پل قدیمی لالی به زیر آب رفت/ دفن خاطره ها در قعر دریاچه

فرو رفتن این پل فلزی قدیمی که در سال 1329 بر روی رودخانه کارون و به منظور ارتباط دو شهر نفتی لالی و مسجدسلیمان توسط صنعت نفت احداث شد در حالی اتفاق افتاد که ده ها تن از کارکنان بازنشسته و قدیمی صنعت نفت که از این پل خاطرات تلخ و شیرین بسیاری داشتند در لحظه غرق شدن این پل از تپه های مشرف بر جاده این لحظه را تماشا و گریه می کردند.

این پل در سال 1329 خورشیدی برابر با 1950 میلادی بر روی رودخانه کارون بنا شد و دو شهر نفتی مهم آن دوران ( لالی و مسجدسلیمان ) را که عمده نفت و گاز ایران را تامین می کردند به یکدیگر متصل می ساخت.

 

 

نمایی از پل قدیمی که اکنون زیر آب است

این پل به صورت خرپای فلزی با عرض چهار متر و قابلیت عبور خودروهای تا وزن 30 تن بر روی سه پایه سنگی مرتفع ساخته شد و بیش از 61 سال سیلابهای خروشان رودخانه کارون را تحمل کرد.

عملیات عبور لوله های نفت و گاز منطقه و اجرای خطوط لوله جدید با همکاری و پیگیری شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب به اجرا در آمد و اولین خط لوله عبوری از روی پل لالی از نیمه خرداد سال جاری ، عملیاتی شد و نفت را از روی پل بزرگ لالی عبور می دهد.

پل لالی از نوع کابلی و دارای عرشه فلزی با پایه ها و پایلون های بتنی و کابل های ترکه ای بوده و با روش نصب تلفیقی پیشرانی - بالابری در ارتفاع 155 متری از کف رودخانه کارون ساخته شده است.

برای احداث جاده های جایگزین و پل لالی با مجموع 16.4 کیلومتر در شرایط بسیار سخت کوهستانی و با صعوبت بالای منطقه، چهار میلیون متر مکعب سنگ برداری انجام شده است.

 

 

کتیبه پل قدیمی لالی

پیش از این تعداد پنج حلقه چاه نفت که در مخزن این سد غرق می شد توسط کارشناسان مجرب شرکت بهره برداری نفت و گاز مسجدسلیمان پلمپ شد  و قرار است به جای آنها سه حلقه چاه جدید خارج از حریم مخزن سد گتوند به زودی حفاری و به مدار تولید وارد شوند.

دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی بوم و آفتاب در خوزستان پیش از این در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به آبگیری سد گتوند به بررسی پیامدهای ساخت سد گتوند علیا پرداخت و گفت: با ساختن این سد منابع و منافع طبیعی و ملی در برداشت شن و ماسه و ریگ از بستر رودخانه در معرض خطر قرار می گیرد. همچنین برداشت خاک از لایه بالایی زمین به ژرفای حداقل پنج متر و به وسعت چندین هکتار باعث وارد شدن آسیب جدی به بستر رودخانه و محیط زیست دشت عقیلی و گتوند می شود.

به گفته وی، به زیر آب رفتن و غرق شدن بخشی از سرزمینهای کوه دشتی استان خوزستان به همراه شمار بیشماری از درختان (کنارستان) و گونه های گیاهی و جانوری، همچنین کشتزارهای دیم مورد استفاده، چراگاهها و... از مشکلاتی است که با ساختن سد گتوند علیا پدیدار می شود.

خطر زیر آب رفتن آثار تاریخی در پشت دریاچه سد گتوند در حالی است که مدیر مطالعات و دبیر کمیته آبگیری طرح سد و نیروگاه گتوندعلیا گفت: پژوهشکده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی طی نامه ای به مجری طرح سد و نیروگاه گتوند علیا، آبگیری این طرح را تا تراز 140 بلامانع اعلام کرد.

 

 

نمایی از پل قدیمی که اکنون زیر آب است

آرش محجوب با بیان اینکه با صدور این مجوز، یکی دیگر از پیش نیازهای لازم جهت آغاز فرایند مهم آبگیری طرح فراهم شد، افزود: با توجه به اینکه مرحله نخست آبگیری سد تا تراز 140 پیش بینی شده، پژوهشکده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی آبگیری تا این تراز را بلامانع اعلام کرده است.

وی یادآور شد: با کسب این مجوز، مرحله نخست آبگیری آغاز و پس از یک دوره سه ماهه ضمن حفظ ارتفاع آب مخزن تا تراز 140، عملیات تکمیلی کاوش نیز انجام می شود و با کسب مجوز لازم، مرحله بعدی آبگیری تحقق خواهد یافت.

 

 

آثار تاریخی پشت سد گتوند

مدیر مطالعات طرح سد و نیروگاه گتوندعلیا در خصوص اقدام های انجام شده در این رابطه گفت: همزمان با عملیات اجرایی طرح سد و نیروگاه گتوند علیا در سال 85، قراردادی با پژوهشکده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی با موضوع بررسیهای باستان شناختی در محدوده مخزن سد و شناسایی محوطه های باستانی منعقد و به دنبال آن در سال 86 این بررسیها آغاز شد و در سال 87 فصل نخست مطالعات نجات بخشی سد گتوندعلیا انجام پذیرفت.

وی افزود: این کاوشها در مناطق دیگر نیز ادامه یافت به طوریکه در سال 89 بخشهای دیگری حدفاصل مسیر مسجدسلیمان به لالی که در مخزن سد گتوندعلیا مستغرق می شود، کاوش شد.

همچنین 23روستا پس از آبگیری سد گتوند علیا از منطقه دریاچه سد جابجا می شوند. با آبگیری این سد 375 خانوار از منطقه  جابجا می شود.