زلزله، سیل، فرونشست و اقتصاد غیررسمی بحران های حاد پایتخت

به گزارش خبرنگار مهر، برنامه روی خط خبر شبکه خبر صبح امروز شنبه با حضور دکتر سید محسن طباطبایی مزدآبادی دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران به بررسی وضعیت تاب آوری شهرهای ایران پرداخت.

در این برنامه طباطبایی با اشاره به اینکه منظور از تاب آوری شهری شبکه ای پایدار از سیستم های کالبدی و جوامع انسانی است، گفت: شهرهای تاب آور در برابر بحران ها از خود انعطاف نشان می دهند و ساختار و شاکله خود را حفظ می کنند.

وی با تاکید بر اینکه به طور کلی در تعاریف رسمی، تاب‌آوری اقتصادی به صورت توانایی سیاستی یک اقتصاد برای مقاومت و بازیابی از اثرات شوک برون‌زا تعریف شده است، گفت: با توجه به اینکه شهرها دارای ابعاد اقتصادی متعددی هستند می توان یکی از ابعاد و زیرمجموعه های تاب آوری شهری را نیز به مساله اقتصادی اختصاص داد و به تبع در حوزه اقتصاد شهری می توان پایدار بودن درآمدهای شهری را یکی از مولفه های تاب آوری عنوان کرد.

این کارشناس مسائل اقتصاد شهری سهم درآمدهای پایدار در تامین مالی پروژه ها و خدمات شهری در کشورمان را بین 20 تا 25 درصد ارزیابی کرد و افزود: این در حالی است که در کلانشهرهایی همچون استکهلم و توکیو این رقم به 65 و 78 درصد می رسد.

وی  با بیان اینکه برنامه 5 ساله دوم شهرداری تهران مقرر کرده است هر سال 10 درصد سهم درآمدهای پایدار بهبود یابد، افزود: تاب آور کردن شهرها در حوزه اقتصادی منوط به بازنگری در وضعیت درآمدی و هزینه ای مدیریت شهری است.

طباطبایی همچنین تاکید کرد: ما نیازمند لوایح قانونی برای پایدارسازی درآمدی شهرها و حضور پررنگ نهاهای پولی و بانکی در توسعه شهری هستیم.

 وی در بخش دیگری از این مصاحبه که به صورت زنده پخش می شد به وضعیت تاب آوری شهرهای دنیا اشاره ای داشت و گفت: کشور کانادا سه شهر برتر جهان از نظر تاب آوری یعنی تورنتو، ونکوور و کالگری را در خود جای داده است و آسیب پذیرترین شهرهای جهان همچون داکا، جاکارتا، مانیل و قاهره نیز در کشورهای در حال توسعه قرار دارند.

دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران در ادامه به برخی از بحران های حاد شهرهای ایران به ویژه پایتخت اشاره کرد و گفت: بافت فرسوده،آلودگی هوا،زلزله،سیل،فرونشست، فقر شهری و اقتصاد غیررسمی از جمله مخاطرات طبیعی و انسان سازی است که زندگی شهری را تهدید می کند.

مدرس دانشگاه خوارزمی با بیان اینکه کشور ما قریب به 60 هزار هکتار بافت فرسوده دارد، افزود: کلان شهر تهران نیز چیزی حدود 3 هزار هکتار بافت فرسوده را در خود جای داده است که در شرایط بحرانی می توانند عمق فاجعه را به شدت افزایش دهند.

طباطبایی به موضوع فرونشست ها نیز اشاره کرد و گفت: این مساله ناشی از عدم توجه به ابعاد محیط زیستی توسعه است، چرا که در درازمدت و بر اساس برداشت بی رویه آب از منابع زیرزمینی و همچنین عدم مدیریت برای انتقال آب های جاری به زیر زمین شاهد بروز یک بحران هستیم.

نائب رئیس انجمن علمی اقتصاد شهری ایران به آماری در خصوص فرونشست ها در تهران نیز اشاره کرد و گفت: نتایج تحقیقات علمی نشان می دهد تهران سالی بین 30 تا 37 سانتی متر فرونشست دارد که با نرمهای جهانی اصلا قابل مقایسه نیست. 

وی یکی دیگر از مخاطرات طبیعی در شهرها به ویژه تهران را سیل عنوان کرد و افزود: رشد و گسترش افقی شهر به ویژه در مسیل ها سبب شده تا پایتخت از نظر سیل در شرایط خاصی قرار گیرد ضمن اینکه عوامل طبیعی همچون شیب زیاد، فقدان پوشش گیاهی انبوه، شدت بارش ها و .. تهران را به یک شهر سیل پذیر تبدیل کرده است.

طباطبایی مزدآبادی در جمع بندی این مصاحبه با بیان اینکه اغلب شهرهای ایران نقشه راه تاب آوری ندارند و باید از ظرفیت دانشگاه ها و انجمن های علمی در این حوزه استفاده شود، گفت: انجمن علمی اقتصاد شهری ایران به عنوان انجمن علمی برتر گروه علوم انسانی کشور آمادگی دارد تا در این خصوص با شهرداری های کل کشور همکاری کند.