به گزارش خبرنگار مهر، تا چند روز دیگر با فرا رسیدن ماه رمضان جان های خسته حلاوتی تازه می یابند و درهای رحمت خداوند به وسعت دامنه اجابت گشوده خواهد شد و در این میان مردم پایتخت معنوی طبق رسمی دیرینه از هفته های گذشته سلامی را عاشقانه به انتظار نشسته اند و با برپایی دوره قرآن و آیین برغندان یا همان کلوخ اندازان به پیشواز رمضان رفته اند تا خود را برای میهمانی خدا آماده کنند.
مطابق رسم برغندان یا کلوخ اندازان مردم خراسان رضوی چند روز مانده به ماه رمضان از خانه بيرون مي روند و هركس كلوخي برمي‌دارد و رو به قبله مي‌ايستد و در حال انداختن كلوخ می گوید: "خدايا گناهان و كارهاي بد گذشته را شكستيم و خود را آماده عبادت و روزه ماه رمضان كرديم."
اهالی خراسان با انجام این آیین در حقیقت می خواهند تا خداوند با بخشش خطاهای آدمی آنان را به خوان نعمت و کرم خویش دعوت و توفيق روزه گرفتن را نصیبشان کند.
از طبخ "آش لخشک" تا نان "چنگالی"
رسم و رسوم خطه خورشید در استقبال از ماه مبارک تنها به آیین برغندان محدود نمی شود و در بسیاری از شهرهای این استان طبخ غذاهایی همچون "آش لخشک" و نان "چنگالی" در پیش از رمضان در مساجد شهر و توزیع آن در میان نمازگزاران مرسوم است.
مردم این استان از زمان های گذشته آش لخشک و نان چنگالی را در مساجد شهر طبخ کرده و بعد از نماز مغرب و عشاء در میان نمازگزاران توزیع می کردند و با این کار از خداوند می خواستند تا به سفره آنان در ایام ماه مبارک برکت دهد.
توزیع غذاهای محلی، شیرینی و نان، رسم و سنتی متداول است و بسیاری از اهالی خراسانی در یک هفته پیش از ماه رمضان با طبخ غذا و شیرینی برکت را به سفره خود می آورند و با آغاز رمضان در سفره افطار خود فقرا و روزه داران را سهیم می کنند.
آش لخشک نوعى آش رشته بى بنشن و بقولات است که رشته را نازك و پهن مى برند و با سبزى و مخلفات مى پزند و چاشنيش كشك و گاه سيرداغ است و در طبخ نان چنگالی هم روغن را داغ مى كنند، در آن نان بيات (خاصه بيات تا ترد باشد) خرد مى كنند و با شكر يا شيره نبات يا نوعى شيرينى ديگر به بار مى آورند، با چنگ و مشت آن را مى ورزند و مى خورند و مردم مشهد گويا به مناسبت چنگمالى شدن اين غذا نامش را چنگال گذاشته اند.
برکت و سعادت در سفره افطار
به عقیده مردم این خطه پخت این غذاها در پیش از ماه مبارک موجب برکت و سعادت در سفره افطار و سحر می شود.
همچنین مطابق رسمی دیگر چند روز مانده به ماه رمضان، برخی از خانواده ها نذر خود را با پخت غذاهایی همچون دیگچه و "آش قره میغ" ادا می کنند و با دادن افطاری در منزل و برگزاری میهماني و برپایی دوره قرآن برای رمضانی دیگر آماده می شوند.
آش قره میغ را در روستاي دورنگر دره‌گز خراسان مي‌پزند؛ قره‌ميغ نوعي زرشك كوهي است كه در كوهستان‌هاي اطراف روستاي دورنگر دره‌گز مي‌رويد.
با اين زرشك آشي مي‌پزند كه به آن آش قره‌ميغ گويند، براي پخت این آش ابتدا مقداري برنج را مي‌جوشانند بعد نخود و لوبيا و عدس را مي‌پزند، قره‌ميغ را هم مي‌جوشانند و از صافي مي‌گذرانند و هسته‌اش را مي‌گيرند.
ختم قرآن و قرائت دعای جوشن کبیر
آن‌‌گاه آب قره‌ميغ را به برنج و حبوبات اضافه مي‌كنند و مي‌گذارند خوب بپزد و جا بيافتد و آخر سرهم سر پياز داغ به آن مي‌زنند و در كاسه مي‌كشند و سر سفره‌ي افطار مي‌گذارند و با این کار تندرستی و سلامت خود را از خدا طلب می کنند تا در ماه رمضان بتوانند روزه خود را به طور کامل بگیرند.
آنان در سفره های افطار در کنار آش قره میغ با خوردنی هایی مانند حلوا، ماغوت، شله زرد، پنیر و سبزی، شیربرنج، خرما و زولبیا و بامیه نیز از روزه داران پذیرایی می کنند.
همچنین بیشتر مردم این استان برای برآورده شدن حاجات خود پیش از فرارسیدن رمضان تنها به طبخ غذا اکتفا نمی کنند بلکه نذرورات متعددی نذر می کنند که یکی از مرسوم ترین آنها نذر گوسفند، حبوبات، غلات و غیره برای امام رضا (ع) و مهمانسرای آن حضرت است و گاه نیز برای تهیه غذای حضرت به پاک کردن برنج، سبزی، حبوبات و غیره مشغول می شوند.
برپایه این گزارش، مردم خداجوی خراسان رضوی همواره با آداب و رسوم و اعتقادات خاص خود به پیشواز رمضان می روند و از روزها و هفته های قبل در اغلب مساجد و تکایا جلسه های ختم قرآن، مناجات خوانی، قرائت دعای جوشن کبیر و خواندن سوره انعام را برپا می کنند.
اهالی خراسان معتقدند قرآنی را که در ماه رمضان آغاز می‌کنند باید حتماً تا آخر ماه تمام کنند وگرنه قرض دار می‌شوند و هر کس در جزء آخر قرآن نوبتش به سوره توحید رسید، به افراد دیگر در دوره قرآن شیرینی و آش رشته می دهد.
خواندن قرآن و دعا یکی از آداب مرسومی است که مردم خراسان رضوی در استقبال از ماه رمضان و ورود به ماه میهمانی خدا در نظر می گیرند طوری که بسیاری از اهالی خراسان از آغاز ماه شعبان در بیشتر روزهایی این ماه مراسم های مناجات خوانی و جلسه قرآن را برپا کرده و خود را برای ماه رمضان آماده می کنند.
...............................
گزارش: مرضیه صاحبی
نظر شما