هستی که در چشم برهم زدنی نیست می شود/ حریق؛ ارمغان فصل گرما برای مراتع

به گزارش خبرنگار مهر، به نظر می رسد فصل تابستان، زمان پویایی مراتع و بهره برداری از زیبایی ها و منابع ارزشمند آنها باشد اما واقعیت این است که گویا شروع فصل گرما برای مراتع ارمغانی جز حریق و نابودی آن هم به دست بهره برداران از آنها ندارد.

مراتع از جمله با اهمیت ترین ثروت های طبیعی هستند که استفاده به عنوان مکانی برای گردش و تفریح، تامین علوفه مورد نیاز دام ها، تلطیف هوا، تثبیت خاک و جلوگیری از پدیده گرد و غبار و سیل، منبع تغذیه و سکونت گاه حیات وحش، تنظیم گردش آب در طبیعت و تغذیه قنوات، چشمه ساران و منابع آبی زیرزمینی ، بستری برای رویش گیاهان دارویی و ... تنها بخشی از فواید آن است.

اما با وجود این همه مزایا و قابلیت ها، متاسفانه هر ساله به ویژه در فصل گرما مساحت زیادی از مراتع در مناطق مختلفی از کشور طعمه حریق می شوند که آنچه جای تاسف بیشتری دارد، دخالت عامل انسانی در ایجاد این حریق هاست، آن هم زمانی که مراتع با آغوش باز و گشاده دستی مهمانان خود را میزبانی می کند.

وسعتی بالغ بر 950 هزار هکتار از مساحت استان قم را مراتع شامل می شوند

در استان قم نیز سالانه بخشی از مراتع در آتش بی احتیاطی استفاده کنندگان از آنها می سوزند، در این خصوص احمد عفتان، مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم در گفتگو با مهر یادآور می شود: وسعتی بالغ بر 950 هزار هکتار برابر 83 درصد از مساحت کل استان قم را مراتع شامل می شوند که جدای از عوامل تخریبی دیگر هر ساله با شروع فصل گرما در معرض خطر حریق آن هم به دست عامل انسانی قرار می گیرند.

عفتان با تاکید بر این که عامل انسانی نقش اصلی در ایجاد حریق مراتع دارد، تصریح می کند: در استان قم 80 تا 85 درصد حریق ها به وسیله عامل انسانی صورت می گیرد.

وی با اشاره به آمار حریق ها طی چند سال گذشته در مراتع استان قم، می گوید: متاسفانه در سال 89، 33 مورد حریق مراتع ایجاد شد که بر اثر آن 428 هکتار از مراتع در آتش سوخت، همچنین در سال 90 نیز 14 مورد حریق داشتیم که به دنبال آن 74.7 هکتار از مراتع نابود شد.

سال گذشته 123 هکتار از مراتع قم در آتش سوخت

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم اضافه می کند: در سال گذشته نیز 18 مورد حریق، مراتع استان را طعمه خود قرار داد که بر اثر آن 123 هکتار از مراتع در آتش سوخت که شامل 13 مورد حریق در بخش خلجستان، 3 مورد در بخش سلفچگان و 2 مورد در بخش کهک می شد.

از خرداد ماه امسال تا کنون؛ 20 هکتار از مراتع قم طعمه حریق شده است

وی در خصوص آمار امسال نیز بیان می کند: از خرداد ماه امسال تا کنون نیز متاسفانه 2 مورد حریق مراتع ایجاد و حدود 20 هکتار از این منابع با ارزش طعمه آتش شد.

عفتان در ادامه متذکر شد: متاسفانه هر چه زمان رو به جلو می رود، به دلیل کاهش بارندگی ها و خشک شدن پوشش مراتع، احتمال خطر حریق در مراتع افزایش می یابد و باید احتیاط بیشتری صورت گیرد.

پنج سال زمان و در ازای هر هکتار سه میلیون تومان هزینه برای احیای مراتع سوخته

وی با بیان این که چهار تا پنج سال طول می کشد تا مراتعی که دچار آتش سوزی شده اند احیا شوند و برای غرق آنها نیز در ازای هر هکتار دو تا سه میلیون تومان هزینه لازم است، یادآور شد: از همه کسانی که به دامان طبیعت و به مراتع می روند این درخواست را داریم که از آتش روشن کردن در نقاطی که دارای پوشش گیاهی است خودداری کنند و برای این کار از فضاهای مشخصی که در برخی مکان ها تعبیه شده است استفاده کنند.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم ادامه می دهد: همچنین در صورت روشن کردن آتش تقاضا می شود تا قبل از بازگشت، روی آن آب ریخته و آن را کاملا خاموش کنند تا وزش باد موجب  روشن شدن دوباره آتش نشود.

وی همچنین یادآور شد: در صورت مشاهده حریق در مراتع نیز از مردم می خواهیم تا با تلفن همکاران ما به شماره رایگان و شبانه روزی 120 تماس بگیرند و موضوع را اطلاع دهند و در صورتی که تلفن در دسترس نبود می توانند اگر نزدیک به روستایی هستند، حادثه را به دهیاران روستا خبر دهند.

دهیاری های قم در انتظار وسایل اطفای حریق مراتع

عفتان با بیان این که به دهیاران در این خصوص آموزش های لازم داده شده، تصریح کرد: یک کمپسول آتش نشانی نیز در اختیار آنها قرار داده شده است که به وجه کافی نیست؛ البته با صحبت هایی که با ستاد حوادث استان صورت گرفته قرار است تا تجهیزاتی مثل دستگاه آتش کوب و کیف های آبپاش به دهیاری های مناطقی که بیشتر مستعد حرق هستند داده شود که امیدواریم تا بودجه آن تامین شود.

وی متذکر شد: با توجه به این که دستگاه های اطفای حریق سنگین است و مسیرها در مراتع سخت گذر و معمولا در ارتفاعات هستند و قابلیت عبور خودرو را ندارند و همکاران ما مجبورند با موتورسیکلت یا پیاده مسیرها را طی کنند، بهترین راه پیشگری از بروز حریق است.

بودجه خرید تجهیزات خاموش کننده آتش برای دهیاری ها باید تامین شود

مراتع از چنان مزایای باارزشی برخوردارند که در حفظ و حراست از آنها جای هیچ شک و تعللی از سوی بهره برداران از آنها، باقی نمی ماند و از آنجایی که حادثه هیچ گاه خبر نمی کند، به نظر می رسد تا مسئولان در استانداری و ستاد بحران استان قم نیز باید توجه کافی به بحث تامین بودجه برای خرید تجهیزات خاموش کردن آتش برای دهیاری ها داشته باشند.

............................
الهام رحیمی