رنج‌های استادکاران چرم در همدان؛از گرانی مواد اولیه تا نبود مشتری

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: درگذشته‌های نه‌چندان دور استان همدان به لحاظ بهره‌مندی از مراکز دام‌پروری در زمینه تولید مصنوعات چرمی به‌خصوص مصنوعاتی از نوع چرم گاوی از شهرت خاصی برخوردار بوده و حتی چرم تولیدی در همدان به علت کیفیت و کمیت خاص آن شهره بوده است.

استناد به سفرنامه‌ها، سابقه شهرت چرم همدان را به دوره قاجار می‌رساند کمااینکه وجود راسته دباغ‌خانه در بازار سنتی همدان که به لحاظ معماری به دوره قبل از قاجار برمی‌گردد بیانگر سابقه دیرین دباغی سنتی در شهر همدان است.

صنعت چرم در همدان حال و روز خوشی ندارد

این در حالی است که این روزها صنعت چرم در همدان حال و روز خوشی ندارد و شاهد از رونق افتادن این صنعت در همدان هستیم تا جایی که در راسته‌بازاری که درگذشته‌های نه‌چندان دور مغازه‌های بسیاری را در حوزه چرم و صنایع چرمی به خود اختصاص می‌داد این روزها بیشتر به راسته لباس فروش‌ها شباهت دارد تا به راسته چرم.

پیگیر موضوع که می‌شویم دلایل متعددی برای این اتفاق عنوان می‌شود اما آنچه از صحبت‌های چرم دوزان همدان بر می‌آید گرانی مواد اولیه و بی توجهی به صنعت چرم اصلی ترین عوامل محسوب می‌شود.

جلال تیموری یکی از فعالان بازار چرم همدان که سابقه فعالیتش در این عرصه به ۲۶ سال می‌رسد در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه این روزها صبح تا شب حتی یک مشتری هم به مغازه‌های ما سر نمی‌زند، گفت: این وضعیت در راسته بازار چرم مشهود است.

گرانی مواد اولیه چرم بیداد می‌کند

وی با بیان اینکه گرانی مواد اولیه چرم بیداد می‌کند به طوری که امروز قیمتی برای یک کالا عنوان می‌شود و فردا حداقل یک سوم به قیمت اضافه شده است، گفت: در حالی شاهد این اتفاقات هستیم که باید بازار مواد اولیه ثبات قیمتی داشته باشد.

تیموری با بیان اینکه متأسفانه نظارتی صورت نمی‌گیرد، گفت: درست است که کار صنایع دستی نرخ مشخصی ندارد اما به هر حال می‌توان درصدی برای آن تعیین و کالای نهایی را در بازار عرضه کرد.

وی با بیان اینکه خرید و فروش چرم همدان مافیایی شده است، گفت: در حال حاضر ۳ دباغ در همدان فعال هستند که به نظر می‌رسد در نرخ گذاری ها با هم هماهنگ شده و قیمت مواد اولیه را افزایش می‌دهند در حالی که باید روی این بخش نظارت جدی صورت گیرد.

این فعال چرم بازار همدان با بیان اینکه مواد اولیه حرفه ما چرم است و تا چرم نباشد نمی‌توانیم یراق و وسیله‌های دیگر را تولید کنیم، گفت: اگر قیمت‌ها از منشأ کنترل شود جواب دهی بهتر خواهد بود.

فعالان این حرفه به راحتی می‌توانند تشخیص دهند که قیمت چرم مورد استفاده در کارهایشان چقدر برای دباغ تمام شده و تا چه حد به آنها گران فروخته می‌شود تیموری با بیان اینکه فعالان این حرفه به راحتی می‌توانند تشخیص دهند که قیمت چرم مورد استفاده در کارهایشان چقدر برای دباغ تمام شده و تا چه حد به آنها گران فروخته می‌شود، گفت: متأسفانه نظارتی نیست و قیمت‌ها بالا رفته است.

وی با بیان اینکه شرایط در حال حاضر به نحوی است که اگر چرم موردنیاز را نخریم فردا باید گران‌تر از امروز ان را خریداری کنیم و اگر اعتراضی به قیمت هم داشته باشیم فروشنده عکس العملی ندارد چراکه فرد دیگری پیدا می‌شود که چرم را با قیمت پیشنهادی دباغ بخرد و در این وضعیت تنها ضرر متوجه شخصی می‌شود که اعتراض کرده است، گفت: متأسفانه چرم همدان نرخ و قیمت مشخصی ندارد و قیمت گذاری به دست عده‌ای خاص افتاده است.

تیموری با اشاره به اینکه برای حل این مشکل حتی ماه‌های قبل جلساتی در اداره میراث فرهنگی و صنایع دستی استان همدان تشکیل شد، گفت: متأسفانه جلسه نیز مؤثر نبود و حتی قیمت‌ها بالاتر هم رفته است.

یکی دیگر از فعالان بازار چرم همدان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر خود را حسین صادقیان معرفی کرد و با بیان اینکه حدود ۲۵ سال است که سراج هستم و در راسته کفاش خانه بزرگ همدان کار تولید وسایل چرمی انجام می‌دهم، گفت: سال‌ها قبل وقتی وارد این حرفه شدم تمام مغازه‌های راسته کفاش خانه بزرگ همدان در حرفه چرم سازی فعال بودند اما این روزها اکثر آنها تغییر شغل داده و مغازه‌های لباس فروشی دایر شده است.

صادقیان با بیان اینکه این روزها تعداد فعالان چرم سازی در این راسته به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسد، گفت: مشکل اصلی در حال حاضر کمبود و گرانی مواد اولیه است چراکه وقتی مواد اولیه وجود نداشته باشد کار کردن نیز ممکن نیست.

مواد اولیه به قدری گران شده که حتی کار تولیدی برای ما هم صرف ندارد

وی با بیان اینکه مواد اولیه به قدری گران شده که حتی کاری که می‌سازیم برای ما هم صرف ندارد، گفت: من چرم مورد نیازم را از دباغان همدانی تهیه می‌کنم و بیشتر هم چرم همدان در کارهایم استفاده می‌شود.

وی با اشاره به اینکه ۲ یا ۳ دباغ در حال حاضر در همدان فعالیت دارند که از آنها مواد اولیه را تأمین می‌کنیم؛ گفت: متأسفانه چرم مصنوعی بازار این بخش را از بین برده و مردم هم در خرید به این موضوع توجه نمی‌کنند و مبالغ فراوانی پرداخت می‌کنند اما چرم برایشان ماندگاری ندارد و تنها متضرر می‌شوند.

صادقیان با بیان اینکه چرم طبیعی از پوست تهیه می‌شود به طوری که دباغ آن را با موادی آغشته و چرم را می‌رساند و پس از رنگ کردن آن را در اختیار ما قرار می‌دهد، گفت: چرم به عنوان ماده اولیه وارد مغازه می‌شود و حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ رقم کار با چرم قابل اجرا است.

مواد اولیه قیمت‌های صعودی به خود گرفته است به طوری که چرمی که چند ماه قبل کیلویی ۷۰ هزار تومان خریداری می‌کردیم به بیش از ۱۰۰ هزار تومان رسیده است وی با بیان اینکه چرم همدان مناسب ساخت کفش نیست و برای تهیه کفش باید از چرم تبریز که به شبرو معروف است استفاده کرد، گفت: مواد اولیه قیمت‌های صعودی به خود گرفته است به طوری که چرمی که چند ماه قبل کیلویی ۷۰ هزار تومان خریداری می‌کردیم به بیش از ۱۰۰ هزار تومان رسیده است.

صادقیان با بیان اینکه البته کالاهایی که با استفاده از چرم تولید می‌شود نیاز ضروری مردم نیست و بیشتر خریداران چرم همدان مسافران هستند، گفت: از یک طرف چرم همدان گران شده و از طرف دیگر استقبال مردم برای خرید کم است و همین موضوعات سبب می‌شود مغازه‌ها تغییر شغل دهند.

وی با بیان اینکه زمانی از استان‌های مختلف کشور برای تهیه کفش چرم به همدان می‌آمدند اما این روزها خبری نیست، گفت: شرایط به نحوی بود که در هر کارگاه فعال تا ۵ نفر اشتغال داشتند.

صادقیان با بیان اینکه بنده هم زمانی ۵ کارگر داشتم اما به مرور با واردات کفش‌های چینی بازار را از دست دادیم، گفت: در حال حاضر در همدان حتی یک سری دوز مردانه هم نداریم چراکه این شغل صرف ندارد.

وی با بیان اینکه زمانی ۴۰ سری دوز مردانه در همدان وجود داشت که در هر کارگاه تا ۵ نفر فعالیت داشتند اما کار خود را تغییر دادند، گفت: من هم نهایت یکسال دیگر در این حرفه می مانم و پس از آن یا مغازه را اجاره خواهم داد و یا شغل دیگری را در پیش می‌گیرم چون واقعاً کار در این حرفه با شرایطی که گفتم سخت شده است.

صادقیان با بیان اینکه زمانی تولید کننده نیاز منطقه کردستان به «پشه پران» بودم اما امسال تمام تولیداتم روی دست مانده است، گفت: قیمت این کالا که تا پارسال ۲۰ هزار تومان بود به ۵۵ هزار تومان رسیده و خریدار ندارد.

وی با بیان اینکه زمانی فکر می‌کردم فرزندم بتواند راه مرا ادامه دهد اما با شرایط فعلی دیگر کسی حاضر به فعالیت در این حرفه نیست، گفت: اگر ما هم تا امروز مانده‌ایم به دلیل عشقمان به کار بوده است.

شاهد گرانی مواد اولیه هستیم

اما در ادامه بررسی دلایل این اتفاق پیگیر چرایی موضوع از رئیس اتحادیه کیف و کفش همدان شدیم که احمد گازرانی در این خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه قیمت مواد اولیه افزایش یافته و این موضوع طبیعی است، گفت: با توجه به افزایش نرخ ارز شاهد گرانی مواد اولیه هستیم.

احمد گازرانی با بیان اینکه بیشتر مواد اولیه این حرفه وارداتی است و از نرخ ارز تأثیر می‌گیرد، گفت: اینکه موضوع را که در همدان افرادی وجود دارند که نرخ را نهایی می‌کنند به هیچ عنوان قبول ندارم چراکه همدان تاجر و وارد کننده اصلی ندارد و بیشتر تجاری که قیمت تعیین می‌کنند در تهران هستند و در همدان این اتفاق نمی‌افتد.

وی با بیان اینکه ۱۶ کارخانه در زمینه دباغی در همدان فعال است، گفت: این کارخانه‌ها به قدری اجناسشان در کارخانه دپو شده و خریدار ندارد که آن را زیر قیمت هم می‌فروشند و تا جای ممکن با مشتری راه می آیند اما افزایش قیمت‌ها را تأیید می‌کنم.

وی با بیان اینکه مشکل ایجاد شده مختص همدان نیست و در کشور شاهد گرانی‌ها هستیم ولی انتظار داریم در حد توان دولت تسهیلاتی در اختیار فعالان این بخش قرار دهد تا کارگران تعدیل نشوند، گفت: کسبه و تولید کننده در این زمان بحرانی نیاز به حمایت دارد کمااینکه شاهد پرداخت تسهیلات هم هستیم.

گازرانی با بیان اینکه تا قبل از شیوع ویروس کرونا تولیدات چرم همدان جایگاه خوبی در کشور داشت، گفت: با شرایط به وجود آمده در حال حاضر بیشتر واحدها تعطیل و نیمه تعطیل هستند که امیدواریم این مشکلات سریع‌تر رفع شود.

به هر حال آنچه از صحبت‌ها بر می‌آید اینکه چرم همدان این ایام روزهای بحرانی را پشت سر می‌گذارد و اگر به سرعت نسبت به رفع مشکلات پیش روی این صنعت اقدام نکنیم نابودی آن دور از ذهن نخواهد بود.