به گزارش خبرنگار مهر، شب گذشته نشست تخصصی راهکارهای مناسب برای اکران فیلم کودک با حضور وحید نیکخواه آزاد، داریوش بابائیان، علی روئینتن، سعید هاشمی، علی زارعان مدیر گروه کودک شبکه دو سیما، کامران ملکی و جمعی از سینماگران در هتل کوثر اصفهان برگزار شد.
در ابتدای این نشست کامران ملکی گفت: در جشنوارهها همیشه تعدادی فیلم به نمایش در میآید. اما بررسی علل موانع، مشکلات و ارائه راهکارها در خصوص معضلات سینمای کشور یکی از نقاط عطف این جشنوارهها به شمار میرود. همانطور که میدانید وضعیت اکران در سینمای کودک در حال حاضر مطلوب نیست و ما در این زمینه بسیار مشکل داریم.
در ادامه وحید نیکخواهآزاد نویسنده و کارگردان وضعیت اکران فیلمهای کودک افزود: من فقط مسولان را مقصر میدانم. خوشبختانه یا متاسفانه در یک روزگاری این مشکلات را نداشتیم. امروز هم سینماگران ما تغییر نکردهاند، بلکه مسولان عوض شدهاند و این مشکلات را داریم.
داریوش بابائیان تهیهکننده و پخشکننده سینما نیز در ادامه عنوان کرد: مشکل اصلی ما مدیریتهای کوتاه مدت و تصمیمگیریهای لحظه به لحظه مدیران و زیرمجموعه مدیران و کسانی که در راس کار قرار میگیرند و برای اکران تصمیمگیری میکنند، است.
وی ادامه داد: ما 5 گروه سینمایی داریم و 26 سال است که جشنواره کودک را برگزار میکنیم اما هر سال همچنان برای اکران فیلمهای کودک صحبت میکنیم. در گذشته این 5 گروه کار خودشان را کردهاند و توانستهاند فیلمهای کودک را در دل سینمای عام روانه اکران کنند، که موفق هم بودهاند. البته آموزش و پرورش کمک بزرگی در این زمینه بود اما امروزه دیگر اینگونه نیست و سینمای کودک واقعا در اکران ضربه میخورد.
بابائیان افزود: در دو سال گذشته واقعا چند فیلم کودک اکران شدهاست؟ البته فیلمی مانند "کلاه قرمزی و بچه ننه" یک استثناء است. اما بعد از جشنوار سال گذشته تنها فیلم "فیتیله و ماه پیشونی" آن هم در عید نوروز اکران شد. این فیلم هم که برای نوروز مناسب نبود. به عقیده من باید تمامی نظرات در این نشست توسط دبیر جشنواره صورت جلسه شود و برای اصلاح رویکرد به مسولان سینمایی ارائه شود.
سعید هاشمی تهیهکننده سینما و طراح طرح "سینما مدرسه" هم در ادامه گفت: اینکه دولت و مدیران مقصر هستند شکی نیست. از طرف دیگر اگر رانت سینمای کودک برداشته شود، سینمای کودک تکان خواهد خورد؛ چرا که تهیهکننده و کارگردان مجبور هستند باب سلیقه مخاطب فیلم بسازند.
وی ادامه داد: از سال 86 تاکنون برای اکران فیلمها در طرح سینما مدرسه از 40 فیلم به زیر 10 فیلم جذاب رسیدیم، که میتوانند اکران شوند و هزینههای خودشان را بازگردانند. یکی از بهترین فیلمها متعلق به خود آقای نیکخواه است و فیلم آخر علی شاهحاتمی نیز در این لیست است. یک فیلم از غلامرضا رمضانی و فیلم سیدجواد هاشمی هم جز فیلمها هستند که احتمال دارد موفقیت خاصی در اکران داشته باشند.
هاشمی عنوان کرد: این 10 فیلم همه پتانسیل سینمای کودک است؟ یعنی مخاطب سینمای خودمان را نمیشناسیم. نیکخواه عنوان کرد که مسولان عوض شدهاند؛ اما آیا تفکر فیلمسازان هم از دهه 60 عوض شدهاست و یا قصه فیلمها را بچهها دوست دارند؟ ما فقط سنین ابتدایی و راهنمایی را شاهد هستیم که به سینما میروند و سنین دبیرستان سینما نمیروند. به جرات میتوانم بگویم که برای دبیرستانیها اصلا فیلمی ساخته نشده است.
علی روئینتن کارگردان و نویسنده سینما هم گفت: جشنواره کودک آینده و فردای این مملکت را میسازد و فیلمساز کودک باید آنقدر اندیشه بزرگ داشته باشد که بتواند آینده کشور را در فیلمش بسازد. در هیچ سالی مثل چند وقت اخیر مردم، مسئولان و... شتاب برای نفهمیدن و خودشان را به خوابزدن نداشتهاند. بچههای ما نمیتوانند مثل ما فکر کنند و نوستالژی ما را داشته باشند. این که اکران سینمای ما مشکل دارد، یک مشکل فرهنگی است چرا که انگار در این جامعه که ما زندگی میکنیم تا صدایمان بالا نرود کسی متوجه نمیشود که جدی هستیم.
این فیمسار ادامه داد: این که پشت میز نشستهایم و داریم در مورد سینمای کودک صحبت میکنیم؛ حاصل زحمات آدمهایی مانند وحید نیکخواه آزاد است. اما آیا ایشان برای اکران فیلمش باید فریاد بزند. مشکل امروز سینمای کودک سفارش است.
در ادامه وحید نیکخواه گفت: من با صحبتهای بابائیان مخالفم و حداقل یک نقطه نظر ایشان را دوست نداشتم. یک زمانی است که ما میگوییم، این بضاعت سینمای ماست و ما برای اکران، باید چکار کنیم. این موضوع بدین جا میرسد که در نهایت از سازمانهای مختلف مثل آموزش و پرورش کمک بگیریم. اما این تفکر، مشکلی را حل نمیکند. چرا که گاهی اوقات باید منشا اصلی را درست کرد و بعد همه چیز درست خواهد شد.
وی ادامه داد: ما خیلی نباید دنبال صورت جلسه کردن این صحبتها باشیم چرا که واقعا قرار نیست با صورتجلسه کردن اتفاقی رخ دهد و اتفاقا باید بگذاریم یک بار هم که شده، سنجیده و درست حرفها زده شود.
این فیلمسار کودک تاکید کرد: مشکل اکران فیلم کودک، واقعا با فیلم حل خواهد شد. اما این فیلمها هم باید مشخصهای داشته باشند. از آن مهمتر باید بخش خصوصی آن را ساخته باشد. من قبول دارم که کلاه قرمزی یک برند است، اما اگر بخش دولتی آن را ساخته بود برند نمیشد و اشکال سینمای کودک ما این است که بخش خصوصی از آن حذف شده است.
در ادامه سعید هاشمی نیز گفت: به نظر من کلاه قرمزی یک استثناست اما همین فیلم نیز خیلی شانس آورد که گرفتار کپی غیرمجاز نشد و تلویزیون نخواست همه حقوق آن را از آن خود کند. در این صورت کلاه قرمزی هیچوقت به سینما راه پیدا نمیکرد. سینما یک هنر – صنعت است که سه مولفه دارد، اولین موضوع تبلیغ است در حالیکه وقتی فیلمی در کشور ما اکران میشود اصلا کودک و نوجوان متوجه اکران آن نمیشود.
وی افزود: ما یک رسالتی برعهده داریم و آن هم آینده یچههای این سرزمین است، اما واقعا برای آینده فرهنگی این بچهها چکار کردهایم؟
وحید نیکخواه آزاد عنوان کرد: اگر یک بچه 7 ساله امروز چیزی را که باید داشته باشد به او ندهیم و در 10 سالگی؛ آن را به کودک تحویل دهیم دیگر به دردش نخواهد خورد؛ فرصتی هم که امروز داریم از دست میدهیم دیگر فردا قابل جبران نیست. بعد از سال 72 تا کنون دیگر به معنای واقعی کلمه 10 فیلم کودک هم اکران نشدهاست. باید به فکر بچههای امروز باشیم، بچههای امروز ما نیاز به فیلمهایی دارند که اگر از این سن بگذرند دیگر به دردشان نمیخورد.
در ادامه علی زارعان مدیر گروه کودک شبکه 2 سیما که بهعنوان میهمان ویژه در نشست حضور داشت، گفت: میتوان از زاویه متفاوتتری هم به این موضوع نگاه کرد. ما اگر میگوییم دهه 60 و 70 دوران طلایی سینمای کودک بودهاست؛ اگر همان زمان را به سینمای روز دنیا تطبیق دهیم، میبینیم که یک شاخصههایی در فیلمها داشتیم که همین شاخصها باعث شد در سینمای جهان مطرح شویم اما بعدها از این شاخصهها هم دور شدهایم. اگر یک فلیم در عالم امروز سینمای کودک عرضه میشود؛ چندین ویژگی باید داشته باشد نخست اینکه باید در مرحله اول بازی کامپیوتری، کتاب، و محصولات میانخطی آنها عرضه میشود و بعد کودک به دیدن آن فیلم میرود.
وی ادامه داد: از سال 1970 به بعد در سینما با واژهای به نام محصول میانخطی مواجه شدیم که هم به سینما و تلویزیون فکر میکند و هم به سایر محصولات بازار. کلاه قرمزی در این زمینه یک نمونه نادر است که توانسته، از میان خطی بودن خودش دفاع کند، اما واقعا هیچیک از محصولات سینمای ما به میان خطی دست پیدا نکردند.
زارعان افزود: موضوع مهم بعدی مداومه (استمرار) است که به کارهای ما اعتبار میدهد. ما شاهد 57 سالگی تام و جری، 47 سالگی پلنگ صورتی و 8 سالگی اوگی هستیم؛ که اوگی تا سال 2015 پیش فروش شدهاست؛ اما ما اساسا چیزی به اسم مداومت در کارها نداریم.
زارعان تاکید کرد: ما در کشورمان 17 نهاد مرتبط با کودک و نوجوان داریم؛ اما دو نهاد را که در این مدت در کنار هم نشسته باشند پیدا نمیکنید؛ علاوه بر این 17 نهاد سینماگران هم دچار این عدم مداومه هستند. من در جشنواره بهعنوان داور فیلمهای کوتاه حضور دارم اما به من ثابت شد اگر نسل این فیلمسازان کوتاه بیایند فیلم بلند و نیمه بلند بسازند حتی جشنواره کودک دیگر برگزار هم نخواهد شد و هر روز این بی بضاعای دارد پررنگ تر میشود.
در ادامه داریوش بابائیان گفت: مسئله این است که ما اساسا سینمای نمایشدهنده نداریم. از طرف دیگر تکنیک دارد جای فیلمسازی سنتی را میگیرد. اگر امروز جوانان وارد سینما میشوند پایههای فیلمسازی آینده هستند؛ اما ما باید ببنیم چرا اکران ما موفق نیست. درد ما خیلی است و میخواهیم به درمان برسیم. از همان دوره اول سینمای کودک که بنده و نیکخواه در آن حضور داشتیم همیشه همین حرف را زدیم و همه چیز تا سال آنیده تعطیل میشود.
وی ادامه داد: به اعتقاد من راهکار نجات سینمای کودک این است که دو فیلم در هر سر گروه اکران شود و به اجبار یکی از آنها فیلم کودک باشد تا اینگونه در هر فصل حداقل پنج فیلم کودک اکران و دیده شود.
در ادامه وحید نیکخواه آزاد گفت: اگر این پیشنهاد خوب هم باشد زمان آن گذشته است. چرا که در شرایط خصوصی سازی امروز؛ چه شخصی میتواند کسی را مجبور به انجام کاری کند. امروز سینماداران مالک سینما شدهاند و هر کاری که دوست دارند انجام میدهند. اما اگر فرض را بر اجباری کردن اکران فیلم کودک بگذاریم؛ فیلمی که با اجبار اکران بشود را اصلا چه کسی میبیند؟
وی ادامه داد: پس باید نگاهمان را عوض کنیم؛ چرا که هم کیفیت سالنها و هم تعدادشان نسبت به گذشته بیشتر شده و ما مشکل کمبود سالن نداریم؛ بلکه مشکل نگاه مدیریتی است. مورد بعدی این است که فرض را بر اکران اجباری هم بگذاریم؛ این سوال مطرح میشود که اصلا فیلمی مناسب برای اکران داریم؟ حیرت من در این است که در شرایطی که کل مملکت دارد به بخش خصوصی واگذار میکنند سینمای کودک از بخش خصوصی خالی شدهاست. البته من مشکلی با فعالیت بخش دولتی ندارم اما اشکال کار در این است که بخش خصوصی اصلا فیلم نمیسارد و باید راهکاری بیاندیشیم که بخش خصوصی به سینما برگردد.


نظر شما