بررسی کاملترین کتاب اخلاق ارسطو/اشتراکات اساسی بوعلی و دکارت

به گزارش خبرگزاری مهر، در دومین نشست از همایش ابن سینا و فیلسوفان اسلامی که امروز چهارشنبه 27 مهر ماه برگزار شد سه سخنران حضور یافته و مقاله خود را ارائه کردند.

دکتر مسعود امید استادیار فلسفه دانشگاه تبریز به عنوان نخستین سخنران مقاله خود را با عنوان بازخوانی نظریه فطرت نزد ابن سینا و دکارت؛ گامی به سوی کشف چشم انداز واحد ارائه کرد.

دکتر مسعود امید در مقاله خود مقایسه ای میان فلسفه ابن سینا با فلسفه دکارت بر محور یکی از موضوعات بحث انگیز فلسفی میان فلسفه اسلامی و فلسفه غربی صورت داده تا به چشم انداز واحدی میان فلسفه سینوی و دکارتی دست یابد.

وی پس از جستجو و بازخوانی آرای دکارت و ابن سینا و طرح نظریات این دو فیلسوف اظهار داشت که به نظر می رسد در رابطه با این موضوع میان این دو دیدگاه فلسفی، تقابل و تفاوت ماهوی و بنیادیی وجود ندارد. این دو فلسفه از اشتراکات اساسی در نظریه فطری گرایی برخوردارند.

استادیار فلسفه دانشگاه تبریز درمیان این اشتراکات به پذیرش عناصر غیر اکتسابی و مادرزادی در حوزه قوا، فرآیندها و فراورده ها، منشأیت نفس، جهتداری دستگاه ادراکی و تصرف و بازیگری عناصر فطری در امر شناخت اشاره کرد.

دکتر حسن فتحی دانشیار فلسفه دانشگاه تبریز دیگر سخنرانهای این نشست بود که مقاله خود را تحت عنوان " اخلاق نیکوماخوسی ارسطو و تهذیب الاخلاق ابن مسکویه " ارائه کرد.

وی گفت: ارسطو نخستین کسی است که به مباحث اخلاقی به عنوان یک موضوع خاص در کنار موضوعات فلسفی توجه کرده و آثاری مستقل در این باب نوشته است که از میان سه اثر وی در حوزه اخلاق کتاب اخلاق نیکوماخوسی کاملتر و دقیق تر از دو اثر دیگر است.

دکتر فتحی یادآور شد: این اثر ارسطو از همان روزگار تا کنون در دوره های مختلف مورد توجه جدی بوده و اقتباسهای زیادی از آن صورت گرفته و شرح و تفسیرهای متعددی بر آن نوشته شده است با مقایسه این نوشته ها با کتاب ارسطو می توان به مقدار حضور ارسطو در آنها و اندازه نوآوریها و افزوده های نویسندگان آنها پی برد.

دانشیار گروه فلسفه دانشگاه تبریز با اشاره به این که به نظر می رسد برای بررسی فلسفه اخلاق در جهان اسلام از این جهت که تا چه اندازه یونانی و تا چه اندازه اسلامی است باید به مقایسه کتاب ارسطو با کتابهای اخلاقی جهان اسلام بپردازیم. از این رو کتاب اخلاق نیکوماخوسی ارسطو با کتاب تهذیب الاخلاق ابن مسکویه مقایسه شده و این مقایسه نشان می دهد که ابن مسکویه کتاب را براساس کتاب ارسطو نوشته است اما از یکسو مقداری از سخنان ارسطو را تلخیص یا حذف و یا مقداری از سخنان دیگر فیلسوفان یونانی را به آن افزوده است.

حجت الاسلام محمد متقیان عضو هیئت علمی گروه فلسفه فرهنگستان علوم اسلامی نیز در این نشست مقاله ای با عنوان فلسفه منطق قیاس از نظر ابن سینا ارائه کرد.