به گزارش خبرنگار مهر، موسیقی اصیل مازندران ریشه در نای و نفس هنرمندان به رنج خوگرفته ای دارد که همچنان بر " لله وا" و دوسرکوتن عاشقانه می نوازند تا نغمه اصیل موسیقی مازندران شنیده شود.
در تاریخ هنر و موسیقی مازندران می توان به منظومه های گرانسنگی نظیر طالب و زهره، مینا و پلنگ اشاره کرد که اکنون هجمه موسیقی های نا آشنا و بیگانه، این نغمه های روحبخش موسیقایی را تا سرحد فراموشی و یا حد " سپیده جان" و "پریسا جان " تنزل داده است.
فراموشی موسیقی اصیل مازندران معلول علت های مختلفی است که به تاکید صاحبنظران و پزوهشگران و فعالان این حوزه، حمایت نشدن، بی مهری رسانه ملی و استانی، فراموش شدن هنرمندان قدیمی و ورود تلفیق گونه های مختلف موسیقی با عنوان موسیقی اصیل مازندران از جمله آن است.
گروه موسیقی فولکلور تبری برادران و خواهران محمدی از گروههای باسابقه و قدیمی هنر موسیقی مازندران است که سالهاست در زمینه موسیقی نواحی استان پژوهش و فعالیت دارند. برخی از هنرمندان این گروه هنری، در میزگرد خبرگزاری مهر با عنوان بررسی آسیب ها و چالش های فراروی موسیقی سنتی و بومی مازندران به بحث و بررسی این مسئل پرداختند.
موسیقی وارداتی به موسیقی آیینی لطمه زده است
سید جلال محمدی سرپرست گروه موسیقی سنتی تبری در این میزگرد با بیان اینکه رواج گونه های موسیقی وارداتی به موسیقی آیینی ما لطمه زده است اظهار داشت: آنچه که مهم است اینکه موسیقی مازندران در حال لطمه خوردن است و ورود موسیقی های وارداتی و غیر اصیل سبب شده تا هنرمندان این رشته، دغدغه و نگرانی داشته باشند.
وی با بیان اینکه همه گونه های موسیقی اقوام مورد احترام هستند، اظهار داشت: هنرمندان موسیقی سنتی نباید، گونه های مختلف موسیقی را با هم ترکیب و قاطی کنند و آن را به نام موسیقی مازندرانی، عرضه کنند.
این آهنگساز و نوازنده دوتار بیان داشت: مثلا خوانش اشعار کردی به زبان مازندرانی و یا بالعکس سبب سردرگمی مخاطب می شود و نمی تواند تشخیص دهد که آیا این موسیقی کردی است یا مازندرانی.
وی در عین حال تصریح کرد: می توانیم از تم های اقوام دیگر و یا عین موسیقی و کلام دیگر اقوام را اجرا کنیم، درحالیکه آنچه امروز به موسیقی محلی مازندران لطمه وارده، اینست که برخی گونه های موسیقی یا تلفیق شد و یا از خارج وارد شده است.
تلفیق موسیقی دیگر اقوام با موسیقی مازندران
جلال محمدی یادآور شد: در حالیکه امروز برخی گروه ها، موسیقی های جاهای دیگر را با افزودن کلام مازندرانی به عنوان موسیقی محلی استان عرضه می کنند و این امر بزرگترین لطمه را به موسیقی استان زده است و وقتی بررسی می شود، در می یابیم که این موسیقی، مربوط به مازندران نیست.
وی با اشاره به اینکه برخی آهنگهایی که در مراسم ها خوانده می شود مانند " سپیده جان" و ... تم مازندرانی ندارد، بیان داشت: اشعار و موسیقی آنها را نمی توان بومی استان قلمداد کرد درحالیکه این اشعار، کوچه بازاری است و هویت ندارد.
سرپرست گروه موسیقی تبری یادآور شد: هنرمندان خوبی در عرصه موسیقی سنتی ایرانی و استان وجود دارند که اکنون دیگر فعال نیستند ولی در کنار آن می بینیم برخی افرادی در حوزه موسیقی فعالیت می کنند که کتابها و ردیفهای استادان موسیقی را با یک لله وا و یا دوسرکوتن تبدیل با عنوان پدید آورندگان وارد موسیقی می کنند.
وی با اشاره به اینکه از تلاش های گروه موسیقی سنتی تبری اینست که موسیقی های آیینی استان را شناسایی و ضبط کرده است، گفت: ما به تنهایی یک خانواده هستیم و باید دیگر هنرمندان، نوازندگان و مسئولان نیز از موسیقی محلی حمایت داشته باشند.
اجازه ندهیم موسیقی های بیگانه وارد بطن زندگی شوند
سید جلال محمدی یاداور شد: باید برای همه گونه های موسیقی احترام قائل شویم ولی اجازه ندهیم موسیقی های وارداتی وارد بطن زندگی شود و موسیقی اصیل را از بین برد.
عباد محمدی از دیگر اعضای گروه موسیقی سنتی تبری و خواننده گروه نیز حمایت از هنرمندان رشته موسیقی را در استان ضروری برشمرد و خواستار حمایت همه جانبه مسئولان شد.
وی بیان داشت: اگر مسئولان حمایت کنند و صدا و سیما نیز به موسیقی محلی بها دهد، این عامل سبب می شود تا فرزندانمان دیگر موسیقی بیگانه را گوش ندهند و به موسیقی استان اقبال نشان دهند.
کمرنگ شدن موسیقی سنتی مازندران
وی در عین حال تصریح کرد: در حال حاضر نیز منصفانه نیست که بگوییم وضعیت موسیقی مازندران اسفناک است بلکه موسیقی محلی کمرنگ شده است و باید هنرمندان، شاعران، نوازندگان و متولیان امر دست به دست هم دهند تا برای حفظ موسیقی اصیل و محلی که ریشه در فرهنگ منطقه دارد، تلاش شود و موسیقی های وارداتی جایگزین آن نشوند.
حمزه محمدی نوازنده کمانچه نیز در ادامه میزگرد درباره نقش رسانه در معرفی موسیقی اصیل و سنتی استان به مخاطب می گوید: رابطه ای دو سویه بین هنرمندان و جامعه وجود دارد و اکنون شاعران نسبت به هنرمندان عنوان می کنند چرا موسیقی جدید ندارند و هنرمندان نیز شاعران به تکراری بودن اشعار و واژه ها متهم می کنند.
وی با بیان اینکه باید ببینیم رسانه چه بخش می کند و سلایق مخاطب چیست، گفت: وقتی نوجوان ما تصویر لله وا را در صدا و سیما نمی بینید چگونه باید انتظار داشت این ساز بومی و محلی معرفی شود و اکنون رسانه یک چیزی را پخش می کند و ذائقه مخاطب چیز دیگری است و این عامل سبب می شود تا جوان و نوجوان از رسانه ملی روی برگردانند و به سبمت شبکه های خارجی روند.
موسیقی شناسنامه ما است
سید حمزه محمدی با بیان اینکه موسیقی هویت و شناسنامه ماست گفت: اگر رسانه موسیقی محلی را در اولویت قرار دهد، وضع متفاوت می شود و اکنون میزان رضایتمندی از رسانه استانی پایین است زیرا مخاطب آن جوان نیست و و مشکلات جوانان را به تصویر نمی کشد و صدا و سیما هیچگاه مخاطب شناسی نکرده است.
این هنرمند موسیقی با بیان اینکه اگر رسانه استانی مخاطب شناسی داشته باشد، می تواند و جوان و نوجوان را جذب کند، چون تاثیرگذاری رسانه بالاست و مردم بر اساس آن فرهنگ سازی و زندگی می کنند.
وی تصریح کرد: در زمینه موسیقی نیاز به کار داریم و رسانه باید مخاطب شناسی و برای جوانان برنامه تهیه کند تا مخاطب با رسانه آشتی کند.
حمزه محمدی با بیان اینکه اوج موسیقی محلی مازندران در ده 60 تا 70 بود و هنرمندان و گروههای زیادی در این حوزه فعالیت داشتند که نعمه ها و نواهایشان به گوش مردم می رسید، گفت: امروه کسانی که در گذشته فضا برای فعالیتشان مهیا نبود به عنوان بیزینس در حوزه موسیقی کار می کنند.
وی با عنوان اینکه برخی کارهای موسیقی که با عنوان سنتی عرضه می شود، بسیار پرضررتر از موسیقی وارداتی است، اظهار داشت: این نوع کارها بر هنر موسیقی لطمه می زند و نتیجه آن جایگزینی اشعار و نواهای سپیده جان جای منظومه فاخر و اشعار طالب و زهره است.
وی، اظهار داشت: در واقع طالب و زهره نماد عشق مازندرانی است که در قالب شعر روایت می وشد و اکنون می بینیم که در روایت این قصه، نیز به لهجه ها توجه نمی شود درحالیکه این منظومه، فرا استانی است.
حمزه محمدی دلیل دیگر فراموشی و کمرنگ شدن موسیقی و هنر اصیل مازندران را تعاملات بین مردم ساده با پایتخت کشور بیان کرد و گفت: این تعامل نابرابر سبب شده تا مردمان ساده روستایی، داشته هایشان را از دست دهند و در این بین نقش رسانه در فرهنگ سازی بسیار مهم است.
وی با تاکید بر اینکه، تاثیرگذاری موسیقی از حرف بیشتر است، گفت: باید روی مفاهیم کار کرده و موسیقی خود را تصویری و مستند کنیم و اگر دغدغه فرهنگی داریم، بدانیم که موسیقی فولکلور از دل مردمان بیرون آمد و با " لله وا" هزاران نفر عاشق شدند و وقتی روی آن تاکید نکنیم دیگر نباید انتظار داشته باشیم که نوجوان ارتباط برقرار کند.
................................
علیرضا نوری کجوریان
نظر شما