به گزارش خبرنگار مهر، رایزنی فرهنگی ایران در قرقیزستان که در زمینه ارائه اطلاعات فرهنگی و اجتماعی از آن کشور به ایرانیان بسیار فعال است، در تازه‌ترین گزارش ارسالی خود به مهر به معرفی دو آیین سنتی قرقیزها پرداخته است: مسابقه بزکشی و جشن سابان توی.
مسابقه بزکشی
از نظر قرقیزها، زندگی یک قرقیز بدون اسب غیر قابل تصور است دلیل آن هم واضح است، چرا که اسب بخش جدایی‌ناپذیر زندگی و فرهنگ مردم این سرزمین بشمار می‌رود. در این کشور بیشتر کوهستانی آسیای مرکزی تعداد بازی‌های بومی و سنتی که با محوریت اسب انجام می‌شوند؛ کم نیست. در اینجا اختصاراً به یکی از این بازی‌ها می‌پردازیم.
اولاق تارتیش ورزشی است که شرکت کنندگان باید سوار بر اسب انجام دهند. این ورزش بومی و سنتی خاص قرقیزها شاید از نظر برخی خشن جلوه کند. ولی ورزشی بسیار پرتحرک است که به‌ویژه نیاز به مهارت فراوان در اسب‌سواری دارد. بزکشی میان قرقیزها از زمان‌های قدیم و به‌عنوان میراثی از دوران گذشته باقی‌مانده است. این بازی در تمام مناطق این کشور رایج است و علاقه‌مندان زیادی دارد و به‌عنوان ورزشی فرهنگی در میان مردم شناخته می‌شود.
در حال حاضر در هر استان، مناطق و روستاهای قرقیزستان تیم‌های منتخب وجود دارد و همچنین تیم ملی بزکشی قرقیزستان هست که در بازی‌های جهانی عشایر و سایر مسابقات بزکشی حضور دائمی داشته و تاکنون چندین بار عنوان قهرمانی این بازی‌ها را به دست آورده است.
شیوه انجام بازی به این صورت است که عده‌ای اسب‌سوار برای جابجا کردن لاشه یک بز یا گوساله تازه ذبح‌شده باهم به رقابت می‌پردازند. اسب‌سواران باید لاشه بز را در حین سوارکاری از روی زمین برداشته و آن را با پیشی گرفتن از رقبا در محل مشخص‌شده (داخل دیگ) بگذارند. لاشه مورداستفاده در بزکشی معمولاً ذبح شده و دست و پاهایش از زانو به پایین قطع می‌شود. وزن یک لاشه معمولاً بین ۲۰ تا ۴۰ کیلو است. در قرقیزستان مرسوم است تمام مراسم‌های بزرگ دولتی و یا اعیاد فرهنگی و سنتی همچون نوروز همراه با بازی بزکشی برگزار می‌شوند.
سابان توی
سابان توی از محبوب‌ترین جشن‌های تاتارها است که مرکب از دو کلمه آلتایی قدیمی «سابان» (شخم زدن با خویش) و «توی» (جشن) است. این جشن در میان تاتارهای قرقیزستان با فضای شاد و موسیقی سنتی تاتاری توام است و غرفه‌های تجاری مملو از غذاها و شیرینی‌های سنتی تاتاری برپا می‌شود. در این جشن خاص تاتارها در هر نقطه از جهان که باشند؛ می‌توان مسابقات سنتی و شاد قوم تاتار همچون عبور از چوب باریک؛ دویدن با یک تخم‌مرغ (شرکت‌کننده در این بازی قاشقی را در دهان خود گذاشته و یک تخم‌مرغ نیز بر روی لبه قاشق قرار داده می‌شود. او باید طوری به همراه سایر شرکت‌کنندگان در مسابقه تا خط پایان برود که تخم‌مرغ از داخل قاشق نیفتد.) مبارزه با کیسه و کشتی محلی تاتارها «کورش» را به نظاره نشست یا در آنها شرکت کرد.
این جشن قبلاً در اواخر ماه آوریل و به بهانه آغاز کاشت بهاره برگزار می‌شد ولی در حال حاضر در پایان ماه ژوئن و آخر فصل کاشت برگزار می‌شود. امروزه بر اساس آمارها جمعیت تاتارهای قرقیزستان حدود ۲۷ هزار نفر است و آنها در بیشتر شهرهای این کشور از جمله بیشکک، اوش، کارا کول و توکموک زندگی می‌کنند.
نظر شما