خبرگزاری مهر، گروه استان ها-سولماز شهبازی: گلابر روستایی زیبا و تاریخی با طبیعتی چشم نواز و دلچسب و سد زیبایش منتظر گردشگران و مسافران است تا اوج زیبایی و طروات طبیعت را به آنها هدیه کند.
روستای گلابر در ۵۲ کیلومتری سمت جنوبی زنجان واقع شده است. در این روستا آثاری از قلعه زیبایی در بالای کوه مشرف بر روستا دیده می شود.در دامنه غربی این ارتفاعات تل تاریخی مسجد گلابر واقع شده که مورد حفاری قرار گرفته و مجموعه بسیار ارزشمندی از دل خاک نمایان شده است.
این مجموعه از یک مسجد و یک خانقاه تشکیل شده که احتمال دارد بقعه باشد. مسجد دارای پلان مربع نسبتا کوچکی است که دور تا دور آن تا ارتفاع ۱.۵ متری از سنگ تراورتن ساخته شده و بر روی آن اسماء جلاله و اسامی ائمه اطهار (ع) و نام حضرت فاطمه (س) همراه با نقوش اسلیمی حکاکی شده است.
در حفاری انجام گرفته در محل، اثری از نوع سقف مسجد، پدیدار نشد اما با مشاهده سنگ های اطراف بنا و قراین موجود و مقایسه با بناهای همردیف آن چنین می نماید که سقف ابتدایی مسجد، گنبد مدوری بوده که به لحاظ عدم انسجام سنگ ها فرو ریخته و در دوره های بعدی، سقف با تیر و تخته پوشیده شده است.
صخره معروف به قیرخ ایاق در جنوب روستای گلابر
قدمت این مسجد به حدود قرن پنجم هجری باز می گردد. این بنا بعد از بازسازی، اکنون مورد استفاده اهالی قرار گرفته است. در سمت شمالی آثار و بقایای ساختمانی مشهود است که گمان می رود آرامگاه شیوخ بوده است.
همه فصول سال به ویژه تابستان روستای گردشگری گلابر پذیرای میهمانانی است که برای استفاده از طبیعت چشم نواز گلابر وارد این روستا می شوند. صخره معروف به قیرخ ایاق (هزار پا) نیز در جنوب روستای گلابر قرار گرفته و از ارتفاع جالب توجهی برخوردار است که از پایین آن پل های برای بالا رفتن از آن وجود دارد که به همین دلیل آنرا قیرخ ایاق نامیده اند.
گرچه حالا به دلیل نبود خدمات رفاهی و گردشگری در روستای گلابر و بلااستفاده رها شدن ساختمانهای اطراف سد، اغلب گردشگران از سمت روستای شویره برای ماهیگیری روانه روستای مجاور گلابر می شوند اما این نوع گردشگری نه به مذاق گردشگر خوش می آد و نه اهالی.
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان گفت: قلعه مربوط به دوره ساسانی واقع در سد گلابر این استان تا سه سال آینده بازسازی می شود.
سد گلابر ظرفیت بسیار بالایی در بحث گردشگری دارد
یحیی رحمتی با اشاره به اینکه سد گلابر ظرفیت بسیار بالایی در بحث گردشگری دارد افزود: باید از ظرفیت این سایت به خوبی استفاده شود.
وی اظهار داشت: سازمان میراث فرهنگی در راستای استفاده درست از ظرفیتهای مهم سد گلابر برنامه ریزی لازم و مدون را تدوین کرده است.
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان گفت: توجه به صنعت گردشگری باعث توسعه اقتصادی می شود و اشتغال پایدار را به دنبال دارد.
رحمتی تاکید کرد: در جوامع پیشرفته صنعت توریسم پتانسیل و یک امتیاز مهم برای توسعه است بنابراین این سازمان هم برای تقویت صنعت توریسم در استان راهکارهای لازم را در سالجاری تدوین کرده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان افزود: خبرهای نویدبخش برای احیای روستای گردشگری گلابر داریم، با شرکت آب منطقه ای برای تبدیل تاسیسات پایین دست سد گلابر با کاربری گردشگری و احیای قلعه ساسانی جزیره وسط سد به توافق رسیده ایم.
رحمتی خاطرنشان کرد: سرمایه گذار پیشین که اقدامی در گلابر انجام نداده خلع ید شده و برای جذب سرمایه گذار جدید اقدامات لازم صورت می گیرد.
به گفته وی، طرح مطالعات جامع گردشگری منطقه گلابر که اعتبار اولیه آن مصوب شده است، امسال اجرایی می شود.
با توجه به اینکه سد گلابر دارای ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر است و استقبال مناسبی از این منطقه وجود دارد، از سوی دیگر در مسیر ترانزیتی و پرتردد قرار گرفته است، ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر دارد.
گلابر از موقعیت بی‌نظیری برای سرمایه گذاری برخوردار است
آمارهای گردشگری سال گذشته مبین آن بود که مسیر گردشگری گلابر جزو پرترددترین مسیرهای گردشگری در استان بوده است و گلابر از موقعیت بی‌نظیری برای سرمایه گذاری برخوردار است و در صورت سرمایه گذاری بسیار سودده خواهد بود؛ چراکه صنایعی همچون سیمان خمسه، فولاد سهند، روی و پتروشمی که هزاران کارمند و کارگر را مقیم شهرستان ایجرود کرده، نیاز به مناطق تفرحی گردشگری را دوچندان کرده است.
سد گلابر در این منطقه جاذبه بی‌نظیری است که وجود صخره‌ها و دیوارهای بلند در اطراف آن چشم‌انداز منحصر به فردی به آن بخشیده است، همچنین در سد گلابر شرایط برای ورزش‌های آبی، صخره نوردی و ماهیگیری فراهم است.
تنورهای سفالی گلابر یادمان بوی برکت در گذشته های دور
تنورهای سفالینه و ظروف سفالی تولید شده در این روستا برای آنان که شناختی از آن دارند یادآور نان تنوری و لبنیات محلی است که در دل خاک منطقه جا خوش می‌کنند.
تنورهای قد و نیم قد برای طبخ نان حاصل دست‌زنانی است که این روزها در دوره میانسالی سیر می‌کنند. شش بانوی میانسال و مسن که هنر مادران خود را به ارث برده‌اند، با ساخت تنور و ظروف نگهداری نان و ساییدن کشک و ... نان‌آور خانه شده‌اند.
تنورهای سفالی را این روزها راهی خانه باغ‌ها یا نانوایی‌های سنتی گاه تا میانه و تهران می‌کنند اما دریغ که جوانی در این روستا با این هنر خاکی انس نگرفته و هر چه هست یادگار مادرها و مادر بزرگ‌ها است.
دژمنده شهری پر رمز و راز در زیر زمین/« خویین دیلی»میراثی ارزشمند
خویین، با طبیعت زیبا و کوچه باغهای بهاریش، با دژمنده و میل خویین و حمام تاریخی خود فرصتی ارزشمند برای توسعه گردشگری در روستاهای استان زنجان است.
روستای خویین واقع در شهرستان ایجرود از توابع استان زنجان، از جمله روستاهایی است که به دلیل برخورداری از جاذبه های تاریخی طبیعی به عنوان روستای نمونه گردشگری شناخته شده است.
روستای خوئین، محصور در بین کوههاست و در خود آثار ارزشمند تاریخی را جای داده است آثاری که هریک به تنهایی روایتگر گوشه ای از تاریخ کهن و ارزشمند گذشته هستند، در این میان دژمنده شهری در دل کوه و در زیر روستای خوئین امروزی است که حکایت از استعداد و نبوغ و ایستادگی گذشتگان این مرز و بوم دارد.
دارالمومنین نام دیگر خوئین بود زیرا مردمان آن اهل علم وفضیلت بوده وعلما را تکریم می کردند . در یک زمان ۳۵۰ روحانی داشته، حوزه علمیه خوئین درآن زمان شهرت بسزائی داشته ودرآن موقع هفت مجتهد مسلم در خوئین زندگی می کرده اند.
خوئینی ها ادب دوست وشاعر پرور بوده اند. از آن جمله می توان ملا آقا وفائی مولف کتاب قیام حسینی و ملایوسف آل اسحق صاحب دیوان شعر و شیخ محمد علی متخلص به سرباز، مشهدی حسن حسین لوئی و شمس الدین آذری را نام برد.
مساجد خوئین
این روستا در یک زمان هشت مسجد فعال داشته که اولین مسجد خوئین در ارگی دره بنا شده و در حال حاضر نیز بخاطر قداست آن از رونق خاصی برخوردار است.
میل باستانی یاکنبز «یا همان گنبد»
این بنای تاریخی متعلق به قرن ششم هجری است و از سنگ و آجر و ساروج و خاک ساخته شده و به عنوان دکل دیدبانی مورد استفاده قرار می گرفته است. گویند از این کنبز چهار عدد در چهار جهت جغرافیایی روستا قرار داشته که فقط همین یک عدد باقی مانده است.
دژمنده «شهر زیرزمینی»
به گفته باستان شناسان یکی از بزرگترین ساخته های دستی انسان در زیرزمین است، عمق تقریبی آن ۴۰ متر و وسعت آن نیز تقریبا ۴۰۰۰ مترمربع است.
دراین دژ زیرزمینی اتاق های مجزا، تاقچه، تنور و اسطبل و طویله برای نگهداری حیوانات وانباروچهارراه های تو درتو درطبقات مختلف روئیت شده است. گویند در سنگی بزرگی در ابعاد ۳*۲ متر درآنجا موجود است که روی آن نوشته هایی وجود دارد.
بازارخوئین
درزمانهای قدیم از شهرهای اطراف وبزرگ مانند تبریز و قزوین برای مبادله کالا به این روستارفت وآمد می شده است. گویند خوئین دارای پنج راسته بازار مجزا بوده که در مجموع ۲۰۰ باب مغازه در خود جای می داده است.
راسته بازارصباغ ها که در آن اغلب رنگرزها بوده اند، راسته بازارآهنگرها، راسته بازارزرگرها، راسته بازار مسگرها، راسته بازار نجارها، درمیان این بازارها مغازه های دیگری مانند خیاطی –آرایشگری-کفاشی-قصابی-تعمیرات چراغ و ... وجودداشته است.
آسیاب های خوئین
در روستای خوئین ۱۱ آسیاب فعال وجود داشته که همگی در یک زمان فعال بوده اما نمی توانستند آرد مورد نیاز مردم را برسانند. آسیاب های خوئین از قسمت شمال روستا معروف به کلبر شروع و در دره سرخه رزان خاتمه می یابد.
ارتفاع بعضی از آسیابها به ۱۴ متر می رسیده است. در آسیابها از هر پنج کیلوگندم که آرد می کردند یک کیلو بعنوان حق الزحمه بر می داشتند.
دره های خوئین
روستای خوئین قدیم در دره هایی واقع شده بوده که از جنگل های انبوه پوشیده شده بوده اند و حیوانات وحشی بسیاری دراین دره هازندگی می کردند. ارگی دره یعنی دره آسیاب ها، پلنگی دره زیستگاه پلنگان در زمان های بسیار قدیم، دره سرخه رزان، آسیه دره، خولی دره، یاموذی دره، چشمه بار خوئین که در شعر شعرای خوش ذوق آمده در کوه های شمال شرقی روستا واقع شده و از طریق غازان ارخی به ارگی دره به صورت آبشار سرازیر بود. غازان ارخی وچشمه بار از آثارغازان خان جانشین کیخاتون ازنوادگان هولاکوخان مغول بوده که از خوئینی های فعلی بعضی به آن ها منصوب هستند.
خوئین دارای آثار تاریخی و طبیعی منحصر به فردی است، میل (کمبز) خوئین در کشور بی نظیر است، شاید در کل ایران مشابه شهر زیرزمینی دژمنده چهار یا پنج نمونه وجود داشته باشد.
از سال ۱۳۸۵ به طور جدی خوئین را در ردیف روستاهای هدف گردشگری قرار دادند گرچه پیش از آن نیز مطالعات متعددی در آنجا صورت گرفته بود.
آثار سفالی پراکنده یافته شده در دژمنده حکایت از تاریخی حداقل هزار ساله دارد، نظر محققان این است که این آثار متعلق به دوره سلجوقیان است، البته به نظر می رسد قدمت تاریخی خوئین بیش از این هاست.
برخی کارشناسان باستان شناسی معتقدند میل خوئین حداقل دارای تاریخی ۲۳۰۰ ساله است. اطراف میل آثار سفالی یافته شده است که به قبل از اسلام و مشخصا به دوره اشکانیان تعلق دارد.
خویین زبان «خویین دیلی» میراث های معنوی این روستا است و این زبان تلفیقی از زبان های ترکی، کردی، بلوچ و لری است که افراد مسن به آن تسلط دارند و در بین جوانان کمرنگ تر است.
روستای خویین با چنین جاذبه هایی بر تارک خود، حالا منتظر رونق گردشگری است.
نظر شما