خبرگزاری مهر - گروه استانها - مالک پناهی سردی: به سختی از میان آتش و گرد و غباری که بر اثر شلیک‌های پی در پی زمینی و هوایی به پا خواسته چشم کار می‌کند تا کسی را ببینی تا ببینی چرا در این جولانگه تیر و ترکش جان خود را بر کف گرفته و سر از پا نمی‌شناسد، این چه شور و اشتیاقی است که پای او را از زمین بریده و گویی بر دو بال عشق سوار است و بر این خاک گام نمی‌نهد، چگونه توانسته دل از دنیا با تمام شیفتگی‌های آن کنده و به دل آتش بزند، چه شگفتی در پیش چشمان خود می‌بیند که نیم‌نگاهی به پشت سر نمی‌کند و می‌رود و می‌رود.
غباری نازک صورتش را گرفته اما این چه غباری است که اینگونه او را محو عرصه کرده و چنان می‌تازد که گویی جز دیدار معشوق چیزی در سر ندارد، مگر می‌شود با وجود جراحات سخت اما همچنان تا پای جان ایستاد و این چنین با آغوشی باز به پیشواز مرگ رفت.
نه فقط او که هر کجا نگاه خود را بگیری کم نمی‌بینی از این مردان جان بر کف، مردانی که مرد میدان بوده و کاری کردند کارستان تا نامشان بر سر زبان‌ها بیفتد و هشت سالی را رقم بزنند که به جرأت می‌توان گفت هیچ جای دنیا مثل آن را ندیده و چنین عزت و عظمتی برای هیچ خاکی و هیچ ملتی با این سبک و سیاق به بار نیامده است.
هشت سال که می‌گوئیم هشت سال طلایی و مملو از شیرینی استقامت در راه آرمان و تلخی از دست دادن‌ها، سختی دل کندن و پرپر شدن یاران جلوی چشم و آسانی شتافتن به دیدار معبود است که دورانی عجیب را رقم زد که جز دلاورمردان حاضر در صحنه، گویی توان درک آن، جز عاشقان در کسی نیست.
دورانی هر چند سخت اما حکایتی عجیب از راویان حاضر در این عرصه که هر گاه زبان به توصیف آن دوران می‌گشایند چنان با شور و حال و حسی متفاوت تعریف می‌کنند که گویی جز شیرینی و حلاوت نبوده و خبری از سختی‌ها، محرومیت‌ها، جان بر کف شدن‌ها، از جان‌گذشتگی‌ها و ایثار و گاه تا حدی که تکه‌ای از جان نثار می‌شد، نبود.
اگر در برهه کنونی نیز چنان جنگی ظالمانه تحمیل شود نه با اشتیاقی کمتر بلکه با علاقه‌ای فزون‌تر از قبل به پا خواسته و درسی بزرگ‌تر به دشمنان خواهند داد که همچون دوران دفاع مقدس بر تارک تاریخ خواهد درخشید. دلاور یادگاران روزهای سخت جنگ چنان با اشتیاق و دلدادگی صحبت از جنگ می‌کنند که باورش سخت می‌شود که درباره جنگ که تعریفش کشتار و خونریزی است، می‌گویند. به یقین می‌توان گفت اگر در برهه کنونی نیز چنان جنگی ظالمانه تحمیل شود نه با اشتیاقی کمتر بلکه با علاقه‌ای فزون‌تر از قبل به پا خواسته و درسی بزرگ‌تر به دشمنان خواهند داد که همچون دوران دفاع مقدس بر تارک تاریخ خواهد درخشید.
اینان همان‌هایی هستند که دشمن تا بن دندان مسلح را با دستانی خالی اما با روحیه‌ای الهی و والا با تاسی از سرور و سالار شهیدان امام حسین (ع) و به فرمان رهبر کبیر انقلاب به زانو درآورده و مشتی محکم نه تنها بر دهان مهاجمان به کشور، که بر تمامی بدخواهان و دشمنان نظام زدند.
عشق، دلدادگی به وطن و رهبری، اتحاد و یکپارچگی، ایمان، ایثارگری، گذشت، اخلاص، سادگی، پایداری و استقامت، بصیرت، دشمن‌ستیزی و … همه از خصوصیات مردان روزهای سخت دورانی بود که «دفاع مقدس» نام گرفت و امروز هم کم نیستند یادگاران این دوران که همچون جنگ هشت‌ساله در عرصه جنگ کنونی نیز جانانه حاضر شده و در مقابل دشمنان ایستاده‌اند.
این ایستادگی و مقاومت مقدس را در عرصه جنگ نرم و اقتصادی کنونی نیز در میان یادگاران دفاع مقدس همچون «عبدالحسین محمدزاده» می‌توان یافت که در ادامه مرام و مسلک دوران هشت‌ساله که با جهاد مقدس پشت دشمن تا بن دندان مسلح را به خاک مالیدند، در عرصه کنونی نیز با اراده و ایمانی راسخ و با روحیه‌ای جهادی، در دفاع از کشور در محوری متفاوت و مقتدرتر از قبل پایداری می‌کنند.
پاس صحبت این رزمنده هشت سال دفاع مقدس و جهادگر عرصه کنونی جنگ نرم و اقتصادی می‌نشینیم تا ناگفته‌های عرصه جنگ سخت و جنگ اقتصادی را بازگو کند.
* برای شروع از اینکه چگونه در جنگ حضور یافتید و در کدام عملیات‌ها بودید، برای مخاطبین بگویید؟
هنوز محصل بودم همسان و همراه با بسیاری از جوانان شهر از بدو پیروزی انقلاب علاقه وافری برای حضور در اجتماعات و مشارکت در فعالیت‌های خدمت‌رسانی و حضور فعال در نهادهای مردمی داشتم در ضمن از هر فرصتی برای کسب آموزش‌های نظامی که در پادگان ارتش برای داوطلبین فراهم شده بود استفاده و شرکت می‌کردم. شهریور سال ۱۳۵۹ مقارن با شروع جنگ بلافاصله به سپاه پاسداران پیوستم و پس از چندی با جمعی از پاسداران به تهران اعزام و پس از کسب آموزش‌های تخصصی و نظامی به عنوان فرمانده گروه اعزامی برگزیده شده و همراه با همرزمان به شمال‌غرب کشور اعزام شدیم.
تجاربی در زمینه جنگ‌های نامنظم و منظم کسب شد و سپس توفیق داشتم در گستره مناطق جنگی تحت مأموریت لشگر عاشورا و در واحد طرح و عملیات خدمت کنم. به طور مستمر تا حدود سال ۱۳۶۴ در سپاه و مرتبط با جنگ فعال بودم و البته تا پایان جنگ در مقاطع و فرصت‌های مختلف و به‌ویژه در مقاطع عملیات اعزام و در جبهه‌ها حضور داشتم و نیز در این مدت در حوزه تأمین و پشتیبانی لوازم و تجهیزات جبهه نیز کم و بیش فعال بودم.
* بعد از پایان جنگ به چه فعالیت‌هایی مشغول شدید؟
بعد از جنگ به لحاظ ادامه تحصیل و نیز فعالیت در حوزه مدیریت برای گسترش فعالیت‌های خدماتی و تولیدی برای اشتغال جوانان بیکار شهر اردبیل و تبریز مشغول به کار شدم.
پس از اتمام جنگ و در ادامه راه برای سازندگی در کشور از سال ۱۳۶۹ به اتفاق جمعی از دوستان و رزمندگان شرکتی تعاونی و تولیدی در زمینه صنایع تبدیلی را تأسیس کردیم و به دنبال آن به لحاظ احساس فقدان تکنولوژی در صنایع ماشین‌سازی نسبت به تأسیس و تجهیز شرکت تولیدی و صنعتی اقدام و در زمینه فن‌آوری، طراحی و ساخت و تولید ماشین‌آلات صنایع غذایی و دارویی فعال شدم.
به لطف الهی این صنعت به بار نشست و به عنوان شرکتی دانش‌محور و صادرات‌محور خوش درخشید، ضمن اینکه در نوع خود بخشی از صنایع مرتبط با غذا و لبنیات را بومی‌سازی کرده و عملاً در نوع خود یکی از الگوهای کسب و کار مولد و مؤثری را در کشور فراهم ساخت و از طرفی با عرضه خدمات مهندسی، اجرای پروژه‌های بزرگ صنعتی و صدور تکنولوژی در خارج بارها به عنوان صادرکننده ملی و پیشرو در صنعتی‌سازی برای صادرات معرفی شده و نیز دارای برند بین‌المللی و هم به عنوان یک شرکت دانش‌بنیان ملی با سابقه ۳۰ سال فعالیت شفاف و اثربخش است. از طرفی دستاوردهای مهمی در زمینه تحقیق و توسعه در حوزه فناوری برای صنایع ماشین سازی، مدیریت و کنترل پروژه دارد.
* چه خاطراتی از دوران حضورتان در جبهه بیشتر در ذهنتان تداعی می‌شود؟
خاطراتم از دوران جنگ معطوف است به شواهد عینی و آنچه درک کرده و به یاد دارم. جبهه‌ها در سایه رهبری و نفس گرم و ملکوتی امام راحل و به پاس همدلی و همراهی و حمایت همه‌جانبه اکثریت ملت از تمام اقشار و طبقات اجتماعی که یک صدا با جان و مال خود در میدان حاضر و از جنگ بر علیه متجاوز به کشور و دفاع از مرز و بوم و سرزمین حمایت می‌شد و البته جانفشانی، تلاش، تدبیر، ایثار و رشادت رزمندگان اعم از بسیجی، سپاهی، ارتش و … شور و حال خاصی به جبهه داده بود.
همه و همه اینها برخاسته از آغوش گرم این ملت بود که همراه با امید و انگیزه لازم و آرزوهای زیبا، سرشار از معنویت، اخلاق‌مداری و اتفاق حول محور ارزش‌های ایمانی و الهی و هم ارزش‌های ملی همراه با باورهای تاریخی افتخارآمیز و غیرتمندانه و مشوق و مونس رزمندگان شده بود.
* عوامل اصلی در پیروزی ایران در دوران دفاع مقدس را چه می‌دانید؟
عوامل زیادی دخیل بود چرا که همه نیروها به صورت شبانه‌روزی و با تمام قوا در تلاش بودند و شهادت در راه دفاع مقدس را به جان می‌خریدند و همه این عناصر در شکل‌گیری و قدرتمندی دفاع مقدس نقش داشت. از طرفی نباید از نقش منابع و زیرساخت‌های این کشور غنی و پربرکت غافل بود که متأسفانه به طرح این موضوع کم توجهی می‌شود.
باید شکرگزار باشیم که ثروت و منابع و دارایی کشور این امکان را فراهم ساخت تا با تلاش رزمندگان و کل قوای مسلح و پشتیبانی اسباب و ابزار و زیرساخت‌ها، زمینه لازم برای دفاع تا پیروزی در جنگ فراهم شود. چه بسا امروز همان منابع خدادادی این سرزمین نیاز به بازیابی، ترمیم و توسعه و حفاظت دارد و از مطالبات مسلم امروز جامعه و نسل آتی است.
* مهمترین و بزرگترین دستاورد جنگ را چه می‌دانید؟
به نظر می‌رسد مهمترین و بزرگترین دستاورد حماسه دفاع مقدس نمایش انسجام و اتحاد و استقامت ملت ایران برای دفاع از سرزمین و دفاع از منابع در کنار دفاع از ارزش‌های فرهنگی و اسلامی بود. ملت جان و مال و داشته‌ها و فرصت‌های خود را صادقانه برای اهداف عالی انقلاب و دفاع مقدس تقدیم کردند.
یکی از بزرگترین دستاوردهای دفاع مقدس علاوه بر اخراج متجاوز این است که به ملت ایران خودباوری آموخت و در عین حال پتانسیلی بس عظیم و فرصتی برای ساختن ایرانی آباد و سرافراز را فراهم کرد. در سایه انتخاب راه درست، تلاش، استفاده درست از منابع، به‌روزرسانی دانش، کسب علوم و فنون، استفاده از تجارب و آسیب‌شناسی درست می‌توان تمام امیدها و آرزوها را به بار نشاند.
* به نظر شما اصلی‌ترین خواسته شهدا از نسل کنونی چیست و آیا توانسته‌ایم به آرمان‌های شهدا دست یابیم؟
قطعاً پیام و خواسته شهیدان گرانقدر توسعه و رشد و پویایی جامعه اسلامی و آبادانی سرزمین ایران است؛ به‌نظرم تا کشور ایران را توسط ملت ایران و بر اساس اشل جهانی از بعد اقتصادی، عمرانی و آبادانی، عدالت اجتماعی و توسعه فرهنگی و اسلامی به برتری و جایگاه شایسته نرسانده‌ایم هنوز دفاع مقدس به سر منزل مقصد نرسیده است و مدیون شهدا و ایثارگران خود هستیم و همیشه احساس می‌کنم در نگاه زیبای آنها این سوال است که بعد از ما شما چه کردید؟ سوال این است واقعاً چه کردیم؟ در قبال پیروزی‌ها و دستاوردهای دفاع مقدس چه کردیم؟
به‌نظر بنده اگر به جایگاه و توانمندی‌های ملت ایران، به ارزش منابع و ثروت‌های ملی، به تجارب موجود و نیازمندی‌های فردای جامعه، به تهدیدها و خطرات برون‌مرزی و درون‌مرزی، اگر به نفوذ و وجود سرطان گونه فقر و فساد رایج در جامعه و حقوق محقق‌نشده این ملت را باور داریم و اگر آسیب‌های موجود و غفلت‌ها و عقب‌ماندگی‌ها موجود را شاهد هستیم، باید با مطالعه شاخص‌های حماسه دفاع مقدس و مطالعه تجارب جهانی به‌ویژه آنچه بعد از جنگ جهانی دوم در اکثر کشورهای پیشرو صورت گرفت، روش تحلیل و آسیب‌شناسی علمی را به کار بست و تدابیر و راهکارهای اساسی و مناسب با شرایط روز از نو فراهم ساخت و نسبت به انتخاب مکانیزم مناسب همراه با ایجاد انگیزه، ثبات، امنیت، امکان بهسازی اقتصادی و توسعه عدالت اجتماعی را با مشارکت و همکاری ملت فراهم کرد.
* تحلیل شما از وضعیت کنونی کشور و مشکلات موجود آن چیست و چه راهکارهایی را پیشنهاد می‌کنید؟
از مشخصات بارز راهبرد دفاع مقدس ایمان به درستی راه و امید به کسب آینده پیروزمند در راستای حفظ ارزش‌ها و دارایی ملی و ضمانت جامعه از تهدید و تخریب بود. واقعیت این است که رکود جاری موجب از دست رفتن تمام منابع اعم از مادی و انسانی خواهد شد و اقتصاد بسته دولتی و رانتی موجبات فساد و چپاول و هزار و یک آثار مخرب و غیر قابل توجیه را به بار آورده و خواهد آورد. یادمان باشد از مشخصات بارز راهبرد دفاع مقدس ایمان به درستی راه و امید به کسب آینده پیروزمند در راستای حفظ ارزش‌ها و دارایی ملی و ضمانت جامعه از تهدید و تخریب بود.
یادمان باشد حضرت امام به پشتوانه ملت، انقلاب را به پیروزی رسانید و قطعاً رهبری به پشتوانه ملت و تدبیر صحیح دولت انتظار جهش تولید و تحول بهینه اقتصادی را دنبال می‌کند، باید توجه داشت جهش تولید باید دارای جهت و گرانش مثبت و رو به جلو باشد. اگر تدبیر سیاستگزاران نادرست از آب در بیاید قطعاً در بلندمدت آثار آن به مراتب مخرب خواهد بود. سوال این است که امروز کجا هستیم و آیا بعد از ۴۰ سال هر آنچه که باید در جای خود قرار دارد؟
واقعیت این است ما نباید از پشتوانه فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی جامعه در پیشبرد اهداف دفاع مقدس غافل بشویم البته ما در دفاع مقدس به پاس رشادت رزمندگان اعم از بسیجی، سپاهی، ارتشی و تدابیر داهیانه رهبر کبیر انقلاب در دفاع از سرزمین خود پیروز شدیم و طبیعی است منابعی را از دست دادیم و باید به یاد داشته باشیم هدف، آرمان و آرزوی ملت این بود که بعد از پیروزی در دفاع مقدس باید ضمن پاسداشت ارزش‌ها، تمامی کاستی‌های اقتصادی و اجتماعی جبران شود و منابع مجدد توسعه یابد، رفاه اجتماعی برقرار شده و عدالت نسبی و در شأن ملت برپا شود و آنچه از دست دادیم را جبران و برای هر حادثه خارج از کنترل اعم از طبیعی و غیرطبیعی آماده باشیم تا بتوانیم عزتمندانه و با افتخار در مقیاس جهانی بر ارزش‌ها و دستاوردهایمان افتخار کنیم تا سرمشق سایر ملل باشیم.
* آیا اهداف و دستاوردهای دفاع مقدس به درستی در جامعه تبیین شده است؟
حماسه دفاع مقدس و هشت سال جنگ با تمام فراز و نشیب‌ها و دستاوردهای عظیم آن نقطه عطفی در تاریخ ایران از بعد جغرافیای طبیعی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بوده و مبین داشته‌های ارزشمند از ملت سرافراز و سرزمین ایران است، دارای شناسه و شواهد و اسنادی از تجارب و دستاوردهای سرنوشت‌ساز و اثربخش بوده که می‌تواند اعتبارنامه و سرمشق امروز و آیندگان واقع شود و لزوماً باید متناسب با انتظار و سطح دیالوگ جامعه امروز تحلیل و تفسیر و تعریف شود.
مسلماً دفاع مقدس در طول سال‌های پس از جنگ به اشکال مختلف آن واقعه بزرگ از طریق نهادهای مرتبط و ارگان‌های دولتی از بعد صرفاً یک حماسه‌ای جاوید که شکل گرفت و به بار نشست و آثار و محصول آن چنین و چنان در جامعه هویدا است، معرفی شده است. در حالی که از منظر و نگاه جامعه‌شناختی شاید انتظارات به مراتب فراتر بوده و شایسته است دستاوردهای آن حماسه بزرگ و حاصل خون شهدا در تمام سطوح و گستره حیات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه اسلامی و ایرانی را تعریف و اثربخش سازیم.
* مهمترین عوامل مؤثر در پیروزی جمهوری اسلامی ایران در جنگ نابرابر را چه می‌دانید؟
لازم است واقع‌بینانه به مهمترین ارگان و عوامل و اسباب مؤثر که در شگل‌گیری و پیشبرد و پیروزی دفاع مقدس نقش داشته و برخاسته از داشته‌ها و توانمندی‌های کشور و ملت بوده را عنوان کرد که مهمترین آنها برخورداری از حضور و نقش امام والامقام در هدایت، انسجام ملت و رهبری تمام قوا، برخورداری از پشتیبانی و حمایت و همدلی و همراهی تمام اقشار و طبقات اجتماعی و اتحاد و اتفاق تمام اقوام و برخورداری از حضور به‌موقع و پررنگ و اثربخش نیروهای مردمی در نتیجه تقویت قوا و جانفشانی و مقاومت ایثارگرانه و شهادت‌طلبانه رزمندگان است.
برخورداری از منابع و ذخایر طبیعی و ثروت ملی که امکان تداوم و تدارک و تأمین پشتیبانی را در طول هشت سال دفاع فراهم کرد و برخورداری از علوم و فنون و امکانات و ساز و کار و لوازم و ابزار که از آن جمله می‌توان به نقش نیروهای مسلح زمینی، هوایی و دریایی در اقدام به‌موقع در اوایل جنگ که منجر به انهدام نیروهای دریایی و هوایی دشمن شد در نتیجه ایجاد قدرت برتری و همچنین دارا بودن امکانات مدرن در منطقه از حیث سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و هم نقش آن نیروهای متخصص در امر تبادل و توسعه اطلاعات و انتقال آموزش‌های نظامی به نیروهای مردمی اشاره کرد نیز از عوامل مهم بود.
در کنار این عوامل برخورداری از غنای فرهنگ ایرانی و اسلامی، برخورداری از امید و هدف و برنامه‌ای برای رفع متجاوز و ساختن دنیای بهتر و ایمن نیز تأثیر بسزایی در این پیروزی داشت.
علاوه بر موارد مؤثر ذکرشده باید اذعان داشت که دفاع مقدس دارای هویت، جهت و الگو و نیز دایر بر حرکتی الهی و در مسیر راستین، امام حسین (ع) بود که با قرار دادن حماسه کربلا به عنوان الگو و سرمشق حیات خود به پیروزی دست یافت.
* در تداوم اهداف دفاع مقدس حرکت باید به چه سمت و سویی باشد؟
یکی از هدف‌های دفاع مقدس در راستای دفع متجاوز در محدوده سرزمین بود که پیروزمندانه به نتیجه رسید و در پی آن در منطقه اقتدار خود را به اثبات رساند. اما به نظر می‌رسد کماکان فصولی از دامنه اهداف دفاع مقدس از جمله فراهم‌سازی ساز و کار برای ترمیم منابع و جبران از دست رفته‌ها و حفاظت و باورسازی دارایی‌ها و دستاوردها و همچنین ایجاد امنیت برای توسعه فرهنگی، اقتصادی و برای ساخت آینده‌ای بهتر و شایسته برای جامعه اسلامی و ایرانی هنوز در پیش است.
باید منصفانه اذعان داشت که بُعد حماسه‌ای دفاع مقدس به طور شایسته و در سطح عالی پردازش شده و در بُعد نظامی دستاوردها و پیشرفت‌های بسیاری حاصل شده است که جای مباهات و افتخار است اما در ابعاد دیگر از جمله توسعه فرهنگی و انسجام جامعه، حقوق شهروندی، اخلاق‌مداری، توسعه اقتصادی، عدالت اجتماعی و تقویت زیرساخت‌ها غفلت کرده ایم.
* در حال حاضر بزرگترین تهدید برای کشور را چه می‌دانید؟
واقعیت این است امروز علاوه بر تهدیدات خارجی و دشمنان همیشه حاضر در جهان خارج، فقر و نابسامانی اجتماعی و فاصله دولت و ملت بزرگترین تهدید امروز و فردای کشور و نسبت به جامعه اسلامی و ایرانی ماست و مستلزم اقدامی کارساز و کارآمد برای رفع موانع و احیای مجدد لوازم توسعه در تمام ابعاد آن برای حیات قدرتمند و عزتمند است.
اگر ابعاد مؤثر در پیروزی حماسه دفاع مقدس و هم تجارب عملی و علمی کشورهای پیشرفته بلافاصله که بعد از اتمام جنگ جهانی دوم و بعد از آن حاصل شد، متناسب با شرایط و اقتضائات و مناسبات امروز و درک نیازمندی‌های خود با ملاحظه و واقع‌بینانه مورد بازنگری قرار بگیرید، راه حل روشن است؛ با استفاده از منابع و پتانسیل‌های موجود کشور می‌توان حماسه‌ای دیگر در راستای تحقق اهداف عالی انقلاب اسلامی ایران و دفاع مقدس را آفرید و انتظارات ملت بزرگ ایران و شهدای گرانقدر و رهبری معظم را فراهم ساخت.
* ممنون از وقتی که در اختیار خبرگزاری مهر گذاشتید. اگر در پایان مطالبی دارید بفرمائید.
با گرامیداشت یاد و خاطره شهدا و امام شهدا و آرزوی سلامتی، بهروزی و سرافرازی برای خانواده‌های معظم شهدا، جانبازان، ایثارگران و آزادگان، امیدواریم با تداوم راه شهدا و تحقق آرمان‌های دفاع مقدس، ایرانی آباد و به دور از فقر را شاهد باشیم که همیشه در تاریخ سربلند، عزتمند و قدرتمند در تمام ابعاد نیازها و زمینه‌های زیستی بدرخشد.
نظر شما