خبرگزاری مهر - گروه استان ها، بهاره نوری : سیزدهم فروردین که به پایان می‌رسد منظره معمول بسیاری از نقاط جنگلی و مراتع مازندران مملو از کیسه‌های پلاستیکی و زباله‌هایی است که ساکنان بومی و گردشگران در دامان طبیعت رها کرده‌اند و نه‌تنها نحسی این روز را به درنبردند؛ بلکه با این روند و رعایت نکردن اصول زیست‌محیطی کابوس تلخ آسیب به طبیعت را تکرار کرده‌اند.
آخرین روز از تعطیلات نوروز موسوم به «سیزده به در» و آشتی با طبیعت که رسمی کهن برای بیرون رفتن به سمت دشت و دمن برای بدرقه نوروز وبنا بر اعتقادی دیرین از بین بردن نحسی سیزده به شمار می‌رود؛ در حالی تمام شد که چند سالی است این رسوم روند معمول زیست طبیعی جنگل‌ها، مراتع و محیط‌زیست را برهم زده و تن رنجور طبیعت تازه روییده را با آتش می‌سوزاند و با کنده‌کاری روی درختان خراش می‌زند و زخم می‌کند؛ به‌طوری‌که نگرانی دوست داران طبیعت را در پی داشته است.
رسوم «سیزده به در» رنجی به دامان طبیعت
هرچند نحسی سیزده در هیچ‌یک از کتب و آداب کهن ایرانی منبع قابل‌ذکری ندارد؛ اما خارج شدن از منزل و رفتن به دامان طبیعت، رهاسازی سبزه و ماهی قرمز در رودخانه‌ها، خوردن کاهو و سکنجبین، پخت آش و غذاهای محلی، برافروختن آتش در جنگل، بازی‌های بومی، گره زدن سبزه به همراه شادی و پایکوبی ازجمله رسم‌هایی است که به‌عنوان بخشی از آیین «سیزده به در» رواج دارد؛ آیینی که نحوه اجرای آن با رسوم کهن نیاکان ما فاصله زیادی گرفته و با رفتارهای نادرستی همچون شکستن شاخه‌های درختان، انباشت زباله و کیسه‌های پلاستیکی در دل جنگل، از بین بردن لانه‌های پرندگان، به آتش کشیدن پوشش گیاهی جنگل‌ها و مراتع و برهم زدن اکوسیستم طبیعی با رهاسازی سبزه و ماهی به رودخانه جایگزین شده و تنها بخشی از ظلمی است که در این روزبه طبیعت روا داشته می‌شود.
ظلمی که نه‌تنها بابی مبالاتی بخش عظیمی از سهم ناب‌ترین جنگل‌های هیرکانی را به آتش می‌کشد؛ بلکه با انباشت زباله در دامنه طبیعت روند معمول حیات زیستی را نیز مختل می‌کند.
کابوس آتش‌بر دل طبیعت
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست مازندران دراین‌باره و در گفتگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه امسال نیز همچون سال‌های گذشته در سیزدهمین روز از نوروز آتش در مسیرها و نقاط جنگلی دیده می‌شد، این امر را موجب نگرانی خواند و تصریح کرد: برخی از آتش‌های روشن‌شده در مسیرهای دور از دسترس به‌خوبی خاموش نمی‌شوند به همین خاطر همکاران ما و جنگل‌داری به بازدید می‌پردازند تا منابع ملی و عرصه‌های محیط‌زیست با آتش‌های روشن‌شده دچار خسارت نشود.
حسینعلی ابراهیمی کارنامی آئین برپایی سیزده‌بدر را نقطه عطفی برای آشتی مردم با طبیعت دانست و با اشاره به اینکه هنوز گزارشی از آتش‌سوزی در نقاط تحت مدیریت محیط‌زیست ارسال نشده، اعلام کرد: این رسم نیکو باید به‌گونه‌ای گرامی داشته شود که حرمت میزبان نگه‌داشته شده و سفره طبیعت با زباله آلوده نشود.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست مازندران با اشاره به اینکه هنوز با رفتار ایده آل با طبیعت فاصله‌داریم، افزایش افراد مراعات‌کننده نکات زیست‌محیطی را موجب خرسندی خواند و خاطرنشان کرد: حفظ حریم محیط‌زیست و احترام به منابع ملی و طبیعی باید به‌گونه‌ای باشد که این منابع پایداری بیشتری داشته باشند و از آسیب زدن به این عرصه‌ها خودداری شود.
وی همچنین ارتقاء فرهنگ زیست‌محیطی را عاملی مهم برای ایجاد تعامل بهتر انسان با طبیعت و کاهش آسیب به عرصه‌های طبیعی دانست و نقش رسانه‌ها دراین‌باره را مثبت ارزیابی کرد و گفت: خوشبختانه امسال با هماهنگی دستگاه‌های مختلف ازجمله شهرداری‌ها، محیط‌زیست، جنگل‌داری و برخی بخش‌های خصوصی در حمایت از حفظ عرصه‌های محیط‌زیست دراین‌باره رفتارهای بهتری را شاهد بودیم.
وی به بازدید خود از محورهای مختلف در سیزدهم روز نوروز اشاره کرد و رفتار مردم با طبیعت را نسبت به سال‌های گذشته بهتر توصیف کرد و افزود: مسیرهایی همچون جاده کیاسر، زرین کلا، داراب کلا و محیط‌های شهری را بازدید کردم و با مردم و مسافران به گفتگو پرداختم که خوشبختانه بسیاری از آنان مسائل زیست‌محیطی را رعایت می‌کردند و مشوق افراد دیگر نیز بودند.
به‌جا گذاشتن کوهی از زباله سوغاتی برای طبیعت
محمود مردانلو مدرس دانشگاه و فعال محیط‌زیست به‌جا گذاشتن زباله، آتش زدن و آویزان کردن تاب به شاخه‌های درختان در «سیزده به در» را ازجمله رفتارهای نامناسب این روز دانست و افزود: شست و شوی ماشین در آب‌های روان، رها کردن سبزه دررودخانه‌ها و کنده‌کاری روی درختان سبز تنها بخشی از آسیب‌های واردشده به منابع طبیعی توسط گردشگران و مردم است.
این فعال محیط‌زیست که درزمینهٔ امحاء زباله و اثرات آن در محیط‌زیست تحقیقات زیادی را داشته ترویج فرهنگ دوستی با طبیعت و تفکیک زباله را یکی از مهم‌ترین راهکارهای حفظ محیط‌زیست در این روز برشمرد و به خبرنگار مهر گفت: اهداء پاکت‌های زیست تجزیه‌پذیر توسط شهرداری و دهیاری‌های مناطق مختلف به گردشگران و آموزش تفکیک زباله می‌تواند در کاهش رهاسازی زباله در تفرجگاه‌ها و نقاط جنگلی اثرگذار باشد.
وی گره زدن سبزه در این روز را نشانه‌ای از گره زدن زندگی با سرسبزی و رویش خواند و اظهار داشت: آموزش مسائل زیست‌محیطی به جامعه والزام به رعایت آن توسط مردم می‌تواند رفتار با طبیعت را در این روزبه سمت مثبت اصلاح کند و از تکرار صحنه‌های نگران‌کننده انباشت زباله بر محیط‌زیست طبیعی بکاهد.
اگرچه کاشتن سبزه در دل خاک و ستایش زیبایی‌های طبیعت در بهار از رسوم کهن ایرانی به شمار می‌رود؛ اما آنچه در دوران تعطیلات نوروزی بر سر جنگل، مراتع و محیط‌زیست مازندران روا داشته می‌شود؛ نحسی تلخ رعایت نکردن اصول زیست‌محیطی است که هرسال بیشتر از پارسال پیکر جوان طبیعت را زخم می‌زند و رنجور می‌کند.
نظر شما