به گزارش خبرنگار مهر، در ابتدای برنامه دکتر احمد سمیعی گیلانی پس از بیان توضیحاتی درباره فعالیت های دکتر رضا منصوری گفت: شهود هم لازمه ادبیات و خلق اثر ادبی است و هم لازمه کشف قوانین علمی و هر کدام به نوعی با آن در ارتباط اند. شهود در علم، نسبی و متکی به پدیده های قابل مشاهده است اما در هنر، مطلق و تمام است.
وی ادامه داد: علم و هنر هر دو جهان شمول اند همان طور که نویسنده در پرتو فردیتش ملی می شود و در پرتو ملیتش جهانی.
این استاد زبان فارسی همچنین درباره وجوه تمایز علم و هنر گفت: اثر هنری بی همتاست و یک بار خلق می شود ولی کار علمی می تواند حاصل کار چند نفر باشد. اگر انشتین قانون نسبیت را کشف نکرده بود مطمئنا کس دیگری این کار را می کرد. در کار و اثر علمی ما با پیوستار سروکار داریم اما در اثر هنری با جهش و نگاه علمی تجزیه طلب و تحلیلگر.
سمیعی تصریح کرد: ما گاه به نویسنده هایی برمی خوریم که با نگاه علمی رمان و داستان می نویسند مثل ژول ورن که از بسیاری از ابزارها و رخدادهای علمی در رمان خود استفاده کرده که هنوز به عرصه ظهور نرسیده بودند و یا امیل زولا که او نیز دعوی علمی دارد و مسئله وراثت را مطرح می کند. روش های علوم انسانی و علوم تجربی با هم فاصله ای ندارند و از طریق احتمالات به یکدیگر نزدیک می شوند.
در ادامه، رضا منصوری سخنان خود را با تعریفی از علم آغاز کرد و گفت: ما لغت علم را در فارسی زیاد به کار می بریم اما وقتی از علم سخن می گوییم در ذهن ما منظور آن علمی نیست که در ذهن ملت های دیگر تداعی می شود. این ذهنیت اشتباه در ذهن مسئولان دولتی هم وجود دارد چرا که در ایران وقتی لغت علم را مصرف می کنیم ناخوداگاه مقصودمان علوم انسانی و علوم دینی است همان گونه که منظورمان از عالم، دانشمند نیست بلکه فاضل و مجتهد است.
وی ادامه داد: در ایران درس خواندن و به کتابخانه رفتن را هم علم تلقی می کنیم در حالی که در هیچ کجای دنیا چنین تلقی از علم وجود ندارد. علم خلق می شود و در گذشته یافت نمی شود بلکه در آینده وجود دارد. تفکر رایج در ایران تفکری است که در عرض 800 سال به وجود آمده است.
منصوری اضافه کرد: در همه جای دنیا برای به دست آوردن علم میلیاردها دلار یا یورو هزینه می شود تا چیزی را کشف کنند و در جهت پیشرفت علم قدمی بردارند.
وی سپس اسلایدهایی را از اولین شکل تلسکوپ های جهان تا پیشرفته ترین آنها و حتی تلسکوپ های در دست طراحی و ساخت، نمایش داد و روی آنها توضیحاتی ارائه کرد.
منصوری لازمه این دست طراحی ها و پیشرفت ها را تخیل فرهیخته دانست و گفت: برای خلق همه اینها راهی جز خلاقیت و تخیل وجود ندارد آن هم یک تخیل فرهیخته. خیلی از افراد تخیل می کنند اما تخیل یک دانشگر باید به عمل درآید و تبدیل به ابزار شود چرا که تنها در این صورت اثر می گذارد.
منصوری افزود: ما الفاظ جدید علمی را به کار می بریم اما ذهنمان مدرن نیست. باید بپذیریم که این ابزار جدید هستند که تصور دیگری از علم را به وجود می آورند. ما هنوز در دانشگاه هایمان هم تفکر و نگاه علمی نداریم.
وی تصریح کرد: وقتی تخیل رشد می کند، علم و زبان هم رشد می کند و وقتی زبان رشد کند ادبیات نیز رشد می کند و رشد این دو با یکدیگر اتفاق می افتد.
در پایان نشست، منصوری در پاسخ به سوال احمد سمیعی درباره موانع پیشرفت علم گفت: هیچ مانعی در راه پیشرفت علم وجود ندارد. آنچه را به عنوان مانع از آن نام می بریم در همه جای دنیا وجود دارد که در نهایت با گذر زمان برطرف خواهد شد. به جز پروسه زمانی و مسئله بودجه که در همه جا وجود دارد دیگر هیچ مانعی در راه پیشرفت علم نیست.
نظر شما