به گزارش خبرنگار مهر، دکتر غلامرضا اعوانی، رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، در گفتگو با برنامه "سوفیا" رادیو گفتگو در پاسخ به این پرسش که آیا می توانیم میان اخلاق و معنویت نسبتی برقرار کنیم گفت : اخلاق مراتبی دارد، یعنی اخلاق مشکک است و در مراتب بالا این دو یکی می شود. یعنی نهایت اخلاق همان انسان معنوی است و این را در شخصیت حضرت رسول و حضرت علی می بینیم.
وی افزود: حضرت رسول معنوی ترین فرد است چون اخلاقی ترین است. اما چرا این دو را یکی می دانیم. برای این که معنویت از معنا می آید. عالم ظهور معانی است. هر چیزی از دیدگاه الهی بیان کننده یک معناست و عالم بر حقیقت استوار است و این معنا معقول است و حس درک نمی کند. گرچه در حس مشهود است. و فقط با عقل الهی و عقل شهودی و روح محض قابل درک است. ما معنا را چگونه ادراک می کنیم با روح و عقل مان. عقل هم مراتبی دارد. آنچه را که حکما به عقل تعبیر می کنند در دین روح محض است. صفت این جوهر مجرد حیات است.
دکتر اعوانی اخلاق را یک صفت شهودی بر شمرد که با عقل شهودی قابل وصف است و افزود: خلق یک صفت است. مثل شجاعت و کرم و ایثار و هر اخلاقی نیز یک صفت است.
دکتر اعوانی منشا اخلاق را صفات برشمرد و گفت : اصل صفات اسماالله است. یعنی هر اسم خدا. ما اخلاق را به خدا هم نسبت می دهیم. این اخلاق الهی اسما و صفات الهی است که در حدیث و آیات است. خداوند اسمای حسنا دارید که انسان ها باید به آن متخلق شوند. پس آنچه به نام اخلاق نامیده می شود در حقیقت اسماء الله است.
وی افزود: این اسماء الله دو گونه است: یک گونه به شکل فطری به ما داده شده مثل کلام و دیدن که صفات الهی است که در ما داده شده است ولی برخی از این ها اکتسابی است مثل صبر و شکر یا صفت توبه و دیگر صفات که صفات الهی است و اینها اکتسابی است و برنامه دین این است که اینها را اکتساب کنیم. حضرت رسول متخلق به همه صفات الهی است و فرد مومن به درجات ایمان این صفات را در خود به فعل می رساند. همین اسما اصل معانی هم دیگراند.
نظر شما