خلیج فارس یا «پرشین گلف» نامی تاریخی به قدمت بشر است، بشری که از دیر باز در این کره خاکی پای به عرصه وجود گمارده و اینک در سرتاسر این خاک مدعی حق حیات و زندگی است. خلیج فارس یکی از دیرین ترین نقاط زندگی بشری است. خلیجی فوق استراتژیک و متصل کننده بخشی از سرزمین پهناور و تاریخی آسیا؛ اینک که در آغازین سالهای هزاره سوم میلادی می باشیم، کماکان این خلیج ایرانی، نه تنها از اهمیت خاص آن کاسته نشده بلکه با توجه به وجود منابع سرشار انرژی های فسیلی شاید یکی از مهمترین آبراه های جهان به این خلیج بر اهمیت آن افزوده شده است و چشم طمع دشمنان این آب و خاک بر آن صد چندان شده است.
یادداشت پیش روی با بهره گیری از ادبیات غنی و کهن موجود در باب اثبات ایرانی بودن همیشگی این خلیج فارسی، تدوین شده تا بتواند پاسخی محکم بر مدعی گزافه گویان در گرامیداشت روز ملی خلیج فارس باشد.
برگزاری دهها کنفرانس بین المللی، صدها سمینار و کارگاه آموزشی و علمی در خصوص خلیج فارس و توجه ویژه دانشگاهها و مراکز مطالعاتی به این آبراه حیاتی نشان از اهمیت خاص و ویژه این بخش از سرزمین ایران در معادلات داخلی، منطقه ای و بین المللی دارد. وجود ذخایر عظیم نفت و گاز، وجود بنادر پر رونق و ارزان ترین و امن ترین راه انتقالی شرق و غرب عالم از موضوعات بسیار مهم دراین منطقه فوق استراتژیک است.
اما مدتی است که حاکمان و سیاستمداران همسایه در کشورهای عربی با تحریک برخی دیگر از کشورهای برون منطقه ای که قرنهاست آرزوی سیطره بر خلیج فارس را در ذهن دارند و چشم طمع به آن دوخته اند، از هر طریقی از جمله سندسازی جعلی و به کارگیری نامهای غیر واقعی و دروغینی نظیر الخلیج العربی قصد ایجاد یک فضای منفی روانی را در میان مردمان منطقه داشته تا با تفرقه و دودستگی به مقاصد پلید خود برسند. یادداشت پیش روی با بهره گیری از برخی از مستندات تاریخی وبا بیانی حماسی به تشریح ادبیات تاریخی نام خلیج فارس می پردازد و قصد دارد به این اصل مهم به روش مروری و سندی تاکید کند که:
خلیج فارس همیشه و در همه تاریخ ایرانی باقی خواهد ماند.
موقعیت جغرافیایی خلیج فارس
خلیج فارس (یا خلیج پارس) در امتداد دریای عمان و در میان شبه جزیره عربستان و ایران قرار دارد. مساحت آن 233 هزار کیلومتر مربع است. از شرق از طریق تنگه هرمز و دریای عمان به اقیانوس هند و دریای عرب راه دارد و از غرب به دلتای رودخانه اروندرود، که حاصل پیوند دو رودخانهٔ دجله و فرات و الحاق رود کارون به آن است ختم میشود. خلیج پارس نامی است به جای مانده از کهنترین منابع، زیرا که از سدههای پیش از میلاد سر بر آوردهاست و با پارس و فارس _ نام سرزمین ملت ایران _ گره خورده است. در دههٔ ۱۹۶۰ میلادی و با اوج گرفتن پان عربیسم، برخی از کشورهای عربی، از خلیج فارس به صورتهای دیگری غیر از «خلیج فارس» نام بردند. ایران، به نوبهٔ خود با تصویب دو قطعنامه در سازمان ملل متحد، نام خلیج پارس را رسماً وارد اسناد این سازمان کرد. قطعنامهٔ نخستین به شمارهٔ UNAD ۳۱۱/Qen در ۵ مارس ۱۹۷۱، و مورد دوم به شمارهٔ UNLA ۴۵٫۸٫۲ در ۱۰ اوت ۱۹۸۴ تصویب شدند.
کشورهای ایران، عمان، عراق، عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین در مجاورت خلیج فارس هستند. زمین شناسان معتقدند که در حدود پانصد هزار سال پیش، صورت اولیه خلیج فارس در کنار دشتهای جنوبی ایران تشکیل شد و به مرور زمان بر اثر تغییر و تحول در ساختار درونی و بیرونی زمین، شکل ثابت کنونی خود را یافت.
ویژگیهای خلیج فارس
این خلیج توسط تنگه هرمز به دریای عمان و از طریق آن به دریاهای آزاد مرتبط است. جزایر مهم آن عبارتند از: قشم، بحرین، کیش، خارک، ابوموسی، تنب بزرگ، تنب کوچک و لاوان که تمامی آنها به جز بحرین به ایران تعلق دارد.
خلیج فارس و سواحل آن معادن سرشار نفت و گاز دارد و مسیر انتقال نفت کشورهای ایران، عراق، کویت، عربستان و امارات متحده عربی است، و به همین سبب منطقهای مهم و راهبردی به شمار میآید. بندرهای مهمی در حاشیه خلیج فارس وجود دارد که از آنها میتوان بندرعباس، بوشهر، بندرلنگه و بندر ماهشهر در ایران، و شارجه، دوبی و ابوظبی را در امارات متحده عربی نام برد.
تاریخ نگاری نام خلیج فارس
رویداد نگار نامی یونان "هرودوت" و دیگر رویداد نگاران آورده اند که ایرانیان باستان در روزگاران گذشته به شیوه های بسیار ساده و آسان از دریاها بهره برداری می کردند و کرانه نشینان ایرانی با قایق علی خود در اریتره و دریای مازندران به دریا نوردی می پرداختند.
هرودوت در آن زمان خلیج فارس را نمی شناخته و تنها به نام اریتره بسنده کرده است. "کلادیوس آریاتوس" که در دو سده پیش از میلاد مسیح (ع) می زیسته در کتاب معروف خود به نام "آنابازایس" درباره سفرهای جنگی اسکندر مقدونی از خلیج فارس به نام "پرسیوکون کا ای تاس" نام برده است که همان ترجمه خلیج فارس است.
آورده اند که در زمان شاهنشاهان هخامنشی، نیروی دریایی نیرومندی به وجود آمد و شهریاران ایرانی برای دستیابی به دریاها و پیوستن ایران به دیگر شگفتیها از راه دریا، کوششهای بسیار کردند و در آن روزگار نقشه های دقیقی برای دریانوردی تهیه می شد و مورد استفاده قرار می گرفت. از آن کوششهای با ارزش می توان کندن آبراهی بین دریای سرخ و مدیترانه یا رود نیل را عنوان کرد. داریوش، دو هزار و 300 سال پیش از "فردیناندو لپس" آبراه سوئز را کند و بر سنگ نبشته ای که در سوئز به دست آمده فرمان داریوش شاه را حک و چنین آورده است:"من پارسیم، ار پارس مصر را فتح کردم، فرمان دادم این آبراه را بکندند از نیل تا دریایی که پارس به آن می پیوندد و این آبراه کنده شد چنانچه فرمان دادم، کشتی ها روانه شدند چنانچه خواست من بود."
"بتلمیوس" بزرگترین دانشمند علم جغرافیا و هیئت که در دوسده پیش از میلاد مسیح (ع) می زیسته در کتاب جغرافیای بزرگ خود که به زبان لاتین نوشته شده است از خلیج فارس به نام « سینوس پرسیکون » یاد کرده که درست معنای خلیج فارس را دارد. در دیگر کتابهای لاتین نیز خلیج فارس به همین نام نامیده شده است. در برخی از کتابهایی که در گذشته نگارش یافته خلیج فارس را « ماده پرسیکو» یعنی دریای پارس نیز نوشته اند.
"کوین توس کورسیوس روفوس" تاریخ نویس رومی که در سده نخست میلاد عیسی (ع) زندگی می کرده و در تاریخ اسکندر پژوهشهای بسیاری دارد، این خلیج را به زبان لاتین "آکواریوم پرسیکو" یعنی آبگیر پارس نامیده است.
نام لاتین سینیوس پرسیکون در دیگر زبانهای دنیا نیز ترجمه شده و همه ملتها این دریای ایرانی را به زبان خود خلیج فارس نامیده اند. در کتابهای جغرافیایی و تاریخی اسلامی نیز از این خلیج به نام "بحر فارسی" یا "البحر الفارسی" یا "الخلیج الفارسی" نیز یاد شده است. "ابن الفقیه" در کتاب جغرافیایی خود به نام کتاب البلدان که به سال 279 هجری قمری نوشته شده چنین می نویسد:
"بدان که دریای پارس و هند از برای پیوستگی به یکدیگر هر دو یک دریا هستند"
"ابو محمد بن عمر بنی رسته" در کتاب خود به نام "الاعلان النفیه" نوشته شده به سال 290هجری قمری چنین می آورد:
" اما دریای هند، از آن خلیجی به سوی ناحیت فارس بیرون آید که خلیج فارس نام دارد."
در کتابها و نوشته های گذشته در باره زیبایی ها و دیدنیهای خلیج فارس بسیار می خوانیم . "ناوخدای رامهرمرزی" به سال 342 هجری قمری در کتابی به نام « عجائب الهند » می نویسد: "شگفتیهای دریای پارس چیزی است که مردمان شب هنگام ببینند، در آن هنگام چون موجها بر هم خورند و بر یکدیگر شکسته شوند از انها آتش برجهد و آنکه کشتی سوار است می پندارد که به دریایی از آتش روان می باشد."
"الشریف الادریسی" که به سال 560 هجری قمری در گذشته و اعراب جزیره سیسیل بوده است در کتاب "نزهه المشتاق فی اختراق الافاق" از دریای پارس به نام یک خلیج بزرگ نام برده است. "شهاب الدین ابوعبداله یاقوت بن حموی رومی" در دانستنی های جغرافیایی خود به نام "معجم البلدان" از زیباییها و دیدنی های شمال دریای فارس چنین یاد می کند "در منطقه شمالی دریای فارس زیبائیها و دیدنیهای فروان است."
دیگر دانشمندان جغرافیا، زمین شناسان و تاریخ نویسان عرب نیز همه در کتابهای خود از خلیج فارس به همین نام یاد کرده اند. تاریخ نویس نامدار "ابوالحسن علی بن الحسین مسعودی" در گذشته به سال 346 هجری قمری در کتاب "المروج الذهب و معادن الجواهر" می نویسد:
"و از این دریا که دریای هند یا حبشی باشد خلیجی دیگر منشعب شود که دریای پارس است و آن منتهی به شهرهای ابلد ، خیشاب و ... می شود."
با نگاهی به کتابهای تاریخی گذشته به این موضوع آگاه می شویم که خلیج فارس از نظر نظامی و اقتصادی همواره مورد نظر بوده است و در سده های پی در پی و بسیار از آن نام برده شده است.
"اسکو دوگاما" دریانورد و کاشف نامی پرتقالی و "لئوناردو داوینچی" دانشمند و نقاش نامدار ایتالیایی نیز توجه زیادی به خلیج فارس داشته اند و در این باره مدرکهای بسیاری از خود برجای نهاده اند. "میلتون" شاعر انگلیسی درباره زیبایی های خلیج فارس و جزیره های آن می گوید:"اگر جهان را حلقه انگشتری تصور کنیم، جزیره هرمز خلیج فارس زیباترین نگین آن است."
نزدیک به 200 سال پیش خلیج فارس اهمیت دریانوردی و نظامی خود را از دست داد و یا شاید بتوان گفت از اهمیت آن کاسته شد، ولی این کاهش نسبت به زمانیکه ملت ایران در کنار این خلیج کوششها و تلاش ها و سازندگی های بسیار داشته اند بس کوتاه به شماره می آید. زیرا بار دیگر با آغاز روزگاران، سربلندی ملت مهیا شد و بیرون آمدن نفت و پالایش و فروزش آن به کشورهای دیگر از راه خلیج فارس سبب شد که در گذشت نیم سده دگرگونی هایی شگرف و خیره کننده در کرانه های شمالی این شاهرگ حیاتی ایران به وجود آید و خلیج فارس برای میهن عزیز و گسترده ما ارزش بسزایی پیدا کند.
از روزگاران سربلندیهای گذشته پرستشگاه ها و آتشکده های بزرگ، تخت جمشید، پازارگاد و نقش رستم و ... با همه شکوه خود شاهدی برای تمدن و مالکین دیرگاه و دیرپای و جاودانه ملت ایران بر خلیج همیشگی فارس هستند.
پس از پیروی انقلاب اسلامی نیز دست طمع دشمنان به آب و خاک ایران زمین به خلیج فارس نیز کشیده شد و با سلسله اقدامات ضد امنیتی و نظامی با هدف از بین بردن اهمیت این شاهراه حیاتی، اقداماتی را به انجام رسانیدند که به پاس رشادتها و فداکاریهای نیروهای جان برکف ارتش و سپاه و دلاور مردان بسیجی جملگی خنثی شد، گرچه آب نیلگون خلیج فارس با خون هزاران شهید ایران، رنگین شد.
امروز به لطف استقرار نظام جمهوری اسلامی، آبادانی ها، کارخانه ها، گذرگاهها، بنادر، فرودگاهها و دیگر تاسیسات میهن ما سبب گسترش کوشش و زندگی در جزیره ها، بنادر و کرانه های شمالی خلیج فارس شده است و اینها جملگی سببهایی مرگ آور برای دشمنان ملت ایران است.
پرواز هر هواپیما، گذر هر کشتی، پهلوم گرفتن هر ناو و ناوچه، پخش هر لحظه آوای جانبخش رادیو و تلویزون فارسی زبان ایران اسلامی با ذکر این جمله ... اینجا ایران است .... از سوی فرزندان خانواده بزرگ ایران زمین که در استانهای بوشهر و هرمزگان سکونت دارند، مانورها و رزمایش های اقتدار آمیز نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، چگونه ممکن است دشمنان ما را آرام نهد.
آشکار است که هیچیک از آنها که چشم دیدن یگانگی، همدلی، وحدت و همبستگی ایرانیان را ندارد هر روز به تلاشی تازه و رقصی نو با سازی نو و نوازندگانی تازه تر نوا می دارند و بر مالکیت غیر ایرانی این خلیج همیشه ایرانی تاکیدات بیهوده می کنند. و این مائیم که باید با هوشیاری و بیداری و در پی رهبری توانا، هوشمند و آگاه خود، از ایران زمین و خلیج فارس، این شاهرگ حیاتی میهن خود تا واپسین دم زندگی پاسداری کنیم.
نظر شما