به گزارش خبرگزاری مهر، نشست نقد و بررسی کتاب «قول مادر» نوشته سالی هپ‌ورث با حضور فاطمه باغستانی مترجم اثر، علی الله سلیمی منتقد و جمعی از دوستداران کتاب در کتابخانه عمومی ۱۷ شهریور برگزار شد.
در ابتدای نشست باغستانی گفت: کار مترجمی را از سال ۷۷ آغاز کردم. «قول مادر» دومین کتابی است که از خانم سالی هپ ورث ترجمه کرده‌ام. این نویسنده ۵ کتاب نوشته که موضوع محوری‌شان روان‌شناسی و جامعه‌شناسی است. از این تعداد، ۳ کتاب درباره زنان و دغدغه‌هایشان است.
وی افزود: آن‌چه من را به ترجمه این کتاب ترغیب کرد، این است که این نویسنده تمام خصوصیات و ویژگی‌های شخصیتی یک زن را در این کتاب به خواننده معرفی کرده است. مثلا آلیس شخصیت اصلی این کتاب، مادر است، احساس مادرانه قوی دارد و به‌علاوه برای رسیدن به خواسته هایش مبارزه می‌کند. شیوه نگارش سالی هپ ورث موردپسند من است و این نویسنده در رمان موردنظر با وجودی که شخصیت‌های متعددی را وارد داستان کرده، اما مخاطب به هیچ عنوان خسته نمی‌شود.
باغستانی گفت: قلم این نویسنده بسیار شیوا است و من برای ترجمه کتاب، مشکل خاصی نداشتم. حتی گاهی اصلا احساس نمی‌کردم مترجم هستم و جاهایی با داستان گریه می‌کردم و گاهی هم می‌خندیدم.
در ادامه سلیمی گفت: «قول مادر» از جمله رمان‌هایی است که با محوریت زنان نوشته شده‌اند. ترجمه کتاب، راحت و خوشخوان است و کار به خوبی ایرانی شده است؛ حتی از ضرب المثل‌های ایرانی نیز استفاده شده است. به‌این‌ترتیب گاه مخاطب فراموش می‌کند که این اثر یک اثر ترجمه است. هرچند اشتباهات چاپی در نام‌ها دیده می‌شود و فاصله بین کلمات رعایت نشده که باید در چاپ‌های بعدی اصلاح شود. در این کتاب، نویسنده سعی کرده موضوعات مربوط به زنان را ابعاد بیشتری ببخشد. خواننده در طول داستان با چند زن از طبقات مختلف آشنا می‌شود که وجه اشتراکی با یکدیگر دارند و این نشان‌دهنده دغدغه‌های زنان در جامعه مدرن است. ما در این رمان از ابتدا تا انتها با مجموعه‌ای از زنان روبه‌رو هستیم و نویسنده خیلی به دنیای مردان رجوع نمی‌کند؛ اگرچه مردان هم در این رمان حضور دارند، اما حضورشان خیلی پررنگ نیست. نگاه نویسنده در این رمان این است که زنان داستان از ناحیه مردان آسیب دیده‌اند. به عبارت دیگر، مردان در این داستان یا منفی هستند یا حضور پررنگی در گره گشایی ندارند.
این داستان‌نویس در ادامه گفت: «قول مادر» به رغم این‌که شخصیت‌های مختلفی دارد، رمان شخصیت محوری نیست. اگر چه در ابتدا چنین تصور می‌شود که آلیس، شخصیت اصلی داستان باشد، اما رمانی «موضوع محور» است که موضوعش «زنان» است. زاویه دید این رمان، دانای کُل است هر چند که سیال و دائما در حال چرخیدن است اما اگر در این داستان به‌جز این زاویه دید مورد استفاده قرار می‌گرفت، بی شک تاثیرش کمتر بود.
وی در بخشی از سخنانش گفت: یکی از ترفندهای به کار رفته در این داستان که بر جذابیت داستان افزوده، این است که در ابتدا مخاطب احساس می‌کند زندگی آلیس و دخترش محور رمان است اما هر چه جلوتر می‌رود با زنان دیگری آشنا می‌شود که بار قصه را به دوش می‌کشند. شروع داستان به شدت برای خواننده گیرا است، اما اواسط داستان، بار کششی‌اش کاهش می‌یابد و حدس‌های خواننده شروع می‌شود که عموما درست است. نویسنده در پایان داستان، انتظار مخاطب را برآورده نمی‌کند و اگرچه داستان پایان خوشی دارد اما این پایان با این نوع داستان، که از داستان‌های مدرن محسوب می شود، همخوانی ندارد. به نظر می‌رسد که نویسنده در این کتاب به خواسته خودش یعنی بیان معضلات اجتماعی و مسائل مربوط به زنان، رسیده است.
سلیمی با اشاره به عنصر «تصادف» که معمولا در داستان‌های ضعیف، از جمله عناصر دم دستی محسوب می‌شود، گفت: در این رمان با عنصر تصادف روبه‌رو هستیم و برای آن مقدمه‌چینی نشده است. این درحالی است که اتفاقات و شکل‌گیری شخصیت‌های داستان در زمان حال اتفاق نمی‌افتد بلکه در زمان «گذشته» رخ می‌دهد.
مترجم موفق کسی است که ادبیات فارسی را به خوبی بشناسد
در بخش دیگری از این نشست باغستانی درباره موضوع ترجمه گفت: بعضی فکر می‌کنند تسلط به یک زبان برای ترجمه کافی است، در حالی که مترجم موفق کسی است که ادبیات فارسی را به خوبی بشناسد و آشنایی کافی با ساختار، اصطلاحات و حتی ضرب المثل‌های ایرانی داشته باشد.
وی افزود: مساله رمان «قول مادر» مساله مردان نیست. به همین علت است که نویسنده خیلی به دنیای مردان نزدیک نشده است؛ هرچند به اعتقاد نویسنده مردان این رمان، سیاه نیستند و هیچ گونه مردستیزی در کتاب اتفاق نیفتاده است.
نظر شما