به گزارش خبرنگار سياسي "مهر"، استان قم با مساحت حدود 11238 كيلومتر مربع در شمال غرب مركز جغرافيايي كشور قرار دارد و حدود 68/0 درصد از مساحت كل كشور را در برمي گيرد كه از اين نظر جزء كوچك ترين استانهاي كشور است.
استان قم كه تقريباً در غرب درياچه نمك (مسيله) و دشت كوير واقع شده و از آب و هواي بياباني و نيمه بياباني برخوردار است، قم داراي يك شهرستان، چهار شهر، چهار بخش ، نه دهستان و 292 روستا مي باشد .
بر طبق آمارهاي موجود جمعيت استان قم در طي سالهاي گذشته بدين شرح است :
جمعيت در سال 1370 : 757094 نفر
جمعيت در سال 1375 : 852946 نفر
جمعيت در سال 1383 : 1038424 نفر
جمعيت مركز استان در سال 83 : 961135 نفر
سفرفرداي رييس جمهور و هيئت دولت فرصت مناسبي براي توجه بيشتر به اين مركز جهاني علوم و معارف اسلامي به شمار مي رود .
قم از نظر پرورش نيروهاي فرهنگي : بيش از ده هزار دانش پژوه از 70 كشور دنيا در آن مشغول به تحصيل مي باشند و بالغ بر 300 حوزه علميه را در كشورهاي مختلف دنيا از نظر علمي و مديريتي پشتيباني مي نمايد همچنين متجاوز از 700 حوزه علميه برادران و خواهران سراسر كشور را پوشش علمي و برنامه اي مي دهد.
به گزارش "مهر"، اكنون اين مركز تربيت و پرورش ، بيش از 80 هزار دانش پژوه برادر و خواهر طلبه را در خود جاي داده است و با داشتن چندين كتابخانه مهم كشوري و بين المللي يكي از شهرهاي مهمي است كه محل مراجعه پژوهشگران است. اين شهر در حال حاضر داراي صدها مراكز آموزشي، پژوهشي، پاسخ به شبهات و مراكز تخصصي در رشته هاي گوناگون و مورد نياز جامعه مي باشد.
قم پايگاهي معنوي است كه سالانه بيش از 20 ميليون نفر از سراسر كشور و خارج از كشور به عشق زيارت حضرت معصومه (سلام اللهعليها) و حضور در مسجد مقدس جمكران در قم حضور مي يابند.
همچنين قم يكي از مناطقي است كه بيش از 70 امامزاده را در خود جاي داده است و به آن القاب متعددي به آن داده شده است از جمله : دارالمومنين، دارالعباده، دارالموحدين، دارالعلم، بلده المومنين، مدينه المومنين.
به گزارش "مهر"، نرخ بيكاري استان در حدود 31 درصد اعلام شده است .
اما آمارهاي اقتصادي در قم ، از وضعيت مناسبي برخوردار نيست و وضعيت اقتصادي و صنعتي استان به هيچ وجه پاسخگوي نيازهاي آنان نيست.
برخي از آمارهاي مهم اقتصادي و صنعتي قم به شرح زير است :
تعداد واحدهاي توليدي موجود 1775 واحد
اشتغال موجود (صنعت و معدن) 31000 نفر
سرمايه‌گذاري انجام شده 2363 ميليارد ريال
تعداد واحدهاي بالاي ده نفر 846 واحد
تعداد واحدهاي بالاي صد نفر 30 واحد
متوسط صادرات سالانه (هفت سال اخير) 2/29 ميليون دلار
تعداد معادن شناخته شده استان 73 معدن
صنايع محوري استان: صنايع نساجي، صنايع شيميايي، صنايع فلزي
معادن اصلي استان منگنز و آهك
تعداد طرحهاي دست اقدام 2103 طرح
پيش بيني سرمايه گذاري در طرحها 17800 ميليارد ريال
اشتغالزايي طرحها 56497 نفر
طرحهاي با پيشرفت بالاي 60% 306 طرح
سهم استان قم از طرحهاي با پيشرفت بالاي 40% 3/6%
تعداد شهركهاي صنعتي فعال 3 شهرك
وسعت زمينهاي صنعتي شهركهاي صنعتي فعال 544 هكتار
تعداد واحدهاي بهره برداري در شهركهاي صنعتي 290 واحد
حجم تسهيلات بانكي هفت سال اخير (تبصره اي ) 326 ميليارد ريال
حجم سرمايه مورد نياز جهت تكميل طرحهاي موجود( بالاي 20% پيشرفت فيزيكي) 950 ميليارد ريال
* آب شيرين؛ خوني تازه براي رگ هاي تشنه كوير قم
استاندار: با روند كنوني تا 15 سال ديگر هم آب قم شيرين نمي شود
مشكل آب آشاميدني در قم به امروز و ديروز خلاصه نمي شود. اولين چيزي كه پس از ورود به شهر قم با آن مواجه مي شويد همين كيفيت نامطلوب آب در اين شهر است . پروژه انتقال آب از سر شاخه هاي دز به قم راهي براي پايان دادن به اين معضل چندين و چند ساله بود، اما به قول استاندار تا پايان يافتن اين پروژه - البته با روند فعلي - حداقل 15 سال ديگر هم بايد لحظه شماري كرد.
به گزارش خبرنگار سياسي "مهر"، تاكنون تنها 300 ميليارد ريال اعتبار براي انتقال آب از سرشاخه هاي دز به قم اختصاص يافته، در حالي كه براي حل مشكل آب اين استان تا پايان برنامه چهارم توسعه ، بايد سه برابر اعتبارات فعلي، بودجه به اين طرح اختصاص داده شود.
استاندار قم نيز در جلسه اين هفته خود با اعضاي كميسيون برنامه و بودجه استان، اظهار داشت : انتقال آب از سرشاخه هاي دز به استان قم حدود 400 ميليارد تومان هزينه مي خواهد كه امسال 30 ميليارد تومان جهت اين كار اختصاص داده شد كه اگر با اين روند پيش رود تا 15 سال ديگر نيز نمي توان آب سرشاخه هاي دز را به قم آورد.
مهندس عباس محتاج گفت: تاكنون 17 درصد از اين پروژه پيشرفت كرده كه اگر دولت اين پروژه را جدي پيگيري كند مي توان در چهار سال آينده قم را صاحب آب شيرين كرد.
استاندار قم مشكل آب را اصلي ترين مانع پيشرفت قم عنوان كرد و گفت : در بخش هاي كشاورزي، صنعت و خدمات يكي از موانع توسعه كمبود آب مي باشد.
اما علت اين كيفيت نامطلوب آب هم مشخص است : شوري زمين هاي استان قم
به گزارش "مهر"، عرصه منابع طبيعي استان قم بيش از يك ميليون و 123 هزار و 800 هكتار است كه از اين مقدار 28 درصد در مناطق كوهستاني و 72 درصد در مناطق بياباني و نيمه بياباني واقع شده است كه اكثر اين مناطق نيز با مشكل شوري مواجه است .
دخالت عوارض طبيعي همچون وجود كوير ، درياچه نمك و حوض سلطان و ساعات زياد تابش آفتاب و تبخير زياد در سطح كوير و نداشتن ارتفاعات چشمگير در مركز استان ، باعث ناپايداري اقليم و گرم و خشك بودن منطقه مي شود.
همچنين هسته هاي پر بارش استان به ميزان 260 ميليمتر در نواحي كوهستاني غرب و جنوب غرب آن واقع شده است و كمترين ميزان بارندگي در نواحي كويري استان به ميزان كمتر از 125 ميليمتر در سال مي باشد.
با توجه به سفر هيئت دولت به اين منطقه و بررسي مشكلاتي كه به علت نبود آب كافي و مطلوب در اين استان وجود دارد، مردم و مسئولان قم اميدوار شده اند كه نگاه عدالت گراي دولت جديد به اين استان، موجب كاهش بيش از پيش معضلاتي از اين قبيل شود.
مشخصات كلي كوير و بيابان در استان قم :
مساحت كل بيابان و كوير 478200 هكتار
شنزارهاي فعال 20600 هكتار
شنزارهاي غير فعال 27400 هكتار
باتلاقي و نمكزار 33400 هكتار
درياچه نمك ( محدوده استان ) 53100 هكتار
درياچه حوض سلطان 10500 هكتار
مراتع با پوشش ضعيف ( بيابان ) 333200 هكتار
بنابر اين گزارش ، شوري آبهاي زير زميني و پخش بلورهاي نمك مشكلات عديده اي براي كشاورزان و دامپروران و همچنين تاسيسات و كارخانجات زير دست ايجاد مي نمايد.
اهم فعاليتهاي انجام شده در عرصه هاي بيابان زدايي استان :
1- انجام مطالعات بيابان زدايي در سطح 326700 هكتار
2- عمليات بيولوژيك شامل نهالكاري در اراضي بياباني و شنزارهاي فعال در سطح 7560 هكتار و بذر پاشي در سطح 30450 هكتار
3- عمليات حفاظت و قرق در سطحي بالغ بر 57500 هكتار به منظور حفظ گونه هاي بومي و تثبيت گونه هاي كشت شده .
* مهاجرت؛ كابوسي براي بلعيدن امكانات
200هزار تبعه بيگانه در قم
حضور جمعيت فراواني از اتباع بيگانه كه اكثر آنها افغاني هستند، موجب شده تا رقم حضور افراد خارجي در"قم" به نسبت شهرهاي ديگر كشورمان بسيار بيشتر باشد.البته حضور اين افراد كه به دلايل مختلف صورت گرفته موجب شده تا اضافه كردن امكانات بيشتر به اين استان موجب افزايش ميزان مهاجرين و كاهش امكانات باعث در مضيقه قرار گرفتن شهروندان قمي گردد.
به گزارش خبرنگار سياسي "مهر"، استان قم با جمعيتى بالغ بر يك ميليون و 150 هزار نفر جمعيت كه 93 درصد آن شهرنشين مى باشند، رقمى نزديك به 4 برابر جمعيت اوايل انقلاب را به خود اختصاص داده است كه تركيب جمعيتى آن شامل استان هاى مختلف كشور مى گردد.
حدود 48 هزار طلبه رسمى و غيررسمى ايرانى و 14 هزار طلاب خارجى در قم مشغول به تحصيل هستند و تقريبا 200 هزار نفر از اتباع خارجى كه اكثريت آن را افاغنه تشكيل مى دهند در قم سكونت دارند.
اضافه بر آن حضور بيش از 20 ميليون مسافر و زائر استان ، قم را به يك منطقه پرتردد و به ويژه شهر قم را در زمره كلان شهرها قرار داده است.
همين موضوعات موجب شده است تا قم به استاني پر جمعيت و متراكم تبديل شود و رشد جمعيتي آن دو برابر رشد جمعيت كشور باشد. البته بايد درصد بالاي بيكاري در قم را نيز به نوعي به موضوع مهاجرت مرتبط دانست .
تنها راه حل ريشه اي حل اين معضل - كه البته كوتاه مدت نيست - عزمي ملي و برنامه ريزي كلان براي آن است، زيرا نمي توان با تصميم گيري هاي استاني و منطقه اي به هدف واقعي يعني كاهش مهاجرت دست يافت؛ هدفي كه تقاضاي بسياري از مردم اين استان از دولت جديد است .
محتاج استاندار قم نيز اين روند را نامطلوب توصيف كرده و گفت : افراد كم بضاعت با مهاجرت به قم به حاشيه نشيني روي آورده و به حمايت و خدمات شهري نياز دارند كه بخشي از اعتبارات عمراني شهر و استان براي حمايت از آنها هزينه مي شود.
محتاج سرانه اعتبارات عمراني استان را جزء پايين ترين اعتبارات استاني دانست و گفت : برخي از شاخص ها، قم را جزء استان هاي برخوردار قرار داده ولي آنچه مشاهده مي كنيم و در ظاهر بيان كننده آن است، محروميت قم است.
چنين حجم وسيعي از مهاجرت علاوه بر اينكه موجب بلعيده شدن امكانات شهري گرديده باعث شده تا مسئله حفظ امنيت قم نيز با تلاش دوچندان حاصل شود .
* بافت فرسوده قم ؛ خطري كه هيچگاه جدي گرفته نشده است
بافت فرسوده شهري و روستايي "قم" از جمله خطرات هميشگي اين منطقه به شمار مي رود .بر اساس نقشه گسل ها ، احتمال زمين لرزه در قم نيز همانند بسياري از مناطق كشور وجود دارد و حجم زياد مناطقي كه بافتي فرسوده و قديمي دارند خطري بالقوه براي اين استان به شمار مي رود.
به گزارش خبرنگار سياسي "مهر" ، وجود مناطق متعددي كه در قم از بافت فرسوده رنج مي برند علاوه بر مشكلاتي كه در زمان زلزله به وقوع مي پيوندد در زمينه اصلاح و نوسازي مناطق شهري و انجام طرح هاي عمراني نيز مشكل ساز خواهد بود.
هم اكنون علاوه بر قسمت هاي مختلفي از شهر قم ، 70 درصد خانه هاي روستايي قم نيز در برابر حوادث و سوانح غيرمترقبه مقاوم نيستند.
در حال حاضر 17 هزار واحد مسكوني روستايي در اين استان وجود دارد كه بيش از 70 درصد اين واحدها در برابر حوادث و سوانح غيرمترقبه مقاوم نبوده و بايد بازسازي شوند.
بر اساس مصوبه هيئت وزيران در سال جاري، سهميه مقاوم سازي 1200 واحد مسكوني روستايي به استان قم اختصاص يافته است كه اين طرح با اعطاي تسهيلات تكليفي با كارمزد 5 درصد، ارائه خدمات فني و مهندسي توسط بنياد مسكن و سازمان نظام مهندسي و خدمات پشتيباني و اداري كه توسط برخي دستگاه‌هاي اجرايي انجام مي‌گيرد حمايت خواهد شد.
رييس جمهور نيز در اولين سفر خود به استان قم كه پيش از انتخابات رياست جمهوري و در زمان حضور وي در شهرداري تهران صورت گرفت ، ضمن بازديد از برخي از محلات شهر قم كه بافت فرسوده اي دارند، پيشنهادات مختلفي را در اين زمينه ارائه كرده بود.
اينك مردم و مسئولان استان قم اميدوارند در سايه توجهات احمدي نژاد و كابينه او به نوسازي و مقاوم سازي مناطق شهري و روستايي، معضل بافت فرسوده اين شهر با اختصاص اعتبار لازم و پيگيري هاي دولت هرچه سريعتر برطرف گردد .
امكانات شهري قم پاسخگوي 20 ميليون زائر نيست
"قم" اكنون به مركزي جهاني براي نشر علوم ديني تبديل شده و اين امر نگاهي ملي به مسائل اين استان را طلب مي كند.شهر قم پذيراي بيشترين مسافر در طول سال است، اما امكانات و تسهيلات شهري و تامين زيرساخت ها براي پذيرش اين تعداد مسافر كافي نيست و مسئولان بايد به فكر پركردن اين خلاء باشند.
به گزارش خبرنگار سياسي "مهر"، هم اكنون شهر قم با مساحت 12273 هكتار و جمعيتي بالغ بر 967 هزار نفر است كه با توجه به حضور نزديك به 20 ميليون نفري كه هر ساله به قم مسافرت مي كنند، توجه به اصول حمل و نقل شهري و ديگر شاخصه هاي عبور و مرور، مي تواند گره گشاي بسياري از مشكلات اين شهر باشد چون باعث جذب سرمايه و رونق اقتصادي شهر نيز خواهد شد
.از جمله تدابيري كه در اين باره انديشيده شده است، احداث خط يك قطار شهري قم به طول تقريبي 5/7 كيلومتر است كه حرم حضرت معصومه (س) را به مسجد جمكران وصل خواهد كرد كه در صورت تامين اعتبار، كار ساخت متروي قم از سال 85 آغاز خواهد شد
.البته با توجه به اينكه بافت شهري قم به شكل ستاره است و حرم در مركز شهر قرار دارد، تمام خطوط قطار شهري اين شهر از حرم آغاز و يا به آن منتهي خواهد شد
.با توجه به قانون بودجه سال 85، شهرهاي بالاي يك ميليون نفر جمعيت بايد از سامانه حمل ونقل ريلي استفاده كنند كه بر اين اساس در صورت تامين اعتبارات، عمليات مطالعه و اجراي متروي قم نيز آغاز خواهد شد
.در صورت تامين بودجه اين طرح در سال 85، خط يك متروي قم در طول برنامه چهارساله به بهره برداري خواهد رسيد
.به گزارش "مهر"، در زمينه بهبود عبور و مرورشهري كه شامل احداث خيابان ، پل، ميدان ، پاركينگ ، زيرسازي ، جدولگذاري و بهبود ترافيك مي باشد در طول سالهاي گذشته نزديك به 300 پروژه به اجرا درآمده است
.برخي اقدامات مثبتي كه در سال هاي گذشته صورت گرفته به شرح زير است :
1- در بخش تاكسيراني در ابتداي برنامه پنج ساله شهرداري قم كه طي سالهاي 80 تا 84 به اجرا گذاشته شده است ، تعداد تاكسي ها 2323 دستگاه بوده كه تا به امروز به تعداد 2373 دستگاه رسيده است . اين در حالي است كه طبق سرانه هاي كشوري به ازاي 33 درصد افراد جامعه بايستي تاكسي موجود باشد كه تا بحال به 24 درصد رسيده است.
2- در بخش اتوبوسراني به ازاي هر 2900 نفر يك دستگاه اتوبوس موجود است كه سهم اتوبوسراني در اين شهر براي جابجايي افراد به 35/51 درصدرسيده است.
3- در بخش عمراني نيز آمار احداث معابر شهري به 2132 هكتار رسيده است .
نظر شما