کاهش۴۰درصدی کمک دولتی به شهرهای بزرگ/بودجه زیست محیطی افزایش یافت

به گزارش مهر، علاوه بر ماده واحده، ردیف های متفرقه دیگری نیز در قالب جداول از سوی دولت در بودجه عمومی کشور ارائه شده که فعالیت ها و وضعیت مالی شهرداری ها را متأثر می کند. بودجه های متفرقه ای که دولت به شهرداری ها اختصاص می دهد، در قالب بودجه های هزینه ای و عمرانی است  که برخی از ردیف های بودجه ای به کمک های مالی مستقیم به شهرداری ها کلان شهرها و برخی دیگر به سازمان امور شهرداری ها و دهیاری ها، پرداخت دیون دولت به شهرداری، طرح های بهبود وضعیت حمل و نقل عمومی شهری و نوسازی ناوگان حمل و نقل کشور، کاهش آلودگی، نوسازی بافت های فرسوده و مناطق حاشیه شهری و در نهایت نرخ عوارض شهرداری ها تخصیص داده می شود.

بر اساس بررسی های انجمن علمی اقتصاد شهری ایران بر روی لایحه بودجه سال ۹۶ دولت انجام کمک های مستقیم به شهرداری های تهران، کرج، مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز، اهواز، قم و کرمانشاه به صورت سرجمع در لایحه بودجه ۹۶ نسبت به قانون بودجه ۹۵، ۴۱.۳ درصد کاهش داشته است داده است، کمک های مستقیم به شهرداری های تهران، کرج، مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز، اهواز، قم و کرمانشاه به صورت سرجمع در لایحه بودجه ۹۶ نسبت به قانون بودجه ۹۵، ۴۱.۳ درصد کاهش داشته است که این رقم برای شهرهای کرج افزایش (۱۱ درصد) و برای سایر شهرها کاهش (تهران ۴۶.۲ درصد، مشهد ۲۷.۵ درصد، اصفهان ۳۳.۸ درصد، شیراز ۴۶.۶ درصد، تبریز ۳۴.۲ درصد، اهواز ۳۱.۸ درصد، قم ۱۷ درصد و کرمانشاه ۱۳.۸ درصد) کاهش داشته است. بیشترین کاهش در بین بودجه های اختصاصی به شهرداری ها مربوط به شیراز است که در حدود ۴۶.۶ درصد کمک های مالی دولت به این شهر کاهش پیدا کرده است. کاهش بودجه های مذکور اثرات مستقیمی بر توسعه زیرساخت های شهری به خصوص حمل و نقل عمومی و قطارهای شهری دراین شهرها خواهد داشت و در بلندمدت اثرات منفی به صورت افزایش آلایندگی ها، مشکلات ترافیکی و ... بروز پیدا خواهد کرد.

در خصوص بودجه سازمان امور شهرداری ها و دهیاری ها که هزینه های عمرانی آن عموما در شهرها صورت می گیرد، شاهد ۷۱.۵ درصد رشد هستیم که در عین حال سهم شهرداری ها از درآمدهای تبصره ۳ ماده ۴۱ قانون مالیات بر ارزش افزوده(سهم شهرداری ها و دهیاری ها از ارزش گمرکی کالاهای وارداتی معاول ۱۲ در هزار به عنوان کمک) در بودجه های عمرانی ۳۶.۵ درصد و در بودجه های هزینه ای ۲۰ درصد کاهش داشته است.

بر اساس پژوهش این نهاد تحقیقاتی در سال ۱۳۹۵ معادل ۴۵۰ میلیارد تومان رد دیون از دولت به شهرداری ها اختصاص داده شده است که این رقم در سال ۹۶ با وجود اینکه دیون دولت به شهرداری زیاد بوده و عملا مقداری از منابع شهرداری ها در این قسمت معادل صفر در نظر گرفته شده است.

بودجه دولتی در بخش توسعه حمل و نقل عمومی کاهش داشته است

در خصوص حمل و نقل عمومی که از مهمترین حوزه های شهرداری ها به حساب می آید و بسیار برای شهرداری ها هزینه بردار است، بودجه عمرانی اختصاصی دولت به طرح های توسعه و حمایت های مالی و بهبود حمل و نقل عمومی شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر ۱۰ درصد کاهش داشته و از سوی دیگر اعتبارات عمرانی مطالعه و احداث قطارهای حومه ای جدید نیز ۲۵ درصد کاهش داشته ولی بودجه هزینه ای دولت در خصوص یارانه بلیط حمل و نقل عمومی و بلیط قطار شهری تغییری نکرده است.

توجه دولت در افزایش اختصاص بودجه به مسائل زیست محیطی در لایحه ۹۶

دولت در بودجه ۹۵ در حدود ۱۹۷.۴ میلیارد تومان برای توسعه و بهسازی ناوگان حمل و نقل عمومی و از رده خارج کردن خودرو های فرسوده در نظر گرفته بود که این بودجه در لایحه ۹۶ در حدود ۳۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است(البته با نقش پررنگ لایحه برای خرید وسایل نقلیه برقی) که در این حوزه شاهد ۵۰ درصد افزایش بودجه هستیم. علاوه بر مورد فوق، دولت ردیف جدیدی را به مبلغ ۱۵۰ میلیارد تومان ذیل بودجه های سازمان حفاظت از محیط زیست برای کاهش آلودگی کلان شهرها و مقابله با گردوخاک در نظر گرفته که این ردیف در سال ۹۵ منظور نشده بود که این خود نشان توجه دولت به مسائل زیست محیطی در لایحه ۹۶ است.

وضعیت بودجه ساماندهی حاشیه شهرها

ساماندهی حاشیه شهرها و بهسازی بافت های فرسوده شهرهای مذهبی نیز از جمله موارد بودجه دولت است که بر عملکرد شهرداری ها اثرگذار است. دولت در لایحه ۹۶، اعتبارات بهسازی بافت فرسوده مشهد را ۲۵ درصد و شهرهای قم و شیراز را ۵۰ درصد کاهش داده است که روند بهسازی بافت فرسوده در این شهرها را با مشکل مواجه خواهد کرد. با این حال بودجه ساماندهی حاشیه شهرها در بودجه سال آینده ۱۰ درصد افزایش دارد.

افزایش ۴۴ درصدی بودجه هزینه ای در فصل آلودگی لایحه بودجه

به طور کلی دولت در فصل مدیریت پسماند لایحه ۹۶، بودجه عمرانی را چندان تغییر نداده اما بودجه هزینه ای را در حدود ۱۶۸ درصد افزایش داده است که نشان از تقویت نیروی انسانی و ملزومات اداری در بخش مدیریت پسماند در کشور است. اما از سوی دیگر در فصل مدیریت پساب های شهری، روستایی و صنعتی بودجه ۱۳ میلیارد تومانی این بخش را صفر کرده و ردیفی با این عنوان ارائه نداده است. در فصل آلودگی نیز شاهد ۴۴ درصد افزایش بودجه هزینه ای و ۱۳ درصد افزایش بودجه عمرانی هستیم.

ازسوی دیگر دولت در لایحه ۹۶ نسبت به قانون بودجه ۹۵ در فصل توسعه خدمات شهری و روستایی و عشایری، بودجه هزینه ای را ۱۷۸ درصد افزایش و بودجه عمرانی را  در حدود ۹ درصد کاهش داده است که تغییر رویکرد دولت در توسعه خدمات شهری به سمت افزایش نیروی انسانی فعالیت های خدماتی کاملا مشهود است اما در کل بودجه این فصل در حدود ۴ درصد کاهش داشته است.

نرخ عوارض شهرداری ها(عوارض نوسازی، عوارض سالیانه خودرو داخلی و وارداتی و عوارض صدور گذرنامه و گواهینامه) در لایحه ۹۶ هیچ تفاوتی با بودجه ۹۵ نداشته و تغییری در این قسمت نداریم.