به گزارش خبرنگار مهر، قاسم‌زاده اصل در "پس از پایان" وامدار مولفه‌های مشترک مفهومی است که بیش از هر چیز از مرحله نگارش وارد کار شده و برجسته‌ترین نقطه قوت کار در کنار کارگردانی دقیق و حرفهای او در پرداخت فیلمنامه و دیالوگ‌های نغز و آهنگین و پر مفهوم برجسته می‌شود.
یک خطی فیلم بر محور زندگی زنی به نام مریم (آتنه فقیه نصیری) می‌گذرد که پس از تصادف و از دست دادن پدر، شوهرش (بهنام - نیما رئیسی) را که راننده خودرو بوده مقصر دانسته و از او جدا می‌شود تا زندگی مستقل و تازه را شروع کند. در واقع فیلم مقطعی مستعد را برای شروع انتخاب می‌کند که با اسباب‌کشی مریم به خانه جدید همراه است.
با توجه به اینکه قرار است فیلم فروپاشی زندگی این زوج را بر اثر یک حادثه محور قرار دهد، بسیار متکی است بر تغییری که رابطه آنها از عشق به سمت نفرت پیدا کرده است. به این ترتیب مقطع زمان حال باید بتواند نشانی‌های درست و مشخص درباره گذشته و حال آنها بدهد.
با توجه به این نیاز حیاتی و مقطع جدایی و تغییر خانه که برای آغاز فیلم انتخاب شده، انتخاب راوی اول شخص که ماجرا را تعریف می‌کند و به واگویه‌های شخصی مریم می‌ماند که این نیاز اولیه را برطرف می‌کند. فیلم با نریشن این زن در موقعیتی واخورده و آسیب‌دیده آغاز می‌شود که به تدریج در مقاطعی که لازم است دلایل خود را مطرح کرده و درباره گذشته توضیحاتی می‌دهد.
شخصیت مریم هر چند قهرمان اصلی است ولی با شخصیت پردازی و حضور خاص فقیه نصیری از تخت شدن و مثبت‌نمایی محض فاصله گرفته و تا مقطعی حتی گارد مخاطب را برای او بسته نگه می‌دارد. این رویکرد موجب می‌شود که اگر مخاطب همراهی هم با مریم پیدا می‌کند به واسطه امتیازات بالقوه و تنهایی و ضعف او نباشد بلکه به واسطه شناختی باشد که در طول فیلم با او پیدا کرده است.
مریم زنی آسیب‌دیده با مشکل حرکتی است که عصا به دست دارد، بیماری دیابت دارد، مغرور و تندخو است و زبانی تند هم دارد و در مقابل همه پیگیری بهنام و ملایمت او مانند سنگ سرد و سخت است. این شخصیت پردازی در کنار رفتاری که مریم با مدیر سپیدموی چاپخانه پدر، همسایه‌های آپارتمان جدید و در مواقعی دوستش رویا (بهناز جعفری) دارد، او را بدل به کاراکتری غیرسمپات می‌کند که مخاطب نمی‌تواند برای مقصر دانستن شوهر در مرگ پدرش، حق تمام و کمال به او بدهد.
در کنار این شخصیت پردازی خاص و روندی تدریجی که در معرفی و افشای شخصیت‌های پیرامون او مورد نظر قرار گرفته، پرداختن به مسائل و مضامین خاص به صورت قصه فرعی‌های کوچک و چه بسا محور گفتگوهای کوتاه، از نمونه‌هایی است که فضا و حال و هوای فیلم "پس از پایان" را تازه و خاص جلوه داده است.
طرح مضامینی چون هاله نورانی اطراف آدمها، پرداختن به کشتار جمعی قومی در جهان در طول سالیان، طلسم آفریقایی برای زجر دادن افراد و ... یا حتی پرداختن به مسائلی که شاید کمتر به این وضوح به آنها پرداخته شده مانند آداب بیوه‌گی و ... از جنس دیالوگ‌ها و مسائل روز و متداول فیلم‌ها فاصله گرفته و فضا و حال و هوایی تازه به کار می‌بخشد.
این وجه از این جهت اهمیت پیدا می‌کند که توانسته پرداختن به کلیشه‌های عام و معمول در عموم فیلم‌ها را نیز پذیرفتنی‌تر جلوه دهد. مسائلی مانند فضولی همسایگان، نگاه خاص به مریم به عنوان زن بیوه، خیانت شوهر و ... که در بیشتر فیلم‌ها تکرار شده و مسئله اصلی شخصیت را به خود اختصاص می‌دهند.
فیلم "پس از پایان" بر الگوی اولیه‌ای آشنا حرکت می‌کند که طی آن قرار است بر متوهم بودن زن دامن زده شود و در انتها شوهر خوش‌ظاهر و معصوم، مقصر و خیانتکار معرفی شود. اما تلاش شده این تعریف اولیه با همه کدهایی که برای ترسیم آن ارائه شده، در پیچ و خم داستانی به سطحی متفاوت ارتقاء پیدا کرده و اتفاقاً مطابق با انتظارات مخاطب حرکت نکند.
به نظر می‌آید همین توجه و رویکرد بوده که در بخش پایانی فیلم را دچار مشکل کرده و ریتم آرام بخش میانی و گره ایجاد شده، از راهی نامعمول پاسخ می‌گیرد. البته این نامعمول بودن به بهای تغییر ریتم اساسی در همان نیمه پایانی است که یکباره فیلم را بدل به اثری جنایی پلیسی می‌کند.
نکته دیگر اینکه برای لو نرفتن ماجرای اصلی اطلاعات لازم برای ایجاد شک و گمان نسبت به شاهرخی (فرخ نعمتی) که به پدر مریم بدهکار بوده، دیر ارائه می‌شود و یکباره در پایان باید این مسئله هم طرح شود و هم حل و فصل. از این روست که بستن پرونده فیلم همراه شده با چند قتل پی در پی و رویارویی خشن میان شاهرخی و مریم که می‌توانست این شدت و رنگ و لعاب را نداشته و روندی آرامتر و البته اینجایی‌تر داشته باشد.
به عنوان مثال سکانسی که نیروی انتظامی به خانه شاهرخی وارد شده و دوربین‌های مدار بسته کار گذاشته در نقاط مختلف خانه مریم را می‌بینند و یا وقتی شاهرخی در خانه خانم زمانی در کنار جسد خونالود او با بیسیم در حال گوش دادن به حرفهای مریم و دوستش است، کجای روابط و مناسبات و انگیزه‌مندی قتل و جنایات ایرانی جای دارد؟
در جایی از فیلم شوخی بجا با همین نکته می‌شود و جایی که مریم به پلیس می‌گوید یک نفر برای آزار دادن و انتقام گرفتن از او این نقشه‌ها را کشیده، پلیس به او می‌گوید (اینجا ایران است، رمان پلیسی که نمی‌نویسیم). اما همین نقد طنزگونه به نوعی گریبان بخش پایانی فیلم را گرفته و آن را از مدلی ایرانی و اینجایی دور کرده است.
فیلم "پس از پایان" در میان تولیدات تلویزیونی از وجه اهمیت دادن به پرداخت فیلمنامه، کارگردانی، بازیگری و ... تفاوتی سطحی عمیق با دیگر آثار دارد و نشان می‌دهد که هنوز هم تله فیلم می‌تواند آبروداری کند و اهمیت توجه به مخاطب را نه تنها به عنوان یک شعار بلکه در همه وجوه کار وارد کند.
فیلم تلویزیونی "پس از پایان" ساخته حجت قاسم‌زاده اصل بامداد روز سه‌شنبه 18 تیرماه و تکرار آن ساعت 30/15 از شبکه دو پخش شد. فیلم داستان زنی جوان به نام مریم است که همسر خود را در مرگ پدرش مقصر می‌داند و از او طلاق می‌گیرد. زن پس از نقل مکان به منزلی جدید هر روز با درگیر یک اتفاق عجیب و تازه می‌شود.
این فیلم بر مبنای فیلمنامه قاسم‌زاده اصل و به تهیه‌کنندگی محمدرضا تختکشیان با حضور بهناز جعفری، آتنه فقیه‌نصیری، فرخ نعمتی، نیما رئیسی، قدرت‌الله فرحزادی، فرحناز منافی‌ظاهر و بهناز توکلی ساخته شده است. مسعود کرانی مدیر تصویربرداری، ناصر انتظاری صدابردار، مریم دوستی طراح گریم، داریوش پیرو طراح صحنه و لباس و طاهر امانی مدیر تولید "پس از پایان" هستند.
حجت قاسم‌زاده اصل فیلم‌های "از شنبه تا پنجشنبه"، "تنهایی" و "کسوف" را در کارنامه دارد.
نظر شما