خبرگزاری مهر- گروه استانها: انقلاب اسلامی ایران در شرایطی رخ داد که دنیا در یک دوقطبی مطلق با چهارچوب‌های روشن و مدون به سر می‌برد و جهانیان شرایط و حالتی جز همان دیدگاه‌های غرب و یا شرق گرایانه را به این جهت که یک روش حکومت‌داری جدید باشد در تصور خود نمی‌گنجاندند.
در چنین شرایطی انقلاب اسلامی ایران رخ می‌دهد که نه‌تنها در حکومت‌داری اصول متفاوتی را نمایان می‌کند بلکه در جنبه‌های مختلف زندگی و سبک زندگی و نیز رویکرد و نگاه به ذات انسان روند متفاوتی دارد.
یکی از نقاط درخشان آرمان‌های انقلاب که از وجوه تمایز آن با تمام انقلاب‌های پیش‌ازاین، جایگاه زنان و بنیان خانواده در جامعه ایرانی و اسلامی است که در میزگرد خبرگزاری مهر به این موضوع پرداخته‌ایم.
انقلاب اسلامی موفق به برپایی احکام الهی در حوزه زن و خانواده شده است
طاهره عظیمیان در خصوص جایگاه زنان در جوامع، ادیان و دوره‌های مختلف اظهار کرد: در مکتب یهودیت و مسیحیت در بخش‌های زیادی به موضوع زن و جایگاه او پرداخته شده است، یهودیان زنان را بخشی از اموال می‌دانند که قابل‌انتقال نیز هست و در خصوص پوشش او اعتقاد دارند هیچ نقطه‌ای از وجود او نباید دیده شود، در این موضوعات نیز تا حدی پیش می‌روند که پدر و برادر زن پس از ازدواجش دیگر محارم او محسوب نمی‌شوند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در مسیحیت نیز زن جنس دوم معرفی می‌شود و عامل معصیت و فرد شرور نیز هست و به همین علت هم قدیسان مسیحی تجرد اختیار می‌کنند تا از زنان به دور باشند؛ نگاه‌هایی از این دست را می‌توان در دیدگاه اندیشمندان بزرگ یونان، رم، هند، مصر و حتی ایران به‌جز دوره‌ای محدود مشاهده کرد.
وی بیان کرد: نگاه اسلام به زن کاملاً متفاوت است، در اسلام انسان‌ها از نفس واحد آفریده‌شده‌اند و در آیات متعددی زن یک کرامت و ارزش است، نسل اهل‌بیت از دختر پیامبر آمده است و ارزش واقعی او جدای از جنسیت دیده شده است.
عظیمیان با اشاره به نگاه امامین انقلاب به موضوع زن تبیین کرد: امام خمینی (ره) بانوان را یکی از پایه‌های اصلی نهضت می‌دانند که راه سعادت و شقاوت یک جامعه را ترسیم می‌کنند، جایگاه زن با عدالت طرح می‌شود و نه با برابری چرا که جنس زن ظریف است و کارهای او نرم‌افزاری است، همان‌طور که در اسلام کار ظریفی چون تربیت به او محول شده است.
وی به نگاه غرب در موضوع زن اشاره کرد و گفت: تا وقوع انقلاب صنعتی زن غربی جنس دوم جامعه بود که هیچ‌گونه فعالیت خارج از خانه برای او تعریف نشده بود و پس از انقلاب صنعتی نیز زن‌ها از خانه به کارخانه آورده شدند و باز هم نقش کاملی برای او در نظر گرفته نشد.
این استاد دانشگاه بیان کرد: باید دید که زن را چه می‌بینیم و روند حضور او در جامعه در نگاه انقلاب اسلامی با چه مقیاسی در نظر گرفته شده است؟ پیش از انقلاب اسلامی مسئله حضور زنان در فعالیت‌های مختلف یک اهمیت کمی داشت که اعداد با هم مقایسه می‌شدند و روالی از این جنس ولی با توجه به دیدگاه انقلاب اسلامی حضور اجتماعی زن تنها به معنای کار خارج از خانه نیست، زن‌ها می‌توانند در خارج از منزل هم فعالیت داشته باشند ولی این تنها مفهوم حضور اجتماعی آن‌ها نیست بلکه مباحث فرهنگی بیش از هر دوره در این زمینه مهم در نظر گرفته شده است که هر کجا که لازم است حضور دارند.
عظیمیان ابراز کرد: در اسلام خداوند جایگاه ارزشمندی را برای زنان معین می‌کند و وقتی در خصوص جمهوری اسلامی صحبت می‌کنیم که قید اسلامیت دارد بدیهی است که حدود فرامین الهی باید در آن جریان داشته باشد و طی این ۴۰ سال پس از انقلاب هم این روند ادامه داشته است و قطار آرمان‌های انقلاب هر گز از ریل خارج نشده است و بانوان در کنار زندگی عفیفانه پرچم کشور را در حوزه‌های مختلف از جمله علمی و ورزشی در سراسر دنیا و در بلندترین قله‌ها به اهتزاز در آورده‌اند بااین‌حال منکر کمبودها نیستیم، قطعاً می‌شود که دستاوردهای انقلاب در این زمینه روزبه‌روز متعالی‌تر باشد و روند حرکت قطار انقلاب سرعت بیشتری هم داشته باشد.
وی به محور بودن خانواده در برنامه‌های کشوری و قوانین نیز اشاره کرد و گفت: محور بودن خانواده در برنامه‌های اجرایی کشوری موضوع اثرگذاری است. نیاز به خانواده یک نیاز فطری است و بااین‌حال که دشمنان همواره تلاش کرده‌اند به این نهاد آسیب برسانند در برابر نهاد خانواده‌ای که در غرب شاهد آن هستیم در ایران اسلامی این نهاد تقریباً سلامت مانده است البته این موضوع به این معنا نیست که این نهاد نیاز به مراقبت ندارد بلکه باید به خانواده به‌عنوان اصلی‌ترین سلول یک جامعه توجه ویژه‌ای داشت و برای سلامت آن برنامه‌ریزی کرد.
اصالت وجودی بانوان پس از انقلاب اسلامی احیا شد
محدثه اخوان قدس نگاه به زن پیش و پس از انقلاب اشاره کرد و گفت: پیش از انقلاب خصوصاً در زمان فرح دیبا موضوعات برابری جنسیتی در کشور مطرح شد ولی عدالت جنسیتی مطرح نبود و به همسان بودن حقوق اشاره می‌شد ولی در اسلام به این موضوع پرداخته شده که وقتی دو جنس زن و مرد باهم تفاوت دارند حقوق آن‌ها و تکالیفشان نیز نسبت به هم متفاوت است.
این کارشناس مطالعات زنان و خانواده بیان کرد: انقلاب اسلامی مسئله جنسیت را در خدمت تعالی زنان می‌داند نه اینکه نگاهی جنسیت زده به زن داشته باشد و نه این موضوع که تعداد وزرای زن، تعداد زنان در پارلمان و… ملاک مطلق باشد. ما پس از انقلاب در کمیت نیز رشد داشته‌ایم برای مثال تعداد سمن‌های ثبت شده به نام خانم‌ها، تعداد ورزشکاران المپیکی، تعداد اساتید خانم و تعداد هیئت علمی‌های خانم و نیز سرانه سواد بانوان در قبل و بعد انقلاب که در پس از انقلاب به دغدغه بدل شد.
موضع ما در بحث زن و خانواده موضع تدافعی نیست و تهاجمی است بلکه در موضوع زن و خانواده از غرب طلبکاریم و تلاش کرده‌ایم که اصالت وجود زن را به او بازگردانیم
وی ادامه داد: امام خمینی (ره) می‌فرمایند زنان رهبران پیشرفت هستند به این معنا که ما در یک نظام تمدنی هستیم که رهبران این نظام تمدنی بانوان هستند و این حرف ارزش بالایی دارد چرا که همواره در اتفاقات عظیم یک فتنه زنانه در پرده بوده و یا یک اندیشه زنانه و حمایت زنانه را در پی داشته است.
اخوان قدس گفت: پس از ورود فرح به خاندان پهلوی شاهد تغییراتی نظیر بروز مجلات ویژه بانوان و… چیزهایی ازاین‌دست هستیم که یک فعالیت تبلیغاتی به‌دوراز تعالی خواهی بود و عموماً نگاه ابزاری در آن‌ها در جریان بود و اگر هم جایی حرف از تعالی به میان می‌آمد برای قشر محدودی از جامعه این مسئله فراهم بود.
این کارشناس توضیح داد: امروز برای ما مهم است که جایگاه‌هایی را برای زنان در نظر بگیریم ولی تعداد و کمیت آن موجب مباهات ما نیست و در نگاه پس از انقلاب زن دو نقش مهم را به عهده دارد، یک نقش اصیل در خانواده و نقش اجتماعی و جایی که نقش مهم خانوادگی آسیب نبیند شاهد حضور اجتماعی نیز هستیم و ولایت اجتماعی خود را به انجام می‌رساند مانند حضرات معصومین حضرت زهرا، حضرت زینب و… که به‌عنوان الگو برای ما مطرح هستند.
وی عنوان کرد: پس از انقلاب و در طول دولت‌های مختلف ممکن است نگاه به جایگاه اجتماعی زنان نوساناتی را نیز تجربه کرده باشد و اساساً نگاه دولت‌مردان به مقوله زن و خانواده در دستورات اجرایی تأثیر داشته است؛ نگاه رهبر انقلاب در موضوع زن راه را معین می‌کند چرا که ایشان می‌فرمایند مدنظر ما نه الگوی زن غربی و نه نگاه زن شرقی است.
این کارشناس حوزه مطالعات زنان و خانواده تبیین کرد: پس از انقلاب‌های بزرگ دنیا رهبران انقلاب مسیر فکری را معین می‌کنند و ما نیز در انقلاب خود راهکارهای امامین انقلاب را به‌عنوان راهبرد داشته‌ایم، خوشبختانه خط فکری امامین انقلاب درست بوده است ولی در این میان قطار حرکت انقلاب در این بحث بخصوص در مورد زنان ممکن است در نقطه‌ای با بهترین سرعت حرکت کرده باشد و یا در نقطه‌ای کند شده باشد.
وی افزود: ما از مسیر اصلی نگاه به زن و خانواده خارج ندیم هر چند در برخی دولت‌ها فشارهایی از جامعه بین‌الملل به ما وارد شد و نمونه آن را می‌توان در سند ۲۰۳۰ و یا کنوانسیون رفع تبعیض دید بااین‌حال نگاه دلسوزان نظام نظیر رهبر انقلاب، شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای اجتماعی زنان هرگز اجاره نداده‌اند قطار از ریل خارج شود.
اخوان قدس تصریح کرد: همان‌طور که رهبر انقلاب فرموده‌اند موضع ما در بحث زن و خانواده موضع تدافعی نیست و تهاجمی است بلکه در موضوع زن و خانواده از غرب طلبکاریم و تلاش کرده‌ایم که اصالت وجود زن را به او بازگردانیم.
وی ادامه داد: در موضوع زن و خانواده خلاءهای قانونی زیادی وجود دارد که تلاش می‌شود این خلاءها رفع شود و قوانینی وضع گردد که علاوه بر حفظ خانواده در طولانی‌مدت به کیان خانواده آسیب نرساند و موضوعی که باید مورد توجه باشد این است که ما در این زمینه در حال حرکت و پویا هستیم.
این کارشناس حوزه زنان و خانواده در خصوص جایگاه خانواده در جامعه اسلامی تبیین کرد: گرایش به خانواده به‌صورت فطری در تمام انسان‌ها وجود دارد و در غرب با توجه به هجمه‌هایی که وارد شده تلاش کرده‌اند فطرت بیدار نشود ولی در کشور ما با توجه به اعتقادات قوی مردم این فطرت بیدار شده و همین موضوع هم برگ برنده مردم است ولی باید بررسی کرد که انقلاب اسلامی چه کرده تا این برگ برنده بماند؟ با توجه اینکه همه هجمه‌های دشمن در این تلاش است که این فطرت بیدار نشود و ورود نظام انقلاب اسلامی در این مسئله باید این باشد که چه باد کرد تا در میان این هجمه‌ها نهاد خانواده دستخوش اتفاقات نشود.
اخوان قدس گفت: تفاوت نگاه بزرگی نسبت به خانواده در دیدگاه اسلام و غرب وجود دارد؛ غرب خانواده را یکی از نظام‌های اجتماعی می‌داند اما اسلام خانواده را خانواده می‌داند و نظام‌های اجتماعی را نظام اجتماعی و این دو ایدئولوژی متفاوت است چرا که در خانواده اصل مودت و رحمت اصل اساسی است ولی در نظام‌های اجتماعی عدالت اصل اساسی است، ما در خانواده با مودت به عدالت می‌رسیم ولی در نظام‌های اجتماعی با عدالت به مودت و رحمت دست پیدا می‌کنیم و این تفاوت نگاه فطری انسان‌ها است و به برکت اسلام و انقلاب در کشور ما بنیادی وجود دارد.
نظر شما