به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، محمدکاظم مزینانی و پژمان نوروزی طی نشستی درباره‌ی تاریخچه‌ی سفرنامه‌نویسی و لزوم آشنایی کودکان و نوجوانان با این آثار سخن گفتند.
نخستین سخنران این نشست پژمان نوروزی بود. او ابتدا به تاثیرهای سفر اشاره کرد و درباره‌ی تجربه‌های خود در این باره سخن گفت: «سفر تجربه‌ی طولی زندگی را زیاد می‌کند. عمق سفر زیاد است اما هر روز از یک سفر معادل سه روز زندگی عادی است. هر کسی تفسیری از مرگ دارد؛ من برای مواجهه شدن با آن به دو راه حل فکر کردم یکی برگزیدن شغل معلمی و آموزش آنچه که می‌دانم تا به این وسیله تکثیر شوم و دوم هم افزایش طول زندگی‌ام با سفر کردن.»
او در ادامه به شیوه‌های نوین سفرنامه‌نویسی اشاره کرد و گفت: «قصه، شعر، عکس هر چیزی می‌تواند خاطره‌های سفر من را منتقل کند؛ بنابر این به نوعی، سفرنامه محسوب می‌شود.»
نوروزی که دکترای باکتری‌شناسی دارد و سفر را به عنوان بخشی از زندگی خود برگزیده است به تاثیرهای سفرنامه اشاره کرد: «سفرنامه‌ای که می‌نویسیم سبب می‌شود تا لذت دوباره‌ای از سفر ببریم. ضمن آن‌که سفرنامه‌گویی یا سفرنامه‌خوانی برای شنونده نیز جذاب است و لذت سفر را برای او زنده می‌کند.»
این کارشناس در بخشی از سخن خود نیز اشاره داشت که سفرنامه صرفا به معنای سفر در دیار نیست و می‌تواند معنای معنوی داشته باشد و روایت سفری درونی باشد. با این حال او با تاکید بر سفرهای فیزیکی به تاثیرهای روایت آن‌ها بر بیماران پرداخت: «براساس آمارهای اعلام شده در حوزه‌ی درمان‌های غیر دارویی برای گروهی از بیماران با دردهای مزمن خوانش گروه کتاب آغاز شد و ۸۳ درصد آن‌ها شفا پیدا کردند. در این میان می‌توان به سفرنامه‌ها اشاره کرد که از جذابیت‌های فراوان برای هر تفکر و اندیشه‌ای برخوردار است و از آن استفاده کرد. چرا که سفرنامه نمود بیرونی دارد و شناسه‌های محیطی افراد را داراست.»
نوروزی با بیان این مقدمه‌ها بر مخاطبان کودک و نوجوان تمرکز کرد: «کودکان از قابلیت تصویرسازی بالایی برخورداند. هنگامی که برای او سفرنامه خوانده می‌شود به دلیل جذابیت سفر -که البته به تجربیات دیگران تکیه دارد - تاریخ و جغرافیا و جامعه‌شناسی در لایه‌های نهان به او آموزش داده می‌شود. او ترغیب به خواندن می‌شود بی این‌که بداند تحت آموزش قرار گرفته شده است. لذا باید گفت که سفرنامه اشتیاق به یادگیری را افزایش می‌دهد.»
دیگر سخنران پنجاه و نهمین نشست ترویج خواندن شاعر و نویسنده‌ی نام آشنای حوزه ی کودک و نوجوان بود.
مزینانی که پیش‌تر دو سفرنامه‌ی «دریای گمشده» و «پنج روز در نیم روز» را در سال‌های دور برای نوجوانان تالیف کرده است به تحلیل ساختاری سفرنامه و جایگاه آن در ایران پرداخت: «تاریخ ادبیات بیانگر آن است که ورود رمان به ادبیات ما امری جدید است. در سالیان دور آنچه که وجود داشت سفرنامه‌ها بودند که البته با ورود درمان از آن غافل شدیم و به روایت‌های فردی بسنده کردیم. اما سفرنامه تنها برای لذت خواندن نیست بلکه سندی تاریخی از گذشته است که امکان همذات پنداری با مردم قدیم و درک گذشته را برای ما موثر کرده است.»
مزینانی در ادامه‌ی این سخنان به بیان مثال‌هایی درمورد فرهنگ و آداب مردم در دل سفرنامه‌ها پرداخت و آن‌ها را قرائت کرد.
او به تاثیرهای این متون بر غنای ادبی ایران پرداخت و توجه بیشتر به آن‌ها را خواستار شد.
وی به امروزی شدن سفرنامه‌ها نیز اشاره کرد. این کارشناس نیز معتقد است که امروز سفرنامه می‌تواند متن صرف نباشد. حتی از حالت متنی خارج شود اما نیازمند نگاه متفاوت و تجربه‌ی غنی است تا عکس‌ها و فایل‌های صوتی و تصاویر بتوانند به وجوه مختلف و ژرف سفر در غالب این ساختارها بپردازند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا متون کهن نیازمند بازنویسی برای مخاطب‌های کودک و نوجوان‌اند عنوان کرد که باید در مواجهه با این مخاطبان امروزی عمل کرد و برای آن‌ها از اکنون نوشت و او را با دنیای اطرافش آشنا کرد.
نوروزی نیز در پایان از مدیران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خواست که با طراحی سفرهای کوتاه مدت برای اعضای نوجوان راه را برای معرفی سفرنامه و سفرنامه‌نویسی برای این دست از مخاطبان فراهم آورند.
نظر شما