این بسته شباهت زیادی به بسته پیشنهادی سال 2006 دارد، با این تفاوت که پیشنهادهای جدید از عمق بیشتری برخوردار هستند که یکی از مهمترین آنها همکاری در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای است.

بسته پیشنهادی سال 2006 شامل همکاری در زمینه تجارت در بخش هواپیماهای غیر نظامی، انرژی، کشاورزی و تکنولوژی برتر در صورت توقف غنی سازی اورانیوم از سوی ایران و آغاز مذاکرات با 1+5 بود.

ایران در بسته های پیشنهادی خود برای حل معضلات جهانی که به مقامات غربی و بسیاری از سازمان های بین المللی ارائه شده است، پیشنهاد تشکیل یک کنسرسیوم بین المللی برای غنی سازی اورانیوم را در خاک خود با هدف پایان یافتن تنشها میان تهران و غرب داده است. 

تاکنون پیشنهادهای مختلفی درباره تشکیل یک کنسرسیوم بین المللی برای انجام غنی سازی برای ایران از طرف سیاستمداران جهان مطرح شده است که یکی از آنها انجام غنی سازی توسط ایران در خاک روسیه و دیگری انجام غنی سازی برای ایران در خاک یکی از کشورهای عربی و مسلمان منطقه بوده است اما آنچه بدیهی است از آنجا که در عالم سیاست هیچ چیز قابل پیش بینی نیست و با وزش کوچکترین نسیم سیاسی کشورها وحتی سازمان های بین المللی تغییر رفتاری 180 درجه ای نشان می دهند هیچ کدام از پیشنهادها تضمین کننده سوخت هسته ای برای راکتورهای ایران نخواهد بود .

لازم به ذکر است ، در بسته‌ای که ایران به کشورهای غربی ارائه کرده به همه چیز اشاره شده غیر از پیش شرط آن‌ها یعنی تعلیق غنی سازی، این اختلاف عمده ایران با کشورهای غربی است که تا زمانی که از سوی دو طرف حل و فصل نشود،‌ بعید است مسئله راه به جایی ببرد.

ازطرف دیگر، طرح راه اندازی مرکز غنی‌ سازی اورانیوم به صورت بین ‌المللی در خاک ایران در میان طرفداران منع گسترش سلاحهای هسته ‌ای حامیان زیادی پیدا کرده است.

طرح ایجاد یک مرکزبین المللی برای غنی سازی اورانیوم درخاک ایران که اولین بارتوسط دانشمندان انستیتوفناوری ماساچوست مطرح شد و با مخالفت کاخ سفید روبروست هم اکنون یک ایده مطرح در میان سیاستمداران و دانشمندان علوم هسته ای جهان و آمریکا شده است . 

حامیان این طرح می‌گویند براساس توافق،می‌ توان اجازه غنی ‌سازی اورانیوم را به ایران-که با پافشاری عنوان می ‌کند،فعالیتهای هسته ایش برای مقاصد صلح جویانه است- در خاک خودش را داد.

طرفداران ایده یاد شده همچنین می‌ گویند به این ترتیب می ‌توان به طور همزمان از انحراف فعالیتها و مواد به دست آمده هسته ‌ای به سوی ساخت سلاحهای هسته ‌ای جلوگیری کرد.

از آنجا که ایران با وجود تمام فشارها و تحریمها، به سوی دستیابی و گسترش این فناوری صلح آمیز پیش می ‌رود، این ایده می‌ تواند به عنوان راهکاری مناسب، طرفدارانی داشته باشد.

"توماس پیگرینگ" سفیر اسبق آمریکا در سازمان ملل متحد و همچنین "جان توماس" نماینده سابق انگلیس در سازمان ملل متحد، سناتو "دایان فاینشتاین" دموکرات از ایالت کالیفرنیا و "چاک هاگل" جمهوریخواه از جمله افراد و شخصیتهایی هستند که می‌ گویند طرح مرکز غنی سازی بین المللی در ایران، باید مورد بررسی و بهره برداری قرار گیرد.

در شرایطی که به گفته دانشمندان، جهان به سمت بحران انرژی و کاهش منابع فسیلی پیش می رود پیوستن سریع تر ایران به چرخه کشورهای دارای توانایی غنی سازی مستقل هسته ای می تواند تضمین کننده آینده سیاسی و اقتصادی ایران در قرن بدون نفت باشد.