خبرگزاری مهر، گروه استانها- ندا سپاهی: نگاهی به آمار بارشی استان اصفهان و سرشاخه‌های حوضه آبریز زاینده رود در سال آبی ۱۳۹۹- ۱۴۰۰ از کاهش بارندگی‌ها نسبت به مدت مشابه سال گذشته و بلند مدت حکایت دارد که با توجه به وضعیت شکننده ذخیره سد زاینده رود، رعایت نکردن مدیریت مصرف می‌تواند تأمین آب آشامیدنی و بهداشت بیش از پنج میلیون و ۲۰۰ هزار نفر مردم این استان را در تابستان امسال با چالش جدی روبه رو کند، موضوعی که مسئولان اصفهان درباره آن در روزهای اخیر هشدار داده‌اند.
استان اصفهان با اقلیم خشک و نیمه خشک در سال‌های گذشته گرفتار کم بارشی، افت سطح آب‌های زیر زمینی، خشک شدن قنوات و چاه‌ها و در نهایت فرونشست زمین شده است و نبود توجه به مدیریت مصرف آب در بخش‌های مختلف صنعتی، کشاورزی و شرب در استان مشکلاتی ایجاد کرده است.
بر پایه آخرین آمارها استان اصفهان از ابتدای سال آبی (مهر ۹۹) تاکنون ۱۱۵ میلی‌متر بارش داشته است که این میزان بارندگی نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد و در مقایسه با میانگین بلندمدت ۲۸ درصد کاهش نشان می‌دهد.
همچنین براساس آمار هواشناسی استان چهارمحال و بختیاری میانگین بارشی در کوهرنگ سرشاخه اصلی حوضه زاینده‌رود از ابتدای سال آبی تاکنون ۷۸۷ میلی‌متر است که در مدت مشابه سال گذشته ۹۹۸ میلی‌متر و در بلندمدت یکهزار و ۱۹۳ میلی‌متر بوده است. آمار حاکیست بارش‌ها در سرشاخه زاینده رود نسبت به سال گذشته ۳۴ درصد و در مقایسه با بلند مدت ۲۱ درصد کاهش یافته است.
کاهش بارندگی سبب شده تاکنون تنها ۲۳ درصد از سد مخزنی زاینده رود آبگیری شود و ذخیره آن تا امروز به ۳۳۰ میلیون مترمکعب برسد، حجمی که البته بخش قابل توجهی از آن رسوبات داخل سد است.
سد زاینده رود با ظرفیت یک میلیارد و ۴۵۰ میلیون مترمکعب تأمین کننده آب آشامیدنی، محیط زیست، صنعت و کشاورزی استان اصفهان محسوب می‌شود و از این حوضه مصارفی برای کاشان، چهارمحال و بختیاری و یزد نیز تعریف شده و آب منتقل می‌شود.
بنا به گفته شهرام نخعی رئیس مشترکین و درآمد شرکت آب منطقه‌ای اصفهان ذخیره کنونی سد زاینده رود نسبت به مدت مشابه سال گذشته فاجعه است زیرا برای یک دوره آبی ۱۲ ماهه نزدیک ۴۰۰ میلیون مترمکعب در سال مصرف آب شرب اصفهان با احتساب یزد و کاشان و بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیون مترمکعب نیاز صنایع استان است و نجات باغات استان در تابستان نیز نیازمند تأمین آب خواهد بود.
مردم اصفهان خشکسالی و مشکلات کم آبی امسال را در بهار و تابستان ۱۳۹۷ نیز تجربه کردند اما شیوع کرونا در یک سال و نیم گذشته شرایط ویژه‌ای را رقم زده و مصارف خانگی آب را افزایش داده است.
مصرف بهینه آب ضروری است
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان دراین باره به خبرنگار مهر می‌گوید: با توجه به اینکه امسال بارش‌های قابل توجهی رخ نداد مخزن سد زاینده‌رود ذخیره مناسبی ندارد و بدون شک مردم در مصرف آب باید دقت لازم را داشته باشند و تابستان پیش رو با دقت بیشتری سپری شود.
هاشم امینی می‌افزاید: کاهش بارندگی و وضعیت سد زاینده رود با وجود شرایط کرونا که بخشی از مصرف آب نیز متأثر از آن و مازاد بر پیک گرما در تابستان است، شرایط حوزه تأمین شرب را امسال کمی دشوار می‌سازد و نیاز است مردم اصفهان با مصرف بهینه آب برای عبور از این شرایط همراهی کنند.
همچنین معاون بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان با اشاره به اینکه اکنون ۲۳ درصد از ظرفیت سد زاینده رود آب دارد و رودخانه خشک است، به خبرنگار مهر می‌گوید: اولین توصیه ما مدیریت مصرف است؛ همه مردم و مسئولان استان باید همت کنند تا کمترین مشکلات و تبعات اجتماعی و مردمی را برای آب داشته باشیم.
افزایش ۱۲ تا ۱۶ درصدی مصرف آب در اصفهان
ناصر اکبری می‌افزاید: برنامه شرکت آب و فاضلاب استان برای ماه‌های گرم پیش رو، مدیریت فشار و توزیع عادلانه آب برای مشترکین است تا بتوان حداقل آبی را در طبقات استاندارد مورد تعهد شرکت آب و فاضلاب برای مردم فراهم کرد.
وی با اشاره به اینکه مردم و شرکت آب و فاضلاب اصفهان شرایط بحران آب را در سال ۱۳۹۷ تجربه کردند، خاطرنشان می‌کند: با توجه به شرایط سد زاینده رود و بارش‌ها، وضعیت ماه‌های پیش رو همانند سال ۹۷ است اما امسال شرایط خاصی به دلیل کرونا حاکم خواهد بود زیرا شیوع این بیماری مصرف آب را در شهرهای مختلف استان بین ۱۲ تا ۱۶ درصد بالا برده و این امر شرایط تأمین و توزیع را برای شرکت آب و فاضلاب دشوارتر کرده است.
جیره بندی آب را هیچ وقت مد نظر نداشته و نداریم
معاون بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان با تاکید بر اینکه همراهی مردم کمک ویژه‌ای برای عبور از بحران و شرایط سخت امسال خواهد کرد، تصریح می‌کند: شرکت آب و فاضلاب در هدف‌گذاری هیچ وقت جیره بندی را مد نظر نداشته و ندارد.
وی می‌گوید: حجم ذخیره سد شرایط شکننده‌ای دارد با وجود این به لطف و رحمت الهی، بارش‌های بهاری و تغییراتی در حجم و آورد آب از آسمان برای استان امید داریم اما این کافی نیست و نیاز است مردم به مصرف بهینه آب کمک کنند و شرکت آب و فاضلاب نیز در راستای خدمات بهتر به مردم اقداماتی در دستور کار دارد.
اکبری با ابراز امیدواری برای مساعد شدن وضعیت سد زاینده رود، می‌افزاید: وظیفه فنی شرکت آب و فاضلاب و وظیفه فرهنگی مردم اقتضا می‌کند که نه تنها امسال که استان کم بارش و خشک‌تر شده بلکه همه سال‌ها اقداماتی متناسب با اقلیم خشک این خطه در پیش گیرند.
۲۷ لیتر صرفه جویی روزانه راهکار برون رفت از بحران آب
معاون بهره برداری شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان تاکید می‌کند: نیاز است فرهنگ مصرف در کشور و استان ما تغییر کند؛ هم اکنون سرانه مصرف هر فرد در اصفهان بین ۱۵۱ تا ۱۵۷ لیتر در شبانه روز است.
اکبری می‌افزاید: شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار مشترک و جمعیتی حدود چهار میلیون و ۸۰۰ هزار نفر را تحت پوشش دارد که این آمار بجز مشترکان آب و فاضلاب کاشان است و در مجموع جمعیت استان اصفهان به بیش از ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر می‌رسد که اگر این جمعیت روزانه در مصرف خود ۲۰ تا ۲۷ لیتر صرفه جویی کنند و سرانه مصرف هر فرد به ۱۳۰ لیتر در شبانه روز (سرانه مصرف در اروپا) برسد استان با صرفه جویی این مقدار آب بدون هیچ دغدغه‌ای از بحران عبور می‌کند.
راهکارهای ساده و کم‌هزینه برای مصرف بهینه آب
وی با بیان اینکه هر خانواده اصفهانی با توجه به فرهنگ خود می‌تواند مصرف آب را مدیریت کند، اظهار می‌کند: برخی مصارف غیرضروری است برای مثال با آبی که برای شستن سبزی و میوه استفاده شده است می‌توان گل‌ها و باغچه را آب داد؛ این "بازچرخانی آب" است و با این روش ساده حجمی از آب تبدیل به فاضلاب نمی‌شود.
معاون بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان با بیان اینکه استفاده از سردوش‌های کاهنده، مصرف آب را کم می‌کند، ادامه می‌دهد: آب سردی که در هنگام استحمام برای گرم شدن هدر می‌رود می‌توان ذخیره کرده و در باغچه و گلخانه استفاده کرد یا ایجاد سایه بان روی کولرهای آبی در تابستان دستکم تا ۳۰ درصد مصرف آب کولر را کم می‌کند.
وی خاطرنشان می‌کند: این موارد حداقل‌هایی است که امکان انجام و رعایت آن برای عموم مردم وجود دارد و حتی مردمی که به لحاظ شرایط اقتصادی توان خرید تجهیزات گران‌قیمت کاهنده را ندارد نیز می‌توانند با انجام این کارهای ساده به مصرف بهینه آب کمک کنند؛ هر خانواده‌ای که اراده کند صرفه‌جویی در مصرف آب امکان پذیر است.
آبرسانی سیار بیش از ۱۷۰ روستای اصفهان
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با بیان اینکه میانگین بارش‌های سال زراعی از ابتدا (مهرماه) تاکنون ۱۱۵ میلی‌متر بوده است به خبرنگار مهر می‌گوید: تازه‌ترین مطالعات در یک دوره ۱۰ ساله نشان می‌دهد ۷۵.۲ درصد از مساحت استان اصفهان درگیر خشکسالی و کم آبی است و خشکی رودخانه زاینده رود سبب شده بسیاری از چاه‌های اطراف خشک و کیفیت آب آن‌ها کم شود.
منصور شیشه فروش می‌افزاید: اثرات کم آبی و فرونشست زمین در اغلب مناطق استان مشاهده می‌شود، دشت اصفهان سالانه بین ۱.۵ تا ۲ متر افت آبخوان و بین ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر فرونشست دارد که در دشت پیرامون زاینده‌رود، اصفهان، برخوار، کاشان، دامنه، مهیار، شهرضا رخ داده و نبود بارش و خشکی سبب تقویت و ایجاد کانون‌های جدید گرد و غبار شده است که این‌ها اثرات غیر مستقیم کم آبی و خشکسالی بر استان است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان خاطرنشان می‌کند: بیش از ۱۷۰ روستا هم اکنون با تانکر آبرسانی می‌شود و پیش‌بینی شده تا تابستان به ۳۰۰ روستا نیز برسد.
وی ادامه می‌دهد: برغم پیگیری‌ها و اقدامات شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان در اجرای طرح‌های مصرف بهینه آب در بخش‌های خانگی، اداری و صنعتی، مدیریت بحران نیز به همه دستگاه‌ها و به ویژه صنایع ابلاغ کرد بازچرخانی آب را در سیستم داشته باشند، استفاده از پساب را در دستور کار قرار دهند و فضای سبز را به سیستم‌های نوین آبیاری مجهز کنند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان می‌افزاید: آب شرب در ۱۱۰ شهر استان از فضای سبز تفکیک شده است؛ همچنین حذف چمن و استفاده از روش‌های بهینه آب در همه بخش‌ها به شهرداری‌ها ابلاغ شده و باید آب مورد نیاز فضای سبز را از پساب‌ها تأمین کنند.
شیشه فروش می‌گوید: در جلسات سازگاری با کم آبی استان مقرر شد سازمان‌های جهاد کشاورزی و آب منطقه‌ای برای بخش کشاورزی نیز تدبیر اندیشیده و راهکار مناسب ارائه کنند و در این زمینه نیز تدوین برنامه‌هایی در قالب سازگاری با کم آبی در حال پیگیری است.
وضعیت بارش‌های تاکنون استان و سرشاخه‌های زاینده رود بیانگر کاهش قابل ملاحظه نسبت به دو سال اخیر است، این در حالی است که نبود توازن بین منابع و مصارف نیز وضعیت حوضه زاینده رود را در شرایط کنونی بحرانی‌تر می‌کند و حتی بهره‌برداری از سامانه دوم آبرسانی به اصفهان بزرگ که مسئولان استان پیشتر اعلام کرده بودند بهار امسال در مدار قرار می‌گیرد، با توجه به وضعیت بارش‌ها و ذخیره فاجعه بار سد زاینده رود تأثیری بر کاهش بحران نخواهد داشت و چنین شرایطی توجه جدی‌تر به مدیریت مصرف آب را بیش از پیش ضروری می‌سازد.
۱۶:۴۲ - ۱۴۰۰/۰۱/۲۳
نظر شما