حفظ میراث فرهنگی ملی و بومی مهمترین هدف پیوست فرهنگی است

مفهوم شناسی پیوست فرهنگی

پیوست فرهنگی از مفاهیم جدیدی است که به دنبال واژگان راهبردی «مهندسی فرهنگ»، «مهندسی فرهنگی» و «مدیریت فرهنگی» توسط مقام معظم رهبری در تاریخ 17/9/86 طرح گردیده و علاوه بر این که موضوع مراکز عمده‌ سیاستگذاری قرار گرفته، اذهان بسیاری از مراکز علمی و تحقیقاتی و پژوهشگران را به خود معطوف نموده است.

پیوست فرهنگی به فرایند تعیین نتایج و پیامدهای فرهنگی فعالیت عمرانی و اقتصادی جاری یا پیشنهاد شده اطلاق می شود. پیوستار فرهنگی در واقع ناظر به تاثیرات فرهنگی است که هر نوع فعالیت و سیاستگذاری به همراه دارد به گونه ای که این پیامدها به میزان قابل توجهی ارزش ها، باورها، اعمال، نهادها و شیوه زندی افراد جامعه، کار، اجتماعی کردن و سازمان دادن آنها را به عنوان بخشی از جریان زندگی فرهنگی تغییر می دهد.

بنابراین پیوستار فرهنگی عبارت است از فرآیند تعیینی، پیش بینی، ارزیابی و آگاه سازی در خصوص تاثیرات احتمالی فعالیت یا سیاست جاری یا پیشنهاد شده بر زندگی، نهادها و منابع فرهنگی. از این رو پیوستار  فرهنگی با هدف حذف تاثیرات مخرب و افزایش نتایج مثبت، یافته ها و نتایج را در فرآیند برنامه ریزی و تصمیم سازی وارد می سازد.

می توان نتیجه گرفت که تهیه پیوستار فرهنگی به این نحو است که تصمیم سازان باید قبل از انجام فعالیت، پیامدهای اقداماتشان را بدانند و افرادی که تحت تاثیر قرار می گیرند نه تنها باید تاثیرات را ارزیابی کنند، بلکه این فرصت را داشته باشند تا در ساخت آینده خود سهیم باشند .

می توان متغیرهای اولیه و مورد نیاز برای تعریف پیوست فرهنگی را برشمرد:

- پیوست فرهنگی یک « ابزار» است که بدون حضور نقشه ها و سیاست های بالادستی کارآمدی چندانی ندارد.

- کار آن ساماندهی نسبت بین مدیریت راهبردی و مدیریت اجرایی کشور در حوزه فرهنگ است.

بنابراین:

پیوست فرهنگی در محور اول شناخت «بعد» فرهنگی کلیه پدیده ها و موضوعات مورد نیاز جامعه اسلامی است .سپس محلی برای تحلیل جایگاه بعد فرهنگ در نسبت با سایر ابعاد (سیاست، اقتصاد و ...) همان موضوع است.

این همه برای بررسی ارکان، مقومات و آثار فرهنگی یک موضوع است. تا بتوان بررسی کرد که این موضوع چه تاثیری از فرهنگ می پزیرد و چه اثری بر آن می گذارد.

پیش بینی، هدایت و کنترل چگونگی جاری شدن فرهنگ در روح تک تک اجزاء جامعه مسئولیتی است که بر عهده مدیریت فرهنگی است که پیوست فرهنگی ابزار کارسازی برای این سطح از مدیریت محسوب می گردد.

اهداف پیوست فرهنگی

مهم ترین هدف پیوست فرهنگی ایجاد زمینه و شرایطی است که در آن ضمن اینکه پروژه های اقتصادی به نحو مطلوبی انجام می شوند، ارزش ها و میراث فرهنگی ملی و بومی نیز حفظ می شود.

با انجام پیوست فرهنگی، سازمان ها و مؤسسات و کارگزاران پروژه های عمرانی و اقتصادی در قبال تأثیرات فرهنگی پروژه هایی که اجرا می کنند مسئول بوده و باید اقدامات لازم را برای کاهش و یا جبران این تأثیرات انجام دهند.

‏درحالی که در نظام جمهوری اسلامی ایران ضمن اینکه حفاظت از میراث فرهنگی در پیوست فرهنگی اولویت دارد، حفظ شیوه زندگی دینی هدف اصلی است. نظام اسلامی از ابتدای انقلاب در تلاش بوده است تا فرهنگ عمومی جامعه را به سمت دینی تمدن سوق دهد، در نتیجه پروژه های اقتصادی و توسعه ای باید در جهت فراهم ساختن این زمینه در جامعه اجرایی شوند. تهیه پیوست فرهنگی در محیط بین المللی با اجرای آن در داخل کشور تفاوت های مهمی دارد. این تفاوت ها هم از حیث اهداف و هم از حیث جهت گیری ها و سطوح پیوست فرهنگی است:

1. هدف از تهیه پیوست فرهنگی

2. سطوح انجام پیوست فرهنگی

مهم ترین هدف از تهیه پیوست فرهنگی در محیط بین المللی حفاظت از تنوع فرهنگی در جهان است. از همین روی متغیرهای فرهنگی مورد توجه، در چارچوپ نظام فرهنگی مستقر اهمیت داشته و طرح ها و پروژه هایی که به تنوع فرهنگی آسیب می زند مورد توجه است.