به گزارش خبرنگار مهر، موضوع رسم المصحف يا رسم الخط ويژه قرآن كريم همواره مورد توجه انديشمندان، قرآن پژوهان و دانشمندان علوم اسلامي بوده، زيرا از صدر اسلام تاكنون مسلمانان بر صيانت و حفظ قرآن كريم، كلمات و حتي حروف آن اهتمام و حساسيت داشته و آن را امري واجب و وظيفه اي خطير براي خود مي شمردند. به همين جهت بزرگان فرق و مذاهب مختلف اسلامي در اين عرصه كتابهاي متعددي نوشته اند.
كتاب " پژوهشي در رسم المصحف و شيوه هاي علامت گذاري در قرآن كريم" كه از سوي حسن تفكري مدير سازمان چاپ و نشر قرآن تأليف شده طي 5 فصل به شرح و بسط، تغييرات و تحولات قرآن از صدر اسلام تا قرن معاصر پرداخته است.
فصل اول داراي شرح مختصري از پيدايش خط و سير تحول و تطور آن تا خط عربي بوده و به بررسي خطوط تصويري، خط الفبايي، خط آرامي، خط پهلوي، خط و كتابت در زمان حضرت محمد(ص) پرداخته است.
فصل دوم اين كتاب شامل نگارش و جمع آوري قرآن همزمان با حيات پيامبر اسلام(ص) و گردآوري قرآن پس از رحلت پيامبر(ص) است تا مقدمه اي براي شناخت بهتر موضوع رسم المصحف باشد. بخشهاي بعدي اين فصل شامل حضرت علي (ع) نخستين جامع و مدون قرآن كريم، ويژگيهاي مصحف وي، تدوين قرآن در زمان ابوبكر و عثمان مي باشد.
فصل سوم كه دربرگيرنده موضوع اصلي كتاب است، ضمن بيان معني كلمه رسم و انواع رسم الخط، قرآنهاي مصري، پاكستاني، ايراني، تركي و قرآنهاي تهيه شده توسط مركز چاپ و نشر قرآن كريم مورد توجه قرار گرفته است، در اين فصل با مقايسه نحوه كتابت كلمات در قرآنهاي مختلف، قواعد و ضوابط رسم المصحف را مطرح كرده است.
در اين فصل توضيحاتي نيز در مورد هجاي كلمات، ابدال الف به واو، مقطوع و موصول، نگارش همزه را آورده كه براي علاقمندان مفيد خواهد بود.
فصل چهارم كتاب به نحوه " علامت گذاري قرآن كريم" اختصاص داده شده كه از آغاز نقطه گذاري حركات، حروف، انواع علامتگذاريها در قرآنهاي رايج را توضيح داده و همچنين تصاويري از قرآنهاي مختلف كه توسط خطاطان مشهور كتابت شده در بين مطالب درج شده است.
موضوعات اين فصل اصلاح و تكميل رسم الخط عثماني، اعجام يا نقطه گذاري حروف مشابه، سابقه نقطه گذاري حروف، شيوه هاي مختلف علامتگذاري در قرآن، مشخصات كلي شيوه ايراني، مصري، هندي، تركي، مغربي است.
مدير چاپ و نشر سازمان دارالقرآن و مؤلف كتاب مذكور فصل پنجم را اختصاص به آشنايي با كاتبان قرآن داده و تغيير و تحول كتابت قرآن را طي قرون متمادي بررسي كرده و مطالبي پيرامون چاپهاي اوليه قرآن آورده است. كتابت قرآن و تحول هنر خوشنويسي، كتابت قرآن به خط كوفي و ساير خطوط، كاتبين قرآن در قرن هشتم، نهم، دهم، يازدهم و دوازدهم، مير احمد نيريزي، كاتبين قرآن در قرن سيزدهم، كاتبين قرآن در قرن چهاردهم و چاپ قرآن فهرستي از بخشهاي اين فصل به شمار مي رود.
نظر شما