به گزارش خبرنگار مهر، کارگردان این فیلم فعالیت در عرصه سینما را با حضور در بخش های مختلف تجربه کرده و این آشنایی او را در ایجاد شرایط بهتر تولید کمک می کند. ورود وی به عرصه فیلمسازی با فعالیت در ژانر اجتماعی آغاز می شود. این کارگردان در چهار فیلمی که تاکنون ساخته همواره مسایل و موضوع های مختلف اجتماعی را با بیانی ساده و امروزی به تصویر کشیده است. هر چند مسایل مختلف خانوادگی، حادثه ای، توجه به مسایل معنوی در زندگی و در آخرین ساخته اش کمدی را به عنوان درونمایه اصلی اثر خود برگزیده است.
سعید اسدی از همان ابتدای فعالیت در سینما تکلیف خود را در این حرفه مشخص کرده است. وی هیچوقت دنبال بیان مسایل و موضوع های پیچیده یا ساخت فیلم های هنری و سخت فهم نبوده، بلکه همواره به دنبال ساخت آثاری است که سرگرمی مخاطب و در نتیجه گیشه را در پی داشته باشد. این موضوع نه تنها روی انتخاب مضمون و نگارش فیلمنامه تاثیر می گذارد، بلکه ساختار اثر را نیز شکل می دهد. به گونه ای که سطح کیفی آثار او در حد مشخصی قرار دارد و هیچگاه از حد متوسط و معمولی بالاتر نیامده است. هر چند این کارگردان در آخرین ساخته خود در مورد نگارش فیلمنامه نگاهش را تغییر داده است.
امین حیایی در نمایی از فیلم "مهمان"
اسدی تا پیش از "مهمان" فیلمنامه آثارش را به صورت مستقل یا مشترک به نگارش درآورده، اما این فیلم را حسن انصاریان نوشته که در عرصه فیلمنامه نویسی برای تلویزیون و سینما بسیار فعال است. هر چند این موضوع بر غنای مفهومی اثر تاثیر چندانی نگذاشته و اصل و اساس نگارش متن را کلیشه و استفاده از اتفاقات پیش پا افتاده و در برخی مواقع غیرواقعی و عجیب تشکیل می دهد، اما در مجموع شکل گیری قصه از روندی مشخص برخوردار است.
برای ساخت این فیلم، نویسنده کم و بیش همان الگوهایی را پیش روی خود قرار داده که برای نگارش فیلم سینمایی "عروس فراری" از آنها استفاده کرده بود. دختری ثروتمند (در این فیلم دختری خارجی) به حکم سرنوشت در کنار پسری پائین شهری قرار می گیرد که مرام و معرفت خاص او دختر را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. جالب اینکه شخصیت اصلی فیلم "مهمان" آنقدر به شخصیت اصلی "عروس فراری" نزدیک است که حتی شکل گیری بیان این دو کاراکتر شباهت زیادی به همدیگر پیدا می کند. به خصوص که بازیگر هر دو فیلم امین حیایی است.
تعداد الگوهای فیلمنامه نویسی و ارتباط کاراکترها در کمدی بسیار محدود است. بنابراین بسیار طبیعی به نظر می رسد که شکل کلی آثار به هم شبیه باشند. در این بین، مسئله اصلی نوع روایت است. یعنی اینکه شخصیت با توجه به مشخصات و جایگاهی که برایش تعریف می شود، چه نوع واکنش هایی از خود نشان می دهد و چه عملکرد و ارتباطی با دیگر افراد دارد.
فیلم "مهمان" در اصل از جایی آغاز می شود که یک دختر امریکایی قصد ازدواج با پسری ایرانی را دارد. اما تماشای فیلم "بدون دخترم هرگز" او را از نظر فکری با مشکلات زیادی مواجه می سازد. به این جهت که نسبت به ایرانی ها و رفتار آنها بسیار مشکوک می شود و در شرایط روحی بسیار نامناسبی قرار می گیرد. آمدنش به ایران و بدبینی کرولاین نسبت به خانواده نامزدش شرایط را دشوارتر می سازد.
فکر اولیه فیلم که اعتراض به مخدوش کردن چهره ایرانی ها به وسیله ساخته شدن فیلم های غیرواقعی است، آغاز بسیار خوبی برای فیلم محسوب می شود. اما قصه در ادامه چون فقط به فکر خنداندن مخاطب است و هیچ اندیشه دیگری را دنبال نمی کند، به سطحی ترین و کم اهمیت ترین مسایل می پردازد و همین مسئله شرایطی را به وجود می آورد که در فیلم به جای طرح مسایل مهم اجتماعی، قصه ای کم مایه از تلاش یک راننده تاکسی به نام مجید برای محافظت از کرولاین به تصویر کشیده می شود.
فیلم به جهت طرح مسایل جامعه شناختی به بیراهه می رود. چون دختر امریکایی تحت تاثیر خانواده با ادب و محترم نامزد خود قرار نمی گیرد، اما به رفتار غیرمودبانه و دور از تربیت اجتماعی یک راننده تاکسی بسیار خوشبین است و چنان مجذوب رفتار او می شود که در پایان قصه نه تنها حاضر به ازدواج با نامزدش می شود، بلکه به الگوبرداری از این جوان دست می زند.
مهمتر اینکه، تنها ویژگی مثبت این راننده توجه به همان مرام و معرفتی است که در این متن به آن اشاره شد. رفتن راننده با دختر به یکی از اماکن مقدس به هیچ وجه در قصه جای نمی گیرد و تبدیل به وصله ای ناهمگون می شود. به خصوص که کرولاین چادر را با مهارت و دقت خاصی به سر می کند و همان احترام و تاثیری که در چهره راننده مشاهده می شود، در صورت دختر آمریکایی نیز وجود دارد.
البته فیلم "مهمان" را اگر به عنوان یک اثر سرگرم کننده صرف ببینیم که کارگردان و فیلمنامه نویس به دنبال راهی برای ایجاد تضاد شدید هستند تا از میان برخورد بین شخصیت ها لحظات کمدی و خنده دار به وجود بیاورند، دیگر چندان به ظرایف شخصیت پردازی یا توجه به مسایل عمیق اجتماعی نمی توان اشاره کرد. چون فیلمی که اولویت آن جذب گیشه و نگاه مخاطب است، بیانی ساده و سطحی را برمی گزیند تا صحنه های مختلف فیلم خنده آور شود.
با این نگاه، طراحی شخصیت های زری، پسر دایی اش و مادر زری و رقابتی که میان پسردایی زری و مجید برای ازدواج با دختر مورد علاقه شان وجود دارد، همچنین سردرآوردن مجید در لحظه ای که پسر دایی برای این رستوران نوشابه و دوغ آورده است و تعقیب و گریز به نسبت طولانی میان شخصیت ها کاملا در راستای بیان اثر قرار می گیرد.
در این بین حضور مدیر هتل هویزه هر چند راهی برای تبلیغ اسپانسر مالی فیلم محسوب می شود، اما عملیات عجیب مجید برای نجات دختر آمریکایی، احساس مسئولیت بیش از اندازه و دور از واقع وی به خصوص پس از آنکه متوجه نامزددار بودن دختر و دوری از گرفتن گرین کارت می شود و در ادامه متقاعد شدن زودهنگام کرولاین نسبت به نیت غیراخلاقی مدیر هتل و اعتماد دوباره مجید و در پایان قصه اظهار علاقه بسیار عجیب و ناگهانی پسرعمه زری به خواهر همسر کرولاین، بخشی از ضعف های آشکار متن این فیلم است که نبود آنها در اثر می توانست گامی در جهت بهبود شرایط کیفی آن محسوب شود.
در این فیلم بازی امین حیایی همانند بیشتر آثارش هر چند که یک شخصیت مشخص کم و بیش لمپن و متعلق به طبقه فرودست را نشان می دهد، اما همان تحرک و انرژی همیشگی بازی های او را دارد. همین مسئله به فیلم جذابیت نسبی می دهد. کرولاین پیج هم در مجموع غریبه بودن با محیط اطرافش را به خوبی نشان می دهد و همین مسئله به بروز تضادها کمک می کند. به خصوص در صحنه ای که زری و مادرش در تعقیب مجید و کرولاین هستند. مریم امیرجلالی نیز که پس از حضور در "خانه به دوش" به هیچ شکل از خصوصیات آن شخصیت جدا نشده، در این فیلم همان ویژگی زن و مادری دلسوز، نگران، ستم کش و در عین حال پرسر و صدا را بازی می کند. کلیشه ای که به نظر می رسد هیچوقت از او جدا نخواهد شد.
نظر شما