دریاچه زیرزمینی اسرارآمیز درکرمان/افسانه چاه دریا دردل کویرنشینان

به گزارش خبرنگار مهر، کویر اطراف رفسنجان هر چند که بزرگترین جنگل دست کشت بشر را در قالب باغ های گسترده پسته در خود جای داده است اما به عنوان یکی از خشک ترین و کم بارش ترین مناطق استان کرمان شهرت دارد اما در کمال تعجب دقیقا در همین بخش از فلات مرکزی ایران یکی از گودترین چاه های طبیعی ایران شکل گرفته است این حفره های بزرگ که مردم از آن به عنوان چاه دریا یاد می کنند در واقع دریاچه ای بزرگ از مخازن آب زیرزمینی است که به اصطلاح مردم محلی دریاچه زیرزمینی گفته می شود.

در گذشته سطح آب این دریاچه آنقدر زیاد بود که به سادگی سطح آب قابل رویت بود اما پس از خشکسالی های متوالی در استان کرمان و برداشت های بی رویه از آب های زیرزمین برای آبیاری باغ های کشاورزی سطح آب افت محسوسی یافته و در معرض خشکیدگی کامل قرار گرفته است.

از این مکان به عنوان یکی از شگفتی های آثار طبیعی ایران یاد می شود که در کنار شگفتی مثال زدنی موجب رعب و وحشت هر بیننده ای می شود با این وجود ماجراجویان و غارنوردان بسیاری بوده اند که سعی در ورود به این حفره و دیدن این حفره زیر زمینی کرده اند که گاه موجب مرگ ماجراجویان نیز شده است.

افسانه های محلی چاه دریا

این حفره افسانه هایی را نیز در جوامع محلی منطقه و کشاورزان موجب شده است که وجود جانوری عجیب و عظیم الجثه در این حفره حکایت داشته است که البته بیشتر به افسانه ای غیر واقعی شباهت دارد. همچنین افسانه ای دیگر این چنین حکایت دارد که زمانی ساربانی در حین هی کردن شتران خود در همین حوالی چاه در اطراف روستای گردشگری «اودرج» چوبدستی خود را به سوی شتری پرتاب می کند از قضا چوبدستی به داخل چاه می افتد و شتران نیز به داخل حفره سقوط می کنند.

اما مدتی بعد ساربان در شهر اصفهان مشغول سیاحت و تفرج بوده که چوبدستی خود را در رود خروشان زاینده رود می بیند که بر روی آب شناور است از آنجا می فهمند این چاه یک باریکه ارتباطی است بین همه قناتها و رودهای ایران. این افسانه هر چند خیالی و زاییده ذهن مردمان محلی منطقه است اما نشان از اهمیت و نفوذ این حفره در ذهن مردم دارد.

استان کرمان دارای عجایب منحصر به فردی است به قول یکی از گردشگران شهیر ایران استان کرمان به تنهایی عجیب ترین آثار طبیعی را در خود جای داده است

محمد جهانشاهی، معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان در گفتگو با مهر اظهارداشت: استان کرمان دارای عجایب منحصر به فردی است به قول یکی از گردشگران شهیر ایران، استان کرمان به تنهایی عجیب ترین آثار طبیعی را در خود جای داده است که می توان به گرمترین نقطه زمین، گودترین چاله مرکزی ایران، مرتفع ترین منطقه مسکونی ایران و کلوت های شهداد اشاره کرد از سوی دیگر برخی از پدیده های طبیعی در استان کرمان آنچنان اعجاب آمیز است که به افسانه ها نیز راه یافته است که می توان به چاه دریا در رفسنجان اشاره کرد.

وی افزود: کاوش هایی نیز در خصوص این پدیده انجام شده است اما هنوز دلیل قطعی وجود این حفره مشخص نشده و به نظر می رسد ناشی از فرونشست زمین است.

وی افزود: این حفره بین شهرستان های رفسنجان و زرند و در نزدیکی روستای داوران است و موقعیت دقیق این حفره عظیم ۱۵ کیلومتری غرب داوران است.

وی تصریح کرد: این حفره در منطقه پوشیده از کانی های فرسایشی است و سطح زمین نیز بر روی حفره برجستگی هایی همسان قراردارد که تا حدودی شبیه کلوت های شهدادهستند که ارتباط آنها با وجود دریاچه کشف نشده است.

جهانشاهی افزود: این سازه ها گنبدهایی رسی و ماسه ای در سطح زمین هستند.

چاه دریا از جمله مکان های مهم برای توسعه اکوتوریسم است

وی این پدیده را از جمله یکی از مکان های مهم برای توسعه اکوتوریسم در استان کرمان معرفی کرد و گفت: کرمان از این عجایب در خود بسیار دارد و تنها باید در راستای معرفی این داشته ها کوشش کرد.

وی همچنین افزود: این پدیده احتمالا به دلیل فرونشست زمین شکل گرفته است اما هرچه باشد قبل از پایین رفتن سطح آب در این منبع آب زیرزمینی معیار مناسبی هم برای تخمین میزان ذخیره آب در دشت مورد نظر برای کشاورزان بوده است.

وی گفت: منظر این دهنه بزرگ حفره مانند از دو فضای قیف شکل تشکیل شده است و دهانه قطر دهنه بزرگ بیش از ۶۰ متر و دیگری ۳۰ متر است و به صورت مخروطی به سمت حفره سیاه منتهی می شوند.

وی فضای داخلی حفره تا سطح آب را بسیار عظیم دانست و افزود: این پدیده طبیعی شرایط مناسبی را برای ماجراجویان و غارنوردان ایجاد کرده است.

کرمان سرزمین رودخانه های زیرزمینی

محمد برازنده، فعال گردشگری نیز در گفتگو با مهر اظهارداشت: معرفی جاذبه های گردشگری کرمان متاسفانه مغفول مانده است استان کرمان دارای چندین غار زیرزمینی است که برخی از آنها شامل رودخانه های جاری نیز می شوند به خصوص در شهرستان بافت رودخانه های زیرزمینی وجود دارند که مناظری بسیار زیبا در دل طبیعت سرسبز منطقه ایجاد کرده اند اما به خوبی معرفی نشده اند و از سوی دیگر برخی گردشگران غیرمسئول نیز در قبال حفظ و نگهداری آنها کوتاهی کرده و خساراتی را به این غارها وارد کرده اند.

وی چاه دریا را نیز از جمله این داشته ها دانست و گفت: تاکنون گروه های غارنورد سعی در کاوش این حفره عظیم و دریاچه پایینی داشته اند اما کار قابل توجهی در این زمینه صورت نگرفته است که به صورت مستند ارائه شود و معرفی رازهای این حفره زیرزمینی مغفول مانده است.

ناشناخته های طبیعی کرمان معرفی شوند

وی ادامه داد: متاسفانه خشکسالی و برداشت های بی رویه آب نیز از سطح آب این حفره کاسته است و این روند همچنان ادامه دارد.

وی افزود: نکته قابل توجه اینکه در گذشته مردم روستای نزدیک این حفره با حفر قنات از آب موجود بهره برداری می کردند اما متاسفانه هم اکنون با پایین رفتن سطح آب قنات نیز خشکیده است و حتی نشانه های سازه قنات از بالای حفره به خوبی قابل رویت است.

وی خواستار سرمایه گذاری در زمینه جذب گردشگر به خصوص گردشگر حرفه ای و گردشگری علمی به این منطقه است و افزود: استان کرمان در کنار آثار تاریخی خود دارای قابلیتهای بسیار بی نظیر گردشگری طبیعی است که باید این موارد را به مردم معرفی کنیم و اما متاسفانه در بسیاری موارد مردم استان نیز آگاهی کاملی در خصوص وجود این زیبایی های طبیعی ندارند.

.......................................................

گزارش: اسما محمودی