ریسک مالی در حوزه ادبیات ممنوع !

اهل ادب و مسئله ای بنام " ریسک مالی "

به گزارش خبرنگار مهر ، با عبور از هفته کتاب و اجرای برنامه های متناسب با این هفته ، به نظر می رسد که نوعی رکود به بدنه فعالیت ها و جریانهای ادبی رسوخ کرده است . این درحالی است که دو برنامه یاد شده نیز ( عرس بیدل و مهرگان ) فقط بخش ها و طیف هایی ازجامعه ادبی و اهل مطالعه را جذب می کنند ، اما اینکه انتظار داشته باشیم با برنامه های یادشده  ، رکود موجود پایان یافته یا تعدیل شود ، چندان پذیرفته نیست .

از سویی دیگر ، تنها بخشی از جایزه مهرگان به ادبیات مربوط می شود ، یا به تعبیری دیگر سهم ادبیات در این جایزه ادبی اندک است .

آنچه در این زمینه قابل ذکر است ، فعال نبودن بخش خصوصی در ادبیات و دوری از فعالیت های ادبی به خاطردیربازده بودن آن از منظر فرهنگی و اقتصادی است ، واقعیت این است که تلاش در حوزه ادبیات ، هرچقدر هم که خواهان جدی داشته باشد ، از نظر اهل اقتصاد ، اصطلاحا " ریسک " است و این خطرپذیری مالی تنها از اهالی ادب و دلسوزان این حوزه ساخته است که قشر نامبرده نیز اصولا سرمایه ای در اختیار ندارد ، حال بگذریم از آن عده از ادبا که به دلایلی عدیده ، غم نان شب هم دارند و زندگی روزمره شان نیز در تصرف گرفتاری های مالی و معیشتی است .  


انجمن صنفی شاعران به کجا انجامید ؟ 

ورق زدن تقویم ادب امسال ، چندان خالی از فایده هم نیست ، همین یکی - دوماه قبل ، موضوعی برجسته و نقل محافل شد مبنی بر اینکه " انجمن صنفی شاعران ایران " به عنوان نهادی صنفی و تشکلی خصوصی می خواهد از شاعران کشور حمایت کند و حل بخشی از گرفتاری های مالی ، بیمه ، مسکن و ... آنها را در دستور کار خود قرار بدهد .

پرویزبیگی حبیب آبادی نام شناخته شده درشعر معاصر و عضو شورای شعر و موسیقی صدا و سیما و وزارت ارشاد به عنوان متولی و شاید مبتکر این حرکت ، تا امروز نظر موافق ده ها شاعر و اهل قلم را در گوشه و کنار کشور جلب کرده و امضای آنها را درپوشه ای ، همراه با خود به اینجا و آنجا می برد و درهردیدار خبری مبنی بر اینکه فلان استاد ادبیات و صاحبنظر و شاعر و ... هم با راه اندازی انجمن صنفی شاعران ایران موافقت صد درصد داشته و ...

با این حال ، هنوز مشخص نیست که ساز و کار این انجمن چگونه خواهد بود و آیا کار آن شروع شده یا هنوز باید صبر کرد . 


ادبیات بی گفتمان

سالانه با تولید و انتشار ده ها عنوان کتاب در حوزه ادبیات اعم از داستان بلند ، داستان کوتاه ، رمان ، شعر ، کاریکلماتور ، قطعه ادبی ، نقد و نظریه ادبی و بازتاب های مختلف آن در جامعه کتابخوان و نشریات ادبی ، نقد و بررسی این آثار در محملی علمی و جمعی ، خود را به عنوان یک ضرورت آشکار می سازد و صد البته که نقد سالم و صادق می تواند کار را صیقل داده و سره را از ناسره باز شناسد ، اینکه عده ای از حضور در محافل انگشت شمارنقد پرهیز داشته یا اصولا به محافل موجود نگاه تردید آمیز دارند ، به دلیل باورمندی به نبود سلامت در " منتقد " و صداقت در " نقد " است که جای تدبر و بعضا تامل دارد ، از این رو که شاید بتوان در مواقعی آن را برگرفته از باور یا نظری افراطی دانست اما در درازمدت نمی توان آن را منتفی دانست . 

اما طیفی دیگر دلیل عمده رکود نقد را نوعی ملاحظه کاری یا حتی محافظه کاری منتقدان ادبی می دانند ، چرا که شاید به نوعی در این سالها " نقد اثر " به " نقد پدید آورنده " تبدیل شده و به تعبیر آنها ، پرداختن به این حوزه ، یعنی دامن زدن به تخاصم و دشمن تراشی و الخ ... !   


جشنواره بین المللی شعر فجر

اما خبربرگزاری جشنواره بین المللی شعرفجر، چند روزی است که نقل محافل ادبی و فرهنگی کشوراست ، طی چندروز اخیر جزئیاتی درباره برگزاری این جشنواره که اولین جشن ملی شعرایران به حساب می آید و قراراست موضوعات متعددی را مانند : " شعرانقلاب " ، " شعر اعتراض " ، " شعر پایداری " و " شعر کودک و نوجوان " را درخود بگنجاند ، ازسوی دبیر جشنواره علی رضا قزوه اعلام و در رسانه ها منعکس شده است .

نظر به اینکه قرار است شاعران معاصر برای اولین بار خود را در زمینه برگزاری جشنواره ای بین المللی و فراگیر محک بزنند ، مباحث مختلفی از سوی آنها مطرح می شود ، از جمله اینکه برندگان " سیمرغ بلورین ادب " چه کسانی خواهند بود و یا آثار داوران نیز به دایره ارزشیابی راه می یابد یا خیر .

 توقع شاعران اولوالعزم   

" شاعران اولوالعزم " کشور اعتقاد راسخ به این نکته دارند که باید " کتاب " های شعر منتشره در طول سالهای گذشته داوری شود چرا که تا به حال دربسیاری ازجشنواره های ادبی منطقه ای و فرامنطقه ای کشور، شاهد درخشش و به بارنشستن شعر شاعران جوان بوده ایم و ...

از سویی شاعران جوان هم ازموضعی صریح و البته انتقادی ، نابسامانی درحوزه شعر را زیرنظر دارند و بدون آنکه خواسته باشند کسوت و تلاش بزرگترهای ادب را نادیده بگیرند ، خواستارتوجه جدی جشنواره شعرفجر به جوانان هستند ، این عده معتقدند که با وجود جایزه هایی چون : " کتاب سال " ، " چهره های ماندگار " ، " ایران ما " و ... ، شاعران  اولوالعزم  به اندازه کافی دیده شده اند و ... 

در پژواک سخن آنها ، پاسخی است که این روزها از طرف بسیاری شنیده می شود مبنی بر اینکه جایزه هایی چون : " کتاب سال شعر جوان " جایزه ای که دفتر شعر جوان درخانه شاعران ایران اعطا می کند ، " شبهای شهریور " سازمان فرهنگی ، هنری شهرداری تهران ، " والس " ، " جایزه ادبی اصفهان " و ... حتی المقدور جوانان و شعر جوان را دیده اند و درهردوره ، برگزیدگانی نیز داشته اند  . در عین اینکه اما و اگرهایی ممکن است  درنحوه اجراء یا نتیجه هریک  ازاین رخدادهای  ادبی  وجود داشته باشد  و طبیعتا باید متولیان در جریان امور قرار بگیرند  و ...  

جشنواره با آماتورها ملی نمی شود

یک شاعرمعاصر که علی رغم تلاشهای متعدد ادبی در سالهای گذشته ، خودش هنوز کتاب شعر مستقلی چاپ نکرده و فقط به جمع آوری آثار تنی چند از شاعران معاصر با موضوعات مختلف اقدام کرده است ، با نظرخواهی وسیع از شاعران سراسر کشور و پژوهش در این زمینه ، به این نتیجه رسیده است که جشنواره بین المللی شعر فجر بخش شعر جوان را به عنوان بخش جنبی خود راه اندازی کند و چهره های مطرح این حوزه را به شایسته ترین نحو تشویق نماید ، اما با توجه به اینکه سخن از ملی بودن جشنواره شعربرای نخستین بار است ، حضور آثار مکتوب و بررسی کتابهایی که درطول سالهای گذشته انتشار یافته و درمقاطعی نیز در جامعه کتابخوانان طرح شده اند ، می تواند اعتبار جشنواره شعرفجررا تضمین کند ، چرا که درهیچ جای دنیا ، با آثار آماتورها جشنواره ملی برگزار نمی کنند .