آغاز پروژه ذخیره سازی "گاز" در میادین شمالغرب کشور

گزارش خبرنگار مهر در تبریز حاکی است، طی سال های اخیر با فرا رسیدن فصل زمستان، برخی نقاط سردسیر کشور به ویژه استان های شمالغرب به دلیل قرار گرفتن در انتهای خط لوله گاز ایران با افت فشار مواجه شده و گاز مصرفی آنها قطع می شود.

در این میان گرچه یکی از مناسب ترین راهکارهای موجود، خرید گاز از کشور ترکمنستان و جبران افت فشار ناشی از افزایش مصرف در زمستان عنوان شده است اما تجربه سالیان اخیر نشان داد، این کشور نیز ممکن است در فراز و نشیبهای سیاسی از انجام تعهدات خود شانه خالی کرده و بدین ترتیب مشکلاتی برای هموطنان پدید آید.

با این اوصاف، کارشناسان بر لزوم حل مسئله با شیوه ای مطمئن و استوار بر روشهای داخلی تاکید کرده و چاره را در ذخیره سازی گاز در میادین کشور می دانند، روشی که امروزه در کشورهای مختلف مرسوم است.

محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری اسلامی ایران نیز در کنفرانس مطبوعاتی سفر دوم خود به تبریز از تصویب طرح ذخیره سازی گاز در این منطقه به عنوان یکی از مهمترین مصوبات حوزه انرژی تاکید کرد.

در آن روز، گرچه این بند از مصوبات ریاست جمهوری چندان مورد توجه محافل خبری قرار نگرفت اما به اعتقاد کارشناسان نفت و گاز کشور، اجرای این مصوبه تحولی بزرگ در حل و فصل کاستی های انرژی ارزان قیمت گاز در شمالغرب کشور ایجاد می کند.

احمد علیرضا بیگی، استاندار آذربایجان شرقی با بیان اینکه منطقه شمالغرب کشور در فصول سرد سال به دلیل نوسانات دمایی با افت فشار گاز روبرو است می گوید: طرح بزرگ ذخیره سازی گاز در اراضی و میادین کارشناسی شده منطقه شمالغرب کشور یکی از بنیادی ترین فصول مصوبات هیئت دولت به آذربایجان شرقی است.

به گفته وی، با اتمام مطالعات کارشناسی مربوطه و اجرایی شدن ذخیره سازی گاز، مشکل افت فشار و قطع گاز مصرفی این خطه از ایران اسلامی به طور کلی رفع می شود.

در این میان، مجتبی فوقی مدیرعامل شرکت گاز آذربایجان شرقی نیز می گوید: استانهای شمالغرب کشور به دلیل قرار گرفتن در انتهای خط انتقال گاز، همواره در فصول زمستان و افزایش میزان مصرف با افت فشار مواجه می شوند .

تجربه سالیان اخیر نشان داده که کشور ترکمستان برای تامین کسری افت فشار گاز ایران چندان مورد اعتماد نیست

استاندار آذربایجان شرقی

وی در پاسخ به این سئوال که با این اوصاف چرا گاز مصرفی صنایع، شهرها و روستاها تا پیش از این با افت فشار مواجه نمی شد می افزاید: اینگونه نیست که تعداد مشترکان مصرف گاز همواره ثابت بماند بلکه طی سال های اخیر به ویژه از آغاز فعالیت دولت نهم، پروژه های انتقال گاز به اقصی نقاط میهن اسلامی با سرعت بسیار چشمگیری مواجه شده است.

فوقی ادامه می دهد: تنها در آذربایجان شرقی 99 درصد جمعیت شهری و 67درصد جمعیت روستایی از نعمت گاز بهره مند شده اند ضمن اینکه هم اکنون به طور متوسط در هر 6/2 روز یک واحد صنعتی به مشترکان این خط لوله افزوده می شود.

مدیرعامل شرکت گاز آذربایجان شرقی در ادامه با بیان اینکه گاز سرمایه ای ملی است ادامه می دهد: بهره مند شدن تمام مردم کشور از این نعمت خدادادی حق مسلم آنها است و لذا همه ساله بر تعداد مشترکان گاز طبیعی افزوده می شود.

فوقی با اشاره به اهمیت ذخیره سازی گاز در اعماق زمین اضافه می کند: موضوع ذخیره سازی در حال حاضر ساده ترین و مهمترین راهکار جبران بحران های ناشی از افت فشار و قطع گاز در کشور است.

این کارشناس ارشد نفت و گاز با بیان اینکه ذخیره سازی گاز در زمین به دو روش صورت می گیرد می افزاید: روش نخست این است که انرژی گاز را در چاه های هیدروکربنی باقیمانده از استخراج نفت تزریق می کنند.

به گفته فوقی، زمانیکه نفت موجود در یک چاه تمام می شود به دلیل لایه هیدورکربنی ایجاد شده در بدنه چاه ، بهترین محیط برای ذخیره سازی گاز فراهم است.

وی در عین حال با بیان این نکته که چنین چاه هایی در شمالغرب کشور وجود ندارد یادآور می شود: راه حل نخست به هیچ عنوان در این منطقه از کشور عملی نیست.

مدیرعامل شرکت گاز آذربایجان شرقی با تشریح راهکار دوم ذخیره سازی گاز می گوید: روش دوم ذخیره سازی، تزریق گاز در معادن نمک است.

فوقی ادامه می دهد: مناطقی که غلظت نمک خاک آن بسیار بالا بوده و یا از معادن نمک فراوانی بهره مند هستند، مکان مناسبی برای ذخیره سازی گاز به شمار می رود.

وی اضافه می کند: با توجه به شرایط اقلیمی منطقه، این خطه از سرزمین ایران به دلیل برخورداری از مناطق متعدد نمک‌زار برای تزریق گاز مکان مناسبی است.

مدیرعامل شرکت گاز آذربایجان شرقی در پاسخ به این سئوال که کدامیک از استان های شمالغرب کشور برای ذخیره سازی گاز مناسب است می گوید: تمام استان های منطقه از اردبیل گرفته تا آذربایجان شرقی و غربی و حتی کردستان برای این امر از مکان های مناسبی برخوردارند.

وی در عین حال پروژه ذخیره سازی انرژی گاز را موضوعی ملی خوانده و یادآور می شود: فرقی ندارد که گاز مورد نیاز در کدامیک از استان های منطقه تزریق شود بلکه مهم ذخیره سازی گاز برای رفع بحران افت فشار و مقابله با هرگونه بحران انرژی است.

فوقی خاطرنشان می کند: گاز مورد نیاز در هریک از استان های مطقه ذخیره سازی شود در فصول زمستان و هنگام افت فشار، گاز ذخیره شده به کمک خط لوله آمده و با خارج شدن یک استان از مدار، سهمیه آن میان دیگر استان های منطقه تقسیم می شود.

ایران 70 میلیونی معادل یک کشور 850 میلیونی انرژی مصرف می کند/ رشد مصرف انرژی در ایران طی 10 سال به بیش از پنج برابر میانگین جهانی رسیده است

به گفته وی، بدین ترتیب ضمن کاهش میزان مصرف از خط لوله ، از افت فشار نیز جلوگیری شده و استان مورد بحث نیز از گاز ذخیره شده بهره مند خواهد شد.

با توجه به آنچه گفته شد، گرچه مسئولان امر در صدد رفع مشکل افت فشار و قطع گاز در فصول سرد سال هستند اما به اعتقاد کارشناسان، هرگونه اتخاذ راهکاری مناسب برای حل این معضل بدون فرهنگ سازی و همکاری مناسب مردمی امری بیهوده یا کم اثر است.

بر اساس اعلام منابع بین المللی، میزان انرژی مصرفی در ایران سالانه با هشت درصد رشد طی 10 سال گذشته به بیش از پنج برابر متوسط جهانی رسیده است. بر اساس این آمار، در ایران 70 میلیون نفری معادل یک کشور 850 میلیون نفری انرژی مصرف می شود!

در این میان، کارشناسان انرژی با اشاره به وضعیت نامناسب الگوی مصرف انرژی به ویژه گاز ارزان قیمت در کشور، در خصوص اینکه اجرای طرح های تدوین شده به تنهایی برای مقابله با افت فشار گاز در کشور موفقیت آمیز خواهد بود اظهار تردید کرده و چاره را در همکاری شهروندان می دانند.